سرمقاله کیهان/ روزولت ماسک ندارد اما سردار سرِ شیفت است
کيهان/ « روزولت ماسک ندارد اما سردار سرِ شيفت است » عنوان يادداشت روز در روزنامه کيهان به قلم محمد ايماني است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد: کرونا به مثابه يک زلزله و سونامي بزرگ، در حال تغيير زندگي بشر وتحميل نظميجديد به جامعه جهاني است. کرونا در کمتر از چند ماه، اغلب کشورها را در نورديد و حالا به قاتلي هراسانگيز تبديل شده است. احتمالا کشورها تا ماهها درگير اين ويروس باقي بمانند. اين، آزموني بزرگ براي ملتها، دولتها و تمدنهاست. کرونا با همين چيرگي خود، مجال تأمل را در متن شتاب و شلوغي زندگي مدرن فراهم کرده ست. 1- شمار مبتلايان به کرونا در جهان به يک ميليون و 16 هزار و 568 نفر رسيد که از اين تعداد، بيش از 53 هزار نفر جان باختهاند. فرانسه ديروز با ثبت ۱۳۵۵ فوتي در يک روز، رکورد قربانيان روزانه را شکست. تا کنون در اين کشور ۵۹۱۰۵ مورد ابتلا و ۵۳۸۷ فوتي گزارش شده است. آمريکا هم با شکستن رکورد تعداد ابتلاي روزانه، ۲۹۸۷۴ مبتلاي جديد طي يک روز را ثبت کرد. در آمريکا تا کنون ۲۴۴ هزار نفر به اين بيماري مبتلا شده و ۶۰۷۰ نفر جان خود را از دست دادهاند. برخي مقامات آمريکايي پيشبيني کردهاند تعداد تلفات در اين کشور تا ۲۰۰ هزار نفر افزايش يابد. بعد از آمريکا، ايتاليا و اسپانيا و آلمان و چين و فرانسه با 115 هزار، 112 هزار، 84 هزار، 81 هزار و 59 هزار نفر، بيشترين آمار مبتلايان را ثبت کردهاند. اين آمار فزاينده در حالي است که کرونا چند هفته ديرتر از ايران، به اروپا و آمريکا رسيد و در اين مدت برخي دولتمردان و شبکههاي رسانهاي غربي بهشدت سرگرم منفيبافي عليه ايران بودند. 2- وضعيت در آمريکا و برخي کشورهاي اروپايي از مرز بحران عبور کرده است. تصاوير و گزارشها به قدر کافي گوياست و موهوم بودن نظريهاي را که ليبرال دموکراسي را پايان تاريخ و برترين مدل حکمراني معرفي ميکرد، به رخ ميکشد. حالا سر دستمال توالت و ماسک و دستکش و مواد غذايي در آمريکا و برخي کشورهاي اروپايي جنگ شهروندي(!) به راه افتاده و حتي بعضا کار به اسلحه گرم کشيده است. جنازههاي انباشته و بيماران بد حالي که به حال خود رها شدهاند يا ماشينهاي يخچالدار حمل گوشت که براي انتقال جنازهها رديف شدهاند، تصويري است که اين روزها به تواتر از برخي از همين کشورها منتشر ميشود. سوناميبه قدري بالا آمده که رسانههاي سانسورچي مانند BBC را ناچار به بازگويي اندکي از بسيار کرده است: «در آمريکا روزهاي وحشتناکي در انتظار مردم است و بيمارستانها با کمبود دارو، دستگاههاي تنفسي، ماسک و لباسهاي محافظتي روبهرو هستند. در اروپا، کرونا روزهاي تاريکي را براي اسپانيا رقم زده و هر روز شمار جانباختگان رکورد تازهاي ميزند و در ايتاليا که بيشترين آسيب را از کرونا ديده، ارتش روسيه به کمکش آمده است». 3- در ايتاليا، پرچم اتحاديه اروپا به نشانه اعتراض به بياعتنايي اين اتحاديه پايين کشيده شد و زمزمه «ايتالِگزيت» (خروج از اتحاديه) بلند شده است. به گزارش يورو نيوز، اورزولا فون رئيس کميسيون اروپا با انتشار يادداشتي، از تاخير در کمک به شهروندان ايتاليايي ابراز تأسف کرد و نوشت: «اروپا در کنار ايتاليا خواهد ايستاد، اما از روز اول چنين حمايتي انجام نشد»! اخيرا ويدئويي از يک ميلياردر آمريکايي منتشر شد که از بالاي برج بيست طبقهاي پريد و خودکشي کرد، چرا که تمام خانواده او به علت ويروس جان باختند و کسي به داد آنها نرسيد. اما اين اولين و آخرين خبر خودکشي نبود. در آلمان، يک وزير بهخاطر نگراني از پيامدهاي اقتصادي کرونا خودکشي کرد. نخستوزير ايالت هسن درباره خودکشي توماس شفر وزير دارايي ايالت گفت: «اين سياستمدار ۵۴ ساله عميقا نگران پيامدهاي اقتصادي بحران کرونا بود و در حالي که در نااميدي فرورفته بود ما را ترک کرد». 4- پرستاران آمريکايي که در فيلمها و سريالها در اوج امکانات تصوير ميشدند، حالا در دنياي واقعي کيسه زباله ميپوشند! روزنامه گاردين مينويسد «ترامپ گفته بود از امروز به بعد، ديدگاهي جديد سرزمين ما را اداره ميکند. از اين لحظه به بعد، اول آمريکا؛ اما آمريکا اکنون بهگونهاي ديگر اول شده؛ در تعداد مبتلايان به کرونا!». در حالي که پرستاران آمريکايي به نبود تجهيزات محافظتي معترض شده و روي پلاکاردها نوشتهاند «ما را بدون سلاح به جنگ نفرستيد!»، شبکه سيبياسنيوز درباره وضعيت بحراني بيمارستانها ميگويد «استفاده چندباره از يک گان و ماسک عادي شده. يک پرستار بيمارستان نيويورک ميگويد وسايل حفاظتي نداريم و از ترس و اضطراب در حال مرگ هستيم». چند ماه قبل، چند نفر در دنيا تصور ميکردند که کار آمريکا و برخي دولتهاي اروپايي به راهزني دارويي و سرقت ماسک برسد؟ فرانسه اخيرا ۴ ميليون ماسک اهدايي سوئد به ايتاليا و اسپانيا را هنگام عبور از شهر ليون سرقت کرد. يورونيوز در اينباره گزارشي منتشر کرد با عنوان «جنگ ماسکها؛ مصادره 4 ميليون ماسک در ليون فرانسه، سوئد را به خشم آورد». از آن طرف، مقامات فرانسوي ميگويند دو ميليون ماسک خريداري شده از چين، توسط آمريکاييها بهواسطه پول بيشتر عملاً به سرقت رفته است. آمريکاييها همچنين ماسکهايي را که آلمان به چين سفارش داده بود، با راهزني به کشور خود منتقل کردهاند. 5- اين آمريکا و اروپايي است که ادعا داشتند دلسوز مردم ايرانند و ميخواهند کمک کنند. لافهاي ترامپ و پمپئو در چند هفته اخير از يادها نرفته؛ اما حالا ترامپ شيوع گسترده کرونا و احتمال مرگ بيش از يکصد هزار نفر را در آمريکا منتفي نميداند. آنتوني فاچي، مشاور ترامپ در مبارزه با کرونا حتي از احتمال جانباختن ۲۰۰ هزار نفر در آمريکا سخن گفته است. برخي فروشگاههاي بزرگ ازترس آشوب و جنگ خياباني با زره پوش محافظت ميشوند! درخواست بيمه بيکاري در آمريکا نسبت به هفته گذشته دو برابر شده و به بيش از ۶/۶ ميليون درخواست رسيده است. گفته ميشود ۱۰ ميليون آمريکايي در دو هفته اخير شغل خود را از دست دادهاند. دهها ميليون نفر حتي امکان ويزيت يا درخواست مرخصي استعلاجي در صورت بيماري حادّ را هم ندارند. يوجين جو پزشک آمريکايي در توييتر نوشت: «کادر درماني اگر از کمبودها در بيمارستانها صحبت کنند اخراج ميشوند». 6- دولت آمريکا در حالي که بارها با نمايش جابهجايي نيروهاي نظامي سعي در عمليات رواني در غرب و شرق آسيا را داشت، ناخداي ناو تئودور روزولت را اخراج کرد؛ صرفا به دليل علني کردن شيوع ويروس کرونا در ميان خدمه ناو. برت کروزير چند روز قبل در نامهاي به مقامات مافوق هشدار داد که آزمايش کروناي ۲۰۰ نفر از خدمه ناو مثبت بوده؛ ناوي که با ۵ هزار خدمه، در حال گشتزني در درياي چين جنوبي است. اين روزها در حالي که آمريکا از چين و روسيه درخواست کمک دارد و دنبال به دست آوردن اطلاعات مربوط به نحوه مهار کرونا در ايران است، کارشناسان بسياري در دنيا ميگويند در يک معدلگيري کلي، کشورهاي شرقي (چين، کره جنوبي، ژاپن و ايران) در مهار کرونا به مراتب موفقتر از کشورهاي غربي عمل کردهاند. اين هم ميتواند طليعه يک اتفاق تمدني و تحولات راهبردي در نظم جهاني باشد. 7- کشور ما هم از بهمنماه گذشته در معرض ابتلا به بيماري و پيامدها و خسارتهاي آن قرار گرفته است. حتما نمره ما 20 نبوده و شايد برخي مديران ارشد دولتي تاخيرهايي درباره نحوه مواجهه با اين بيماري داشتهاند؛ چنانکه بعضا درباره تاخير آقاي رئيسجمهور در اعلام برخي مراحل قرنطينه گفته شد. اما در مجموع و در مقايسه با اغلب کشورها به شهادت سازمان بهداشت جهاني، کشور ما کارنامه به مراتب بهتر و موثرتري داشته است. اين موفقيت، حاصل زحمات طاقت فرساي وزارت بهداشت و کادر درماني و پزشکي و پرستاري کشور است. عامل مهم ديگر در کنار اين عامل، نقشآفريني خود مردم بهويژه نيروهاي داوطلب و جهادي در کمک رساندن به مدافعان سلامت است. بسياري از مردم در اجراي درخواستهاي مسئولان ذيربط همت به خرج دادند و در کنار آن، اقدامات خودجوش و مردمي (طلبه، دانشجو، هيئتها، کانونهاي نخبگاني و....) در قالب ضد عفوني کردن معابر، توليد ماسک و رسيدگي بيشتر به اقشار ضعيف و در معرض آسيب شدت گرفت. به علاوه، نيروهاي نظامي نيز با توجه به ساختار مردمي به کمک مدافعان سلامت شتافتند. ضمن اينکه با توجه به روحيات ديني و ارزشهاي اسلامي، آن هيجان منفي اقتصادي متصاعد در غرب، کمتر در کشور ما ديده شد. بر عکس، ما در طول 45 روز اخير شاهد فوران روحيه از خود گذشتگي و همدلي و همدردي در کشور بوديم. 8- همين روزها در حالي که درهاي حرمهاي مطهر در کشور براي مقابله با شيوع کرونا، بسته است، در گوشهاي از حرم شاهچراغ، نيروهاي جهادي مشغول توليد ماسک هستند. همين روزها تصوير بانوي پزشک يا پرستاري منتشر شد که بعد از چند هفته خدمت به بيماران کرونايي، روي دستکش خود نوشته است «اين شيفت به نيابت از سردار عزيزم شهيد حاج قاسم سليماني. 11 فروردين 99. دپارتمان کرونا». آيا در آمريکا هم پزشک و پرستاري پيدا ميشود که بگويد به شوق آن 150 نظامي ضربه مغزي شده(!) در پايگاه عينالاسد يا به ياد چند هزار نظامي آمريکايي کشته شده در عراق، پاي مداواي بيماران ايستاده است؟ مردم ما در تشييع سردار سليماني آن حماسه خيرهکننده را آفريدند و حال آنکه 150 نظامي هلاک شده در موشکباران عينالاسد، دزدانه و بيسروصدا دفن شدند. آيا تفاوت اين دو رويکرد، از چشم استراتژيستهاي سياسي- امنيتي جهان و پژوهشگران تمدني پنهان ميماند؟ هابز ميگفت «انسان، گرگ انسان است» و ما حقيقت اين تلقي را اين هفتهها در خيابانهاي غرب ديديم. اما پيامبر ما(ص) فرمود «مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَااشْتَکَى مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى. مثال مومنان در دوستي و مهرباني و دلسوزي و رحم و توجه کردن به يکديگر، مثل يک بدن است که هرگاه عضوي از آن از درد بنالد، ساير اعضا با بيداري و تب با او همدردي ميکنند». 9- ما با وجود شرايط سخت تحريم توانستيم مواجهه موثرتري داشته باشيم و حال آنکه برخي کشورهاي پيشرفته درمانده شدهاند. تنگناها با همه سختيهايش، ميتواند سازنده باشد. معطل تحريمها و وعدههاي غرب در حوزه درمان و پزشکي نماندن، ميتواند الهامبخش ساير بخشهاي مديريتي و اقتصادي باشد. راهبرد مقاوم، قوي و واکسينه شدن در برابر تهديدها که سالهاست در ادبيات رهبر انقلاب تأکيد ميشود، اکنون بيش از هميشه اهميت يافته است. وزارت بهداشت و بانک مرکزي در چند ماه اخير منطق خود اتکايي و نااميدي مطلق نسبت به دشمن را در پيش گرفتند و دستاوردهاي مهمي را در زمينه درماني و مالي موجب شدند. اين رويکرد را بايد در کليت مديريت اجرايي توسعه داد. سياست فعلي محدوديت و قرنطينه ضرورت دارد اما نبايد کارهاي مهم ملي و مديريتي و سياستگذاري و ديدباني تعطيل شود. چرخ تلاش و تربيت و توليد و اقتصاد و سياست خارجي بايد بگردد و همه اينها نيازمند تدبيرهاي جديد است. کسب و کارهاي آسيبپذير و اقشار ضعيف، نيازمند حمايت بيشتري هستند. تصميم دولت درباره اختصاص صدهزار ميليارد تومان براي حمايت از مشاغل آسيب ديده از کرونا اقدام درستي است که بايد با برنامهريزي دقيق، به دست نيازمندان واقعي برسد و خداي ناکرده ماجراي واگذاري 18 ميليارد دلار ارز دولتي در اوايل سال 97 تکرار نشود.