شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
جهان کرونايي، جهاني ديگرگون در عرصه اقتصاد و سياست و حتي روابط اجتماعي است. اين را حتي از معادلات خارج از عادت بازارهاي مهم جهاني نفت و طلا و ارز هم ميتوان دريافت. بورسها يکبهيک فروميريزند و اتحادها قالب عوض ميکنند. با آغاز خروج تقاضاي نفت چين از بازار و در پي آن سقوط نفت و شکست مذاکرات اوپکپلاس، زنجيره جنگ قيمتي نفتي از سوي عربستان آغاز شد و بازيگران ديگر نفت مانند روسيه و نفتهاي شيل آمريکا را به چالش کشيد. پس از آن بود که دولتمردان آمريکايي، وعده بسته کمک اقتصادي دو تريليون دلاري را براي تعديل اثرات ويروس کرونا مطرح کردند. گفته ميشود اين بسته اقتصادي شامل ارائه هزار دلار به هريک از افراد جامعه و کمک مالي به صنعت هواپيمايي و کسبوکارهاي با اندازه کوچک و متوسط باشد که بهشدت تحت تأثير قرار گرفتهاند. به گزارش سيانبيسي، اين وعده شوکي جديد به قيمت نفت وارد کرد و تا روز گذشته ساعت ۱۴:۱۵ به وقت تهران، قيمت پيشخريد هر بشکه نفت خام نيمهسنگين تگزاس غرب آمريکا، دابليوتيآي، ۶.۵۵ درصد يا ۱.۵۳ دلار جهش کرد و به ۲۴.۸۹ دلار رسيد. قيمت پيشخريد هر بشکه نفت خام برنت، بنچمارک بينالمللي قيمت نفت هم تا همين ساعت با ۵.۴۴ درصد يا ۱.۴۷ دلار جهش به ۲۸.۵۰ دلار رسيد. فدرالرزرو آمريکا نيز اعلام کرد برنامه خريد اوراق اين بانک تا آرامشدن کامل بازارها ادامه خواهد داشت و همچنين اوراق قرضه خصوصي املاک هم به اين برنامه اضافه خواهد شد. بهدنبال اين بيانيه فدرالرزرو، قيمت سهام آسيا و اروپا در معاملات روز گذشته جهش کرد و باعث شد در بازارهاي نفت هم روحيه مثبتي به وجود بيايد. اين تنها اقداماتي نيست که به نظر ميرسد براي نجات اقتصاد و همچنين در کنار آن، شيلاويلها به کار گرفته ميشود. وزير خزانهداري آمريکا اعلام کرد به دونالد ترامپ توصيه خواهد کرد از کنگره براي خريد حداکثر ۲۰ ميليارد دلار نفت بهمنظور پرکردن ذخاير نفت استراتژيک به مدت يک دهه، درخواست کند. وزارت انرژي آمريکا هم براي خريد حداکثر ۳۰ ميليون بشکه نفت شيرين و ترش از توليدکنندگان آمريکايي بهمنظور پرکردن مخازن نفت استراتژيک درخواست کرد. اين اقدام در راستاي برنامه دولت ترامپ براي تعديل تأثير قيمتهاي پايين روي توليدکنندگان آمريکايي انجام ميشود. تحويل اين نفت احتمالا از آوريل آغاز خواهد شد و تا ژوئن ادامه پيدا ميکند و وزارت انرژي در نهايت ۷۷ ميليون بشکه نفت آمريکا را به چهار مخزن نگهداري ذخاير استراتژيک در منطقه گلفکاست منتقل خواهد کرد. با اين همه بانک بارکليز سهشنبه پيشبيني خود از قيمتهاي نفت در سال ۲۰۲۰ را با اشاره به فشار نزولي ناشي از جنگ قيمت نفت ميان عربستان سعودي و روسيه و افت شديد تقاضا بهدليل شيوع ويروس کرونا کاهش داد. به گزارش رويترز، اين بانک دورنماي هر دو شاخص قيمت نفت برنت و وستتگزاساينترمديت در سال ۲۰۲۰ را ۱۲ دلار کاهش داد و به ترتيب قيمت ۳۱ و ۲۸ دلار در هر بشکه را پيشبيني کرد. براساس اين گزارش، تحليلگران اين بانک اظهار کردند: قيمتهاي نفت تازمانيکه اپيدمي کرونا مهار نشود، تحت فشارهاي کاهشي خواهد ماند و حتي عربستان سعودي و روسيه هم از تبعات ريزش قيمتهاي نفت مصون نخواهند ماند.
پيشنهاد آمريکا به عربستان براي خروج از اوپک
اتفاقات پيدرپي در اقتصاد جهان تا اندازهاي با سرعت پيش ميرود که به نوعي تمامي نظام سازمانيافته جهاني را به سمت فروپاشي ميبرد. در همين حال، مقامات وزارت انرژي آمريکا بهدنبال متقاعدکردن دولت ترامپ هستند تا عربستان را مجبور کند اوپک را ترک و با آمريکا براي متعادلکردن قيمت نفت همکاري کند. به گزارش تسنيم به نقل از رويترز، دن برويلت، وزير انرژي آمريکا، گفت: «مطمئن نيستم اين ايده بهعنوان يک راهحل رسمي و بخشي از روند سياست عمومي ارائه شود. هنوز هيچ تصميمي در اين زمينه گرفته نشده است». آمريکا بهزودي يک نماينده ويژه از طرف وزارت انرژي به عربستان سعودي ميفرستد و هدف آن پيشرفت مذاکرات بين دو کشور است. عربستان سعودي مدتها بود تلاش گروه اوپک و متحدانش را براي متعادلکردن قيمت نفت از طريق کاهش توليد رهبري ميکرد.
غولهاي نفتي به استقبال رياضت مالي رفتند
در اين بين، غولهاي نفتي شامل گروه انرژي فرانسوي توتال و شرکت شل در پي افت شديد قيمتهاي نفت و تبعات اقتصادي شيوع ويروس کرونا، به کاهش چشمگير هزينهها و توقف برنامه بازخريد سهام خود اقدام ميکنند. به گزارش مهر به نقل از سيانبيسي، رويالداچشل دوشنبهشب اعلام کرد سرمايهگذاريهاي خود را تا ۲۰ درصد يا پنج ميليارد دلار کاهش خواهد داد و برنامه بازخريد اوراق خود را لغو خواهد کرد. غول نفتي فرانسه و اکوينور نروژ اقداماتي مشابه انجام دادند. آکسونموبايل و شورون هم که تحت فشار زيادي قرار دارند، اعلام کردند بودجه خود را کاهش خواهند داد. گلدمنساکس تخمين زد که شورون براي تأمين هزينهها و برنامههاي خود به قيمت نفت ۵۰ دلاري نياز دارد و آکسون به نفت ۷۰ دلاري نيازمند است. غولهاي نفتي نسبت به سقوط قيمت نفت در مقايسه با شرکتهاي کوچک حفار شيل، حساسيت کمتري دارند. آنها پالايشگاهها و پتروشيميهايي دارند که در اين مواقع سود زيادي براي آنها به ارمغان خواهد آورد؛ اما اينبار سقوط تاريخي قيمت نفت با کاهش ديد تقاضا همراه شده که ممکن است مصرف نفت را تا ۱۰ ميليون بشکه در روز پايين بياورد. گلدمنساکس پيشبيني کرد با ماندن قيمتها در محدوده ۲۰ دلار، توليد نفت آمريکا ۶۵ درصد سقوط کند. جيبيسيانرژي در يادداشتي نوشت: با چنين فضايي که بازارهاي نفت را احاطه کرده است، احتمال آن وجود دارد که قيمت نفت برنت مانند ۱۹۸۶ و ۱۹۹۸ بهصورت موقت به بشکهاي ۱۰ دلار سقوط کند.از سويي برخي گزارشها حاکي از آن است که صنعت نفت شيل آمريکا با جنگ قيمتي که عربستان به راه انداخته، بهحدي ضررده شده که حتي ايالت تگزاس درصدد بررسي تعيين سهم توليد براي شرکهاي اين حوزه است. رايان سيتون، کميسر «کميسيون خط آهن تگزاس»، در مقالهاي در بلومبرگ اين ايده را مطرح کرد که اين رگولاتور يک کاهش ۱۰ درصدي توليد را اعمال کند. در صورت چنين اقدامي، براي نخستينبار از دهه ۱۹۷۰ خواهد بود که اين رگولاتور به ساماندهي توليد نفت ميپردازد. اگرچه محدوديت توليد نفت ممکن است به تقويت قيمتها کمک کند، اما علاقه سرمايهگذاران به اين بخش را کاملا از بين ميبرد. مؤسسه تحليل مالي و اقتصاد انرژي (IEEFA) در گزارش جديدي به بررسي عملکرد مالي اين صنعت پرداخت و نشان داد ۳۴ شرکت شيل در يک دهه گذشته در مجموع ۱۸۹ ميليارد دلار بيش از آنچه به دست آوردهاند، هزينه کردهاند که شامل ۲.۱ ميليارد دلار نقدينگي منفي در سال گذشته بوده است. همچنين براساس گزارش اويلپرايس، در ابتداي سال ۲۰۲۰ و حتي پيش از شروع شيوع ويروس کرونا شرکتهاي نفت شيل آمريکا در قيمت ۵۰ دلار وستتگزاساينترمديت تحت فشار مالي قرار گرفته بودند. اکنون که قيمتها از اين سطح بسيار پايينتر رفته است، چرخهاي اين صنعت از گردش ميافتد.
نگراني از منفيشدن قيمت نفت
بهتازگي مدير کل شرکت «ميزوهو سکيوريتيز» با اشاره به تصميم توليدکنندگان بزرگ براي افزايش عرضه به بازار و همزمان افت تقاضا بهدليل شيوع ويروس کرونا، پيشبيني کرد قيمتهاي نفت ممکن است منفي شود. به گزارش ايسنا، پل سانکي، مدير کل شرکت «ميزوهو سکيوريتيز»، با اشاره به اقدام عربستان سعودي و روسيه براي عرضه بيشتر نفت به بازار و افت تقاضا که در پي شيوع ويروس کرونا و محدودشدن فعاليتهاي اقتصادي تشديد شده است، اظهار کرد: قيمتهاي نفت ممکن است منفي شوند؛ اما در واقعيت، سطح ذخاير نفت پيش از اين وقايع هم رو به افزايش بود. شبکه سيانان به نقل از سانکي نوشت: تقاضاي جهاني براي نفت حدود صد ميليون بشکه در روز است؛ اما پيامدهاي اقتصادي ناشي از اپيدمي کرونا ممکن است ۲۰ درصد از تقاضا را کاهش دهد. چنين اتفاقي ۲۰ ميليون بشکه در روز به مازاد عرضه در بازار اضافه خواهد کرد که بهسرعت از ظرفيت مخازن نفت فراتر خواهد رفت و توليدکنندگان را ناچار ميکند به مشتريانشان براي دريافت نفت، پول پرداخت کنند و به اين ترتيب قيمتهاي نفت منفي ميشود.
بازار