راز طمع عربستان و امارات به یمن
فارس/ متن پيش رو در فارس منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست يک اقتصاددان يمني ميگويد که دليل آغاز جنگ يمن آنطور که سعوديها ميگويند، سياسي يا ديني نيست؛ بلکه مقدم بر هر چيزي مسائل اقتصادي در ميان است.
بخش نفت در يمن از يک اهميت راهبردي برخوردار است که مورد طمع ائتلاف سعودي-اماراتي قرار گرفته؛ ائتلافي که از سال ۲۰۱۵ جنگ بي ثمري را تا کنون در يمن ادامه ميدهد.
به نوشته وبگاه الخيج اونلاين، موقعيت استراتژيک يمن و ثروت نفت و گازياش از مهمترين دلايلي بود که رياض و ابوظبي را به جنگ در يمن کشاند؛ بنابراين گزارش در حالي که امارات استراتژي نفوذ در طول سواحل شاخ آفريقا و ساحل يمن را براي دستيابي به منافع اقتصادي و تجاري را در دستور کار قرار داده؛ ثروت نفتي يمن نيز در مرکز آروزهاي دولت سعودي است.
عربستان سعودي دومين ذخاير نفتي جهان را دارد و اين در حالي است که يمن فقط سه الي چهار ميليارد بشکه ذخاير نفتي دارد يعني کمتر از ۱.۵ درصد نفت عربستان و با اين وجود دولت سعودي به فکر توسعه عمليات پالايشگاهي در يمن است و اين در حالي است که رياض مدت مديدي است که ميداني نفتي قابل توجهي را کشف نکرده است.
از زمان اکتشاف نفت در يمن در دهه هشتاد قرن بيستم؛ نفت موقعيت راهبردي در اقتصاد يمن اشغال کرد؛ از زمان اعلام وحدت يمن در سال ۱۹۹۰، حوزه نفت بسيار توسعه پيدا کرد و در توليد نفت يمن از ۶۹.۱ ميليون بشکه در سال ۱۹۹۰ به ۱۶۱.۱ ميليون بشکه در سال ۲۰۰۱ رسيد و توانست رکورد توليد ۴۴۰ هزار بشکه در روز را رد کند اما پس از آن توليد نفت کاهش يافت.
به علت عدم توسعه ميادين و عدم ثبات سياسي، توليد نفت تا پيش از آغاز جنگ به ۱۱۰ هزار بشکه در روز کاهش يافت و با آغاز يورش عربستان سعودي و امارات توليد در سال ۲۰۱۵ به صفر رسيد.
اما در آگوست سال ۲۰۱۶ دولت منصور هادي شروع به توليد صادرات نفت از چاههاي استان حضرموت کرد. منطقهاي که در کنترل ائتلاف سعودي بود. در استان شبوه در جنوب يمن نيز علي رغم اينکه اين منطقه در دسامبر ۲۰۱۷ از کنترل نيروهاي انصارالله خارج شد اما صادرات نفت تا ژوئيه ۲۰۱۸ به علت سنگاندازي امارات به تعويق افتاد. امارات کنترل پالايشگاه «بلحاف» در اين استان را در کنترل خود داشت.
شرکت نفتي «صافر» در استان مأرب نيز که در کنترل عناصر دولت هادي است، تنها در اکتبر سال گذشته ميلادي اعلام کرد که صادرات نفت را آغاز کرده است.
به نوشته الخليج اونلاين، بسياري در يمن اين سؤال را ميپرسند که چرا شرکتها نفت با تأخير چند ساله صادرات نفت را از سر گرفتهاند.
يکي از بزرگترين شرکتهاي حاضر در بخش نفت يمني شرکت اتريشي «OMV» يمن است که ۲۵ درصد سهم آن در اختيار دولت امارات است و منابع محلي اين شرکت را به سنگاندازي در مسير توليد و صادرات نفت به علت اختلافات با مسئولان محلي متهم ميکنند.
طمع رياض
بنابراين گزارش، يمن همچنين يک زمين بکر براي فعاليت شرکتهاي بينالمللي نفت و گاز است و پيش از جنگ سال ۲۰۱۴ شرکتهايي چون توتال فرانسه، «هانت» آمريکا، «ام او وي» اتريش، «نيکسن» کانادا و «سينويک» چين و مؤسسه نفت ملي کره در آن فعاليت ميکردند.
با نگاهي به نقشه توزيع مناطق توليد و صادرات نفت، متوجه ميشويم که با حضور نظامي نيروهاي سعودي در يمن تطابق دارد.
از زمان اعلام امارات مبني بر خروج از يمن، عربستان سعودي در مناطق نفتي و گازي از جمله شبوه و مأرب و حضرموت مستقر شدند.
علاوه بر اين، رياض دست خود را به سوي «المهره» نيز دراز کرده تا مقدمات احداث خط لوله نف از خاک خود به درياي عرب را فراهم کند و بتواند بخشي از وابستگي خود به تنگه هرمز را جبران کند.
برنامه رياض براي احداث خط لوله نفت «الخرخير» در خاک عربستان تا بندر «نشطون» در درياي عرب
نعيم السويدي، کارشناس اقتصادي يمني در اين باره به الخيج اونلاين گفت که شرکتهاي اروپايي و عربي در خصوص اينکه منابع عظيم ثروت در يمن موجود است، اتفاق نظر دارند؛ منابعي که به گفته وي فقط ۲۰ درصد آن استخراج شده است.
السويدي افزود: «يمن در حالت کلي کشور فقيري نيست؛ ثروتهاي بسياري دارد اما در طول پنجاه سال گذشته هيچ حاکم لايقي به خود نديده است که بتواند از اين ثروتها استفاده کند.»
او گفت که تا زماني که ثبات اقتصادي در يمن ايجاد نشود، ثبات سياسي نيز وجود نخواهد داشت و اين چيزي است که امارات و عربستان سعودي نميخواهند.
السويدي افزود: «رياض و ابوظبي منافع بسياري در يمن دارند که در صدر فهرست آن نفت و بنادر قرار دارد.»
«محمد الروني» اقتصاددان ديگر يمني نيز گفت که ذخاير نفتي يمن بسيار وسيع است و همچنين چهار بندر استراتژيک از جمله «الحديده»، «عدن»، «المکلا» و «شبوه» دارد و اين همان دليل ورود عربستان و امارات به جنگ در يمن محسوب ميشود.
او ورود رياض به جنگ يمن را نه دليل سياسي و ديني، آن چنان که خود مدعي آن است و رسانهها تبليغ ميکنند؛ بلکه جنگ اقتصادي دانست و گفت: «اگر سعوديها و امارات در بحث پايان جنگ جدي بودند، بسيار زودتر از اينها به سمت آن رفته بودند تا ثبات به يمن بازگشته و توليد نفت از سر گرفته شود؛ اما آنها خواهان چنين چيزي نيستند.»
بحث در خصوص منافع نفتي عربستان و امارات در يمن پس از آن بار ديگر مطرح شده است که در يک هفته گذشته «بندر «شحن» در استان «المهره» شاهد درگيري شديد ميان معترضان و نيروهاي سعودي بود. معترضاني که بيش از يک سال است در مخالفت با حضور و دخالتهاي سعوديها در اين استان دست به تجمع و تحصن زدهاند؛ اما دولت رياض در تازهترين واکنش، معترضان را مشتي قاچاقچي و جنايتکار ناميده است.