فرصت سوخته؛ چرا تایوان الگوی مبارزه با کرونا نشد

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در ميانه درگيري جهان با بحران شيوع کروناويروس، تايوان با اندکي بيش از ۳۶۰ مورد ابتلا و تنها ۵ مورد مرگ و مير (تا ۵ اپريل)، يکي از موفق‌ترين کشور‌ها در مبارزه با اين اپيدمي است. اين جزيره با اينکه تحت فشار چين از عضويت در سازمان بهداشت جهاني منع شده، توانست با بهره گيري از تجربه مبارزه خود با بيماري سارس و اتکا به متخصصان و سياست‌هاي بومي خود، موفقيت چشمگيري را در مهار کرونا به دست آورد. اما به نظر مي‌رسد اين موفقيت‌هاي تايوان، هرگز مود توجه و الگوبرداري کشور‌هاي ديگر قرار نگرفته است. خبرگزاري سي ان ان، در گزارشي به بررسي اين مسئله پرداخته است که چرا جهان نتوانست از اين فرصت طلايي و تجربه ارزشمند تايوان در مهار کروناويروس استفاده کند. در ۲۵ ژانويه، با توجه به اينکه جهان در معرض خطر احتمالي انتشار ويروس کروناويروس از مرکز چين قرار گرفته بود، دو کشور، تنها چهار عفونت جديد را در قلمرو خود ثبت کرده بودند. استراليا و تايوان جمعيتي تقريباً مشابه در حدود ۲۴ ميليون نفر دارند، هر دو جزيره هستند و کنترل دقيق بر افرادي که از مرز‌هاي آن‌ها عبور مي‌کنند، دارند و هر دو ارتباط تجاري و حمل و نقل قوي با سرزمين اصلي چين دارند. با اين وجود ده هفته بعد از آن تاريخ، استراليا تقريباً ۵۰۰۰ مورد ابتلاي تأييد شده را ثبت کرده است در حالي که تايوان کمتر از ۴۰۰ مورد دارد. سؤال اين نيست که استراليا چه اشتباهي انجام داده است - ۲۰ کشور داراي موارد بيشتري نسبت به استراليا و هفت کشور بيش از ۱۰ برابر تعداد مبتلايان اين کشور را ثبت کرده اند – بلکه سوال اصلي اين است که تايوان چگونه با توجه به نزديکي به مرکز اپيدمي، توانسته اين ويروس را کنترل کند، کاري که بسياري از کشور‌هاي پيشرفته از پس آن بر نيامده اند؟ درس‌هايي از تجربه‌هاي سخت پيشين طي شيوع سندرم حاد تنفسي (SARS) در سال ۲۰۰۳، تايوان يکي از مناطق با بيشترين تلفات به همراه هنگ کنگ و جنوب چين بود. بيش از ۱۵۰۰۰۰ نفر در اين جزيره - در ۱۸۰ کيلومتري (۱۱۰ مايلي) ساحل جنوب شرقي چين - قرنطينه شدند و ۱۸۱ نفر جان خود را از دست دادند. در حالي که SARS اکنون در مقايسه با بحران کنوني، چندان بزرگ تلقي نمي‌شود، اما در آن زمان موج‌هاي شوکه آور را به بسياري از مناطق آسيا‌ها ارسال کرد و مردم منطقه را به حالت آمادگي طولاني در برابر خطر‌هاي احتمالي در آينده قرار داد. اين امر به بسياري از کشور‌هاي منطقه کمک کرد تا سريعتر نسبت به شيوع کروناويروس واکنش نشان دهند و اين خطر را جدي‌تر از ساير مناطق جهان، چه در سطح دولتي و چه از نظر اجتماعي، با کنترل مرز‌ها و پوشيدن ماسک‌هاي صورت در فعاليت‌هاي روزمره، در نظر بگيرند. تايوان داراي سيستم مراقبت‌هاي بهداشتي در سطح بالاي جهاني و همچنين داراي حمايت جهاني در اين زمينه است. طبق گزارش اخير در ژورنال انجمن پزشکي آمريکا (JAMA)، به محض انتشار خبر شيوع يک ويروس جديد در ووهان چين، مقامات «مرکز ملي فرماندهي بهداشت عمومي تايوان» (NHCC) -که در پي شيوع SARS ايجاد شده بود - به سرعت براي پاسخ به اين تهديد بالقوه آغاز به کار کرد. «جيسون وانگ»، پزشک تايواني و متخصص کودکان در دانشکده پزشکي استنفورد، در بيانيه‌اي گفت: «تايوان به سرعت در طي ۵ هفته گذشته ليستي از حداقل ۱۲۴ مورد اقدام را براي محافظت از سلامت عمومي تهيه و پياده سازي کرد. سياست‌ها و اقدامات دولت تايوان حتي به فراتر از مرز‌ها نيز کشيده شد، زيرا آن‌ها معتقد بودند که اين اقدامات کافي نيست». اين در حالي بود که در بسياري از کشور‌ها هنوز درمورد اينکه آيا اقدامات گسترده در مقابله با کروناويروس لازم است يا خير، بحث مي‌کردند. در مطالعه‌اي که در ماه ژانويه انجام شد، دانشگاه جان هاپکينز اعلام کرد که تايوان به دليل نزديکي، پيوند‌هاي فرهنگي و پيوند‌هاي ارتباطي، يکي از مناطق با بيشترين خطر در خارج از سرزمين اصلي چين است. از جمله اقدامات اوليه و سرنوشت ساز تايوان در مبارزه با شيوع کروناويروس، ممنوعيت مسافرت به مقصد يا با مبدا بسياري از مناطق چين، متوقف کردن حمل و نقل و مسافرت دريايي از تمام بنادر اين جزيره و مجازات‌هاي شديد براي هر فردي که مقرارات قرنطينه خانگي را نقض کند. علاوه بر اين، مقامات تايواني همچنين براي اطمينان از عدم کمبود منابع، اقدام به افزايش شديد توليد ماسک صورت کردند و آزمايش‌هاي گسترده‌اي در سراسر جزيره براي شناسايي افراد مبتلا به کروناويروس - و از جمله براي افرادي که سابقه بيماري‌هاي تنفسي داشتند- را به اجرا گذاشتند. وانگ و همکارانش در خصوص اقدامات تايوان اظهار داشتند که: «با توجه به گسترش مداوم Covid-۱۹ در سراسر جهان، شناخت موارد عملي که به سرعت در تايوان اجرا شده و اثربخشي اين اقدامات در جلوگيري از بروز همه گيري در مقياس بزرگ، ممکن است براي ساير کشور‌ها آموزنده باشد. دولت تايوان از تجربه SARS در سال ۲۰۰۳ درس گرفته و يک مکانيسم واکنش به سلامت عمومي را براي فعال کردن سريع اقدامات در بحران بعدي ايجاد کرده است. تيم‌هاي باتجربه و کارآمد از مقامات سريعاً اين بحران را به رسميت شناختند و ساختار‌هاي مديريت اضطراري را فعال کردند تا شيوع اين بيماري را برطرف کنند. به طور خاص، پاسخ سريع و شفاف تايوان - با داشتن متخصصان کارآمد در مورد اين موضوع – در برابر اپيدمي کروناويروس، مي‌تواند به عنوان نمونه‌اي از عملکرد صحيح سيستم‌هاي دموکراتيک در برابر چنين بحران‌هايي تلقي شود، حتي اگر برخي ادعا کنند که فقط يک دولت استبدادي مانند چين مي‌تواند به طور مؤثر چنين اپيدمي را که به سرعت در حال گسترش است کنترل کند. تايوان همچنين از بسياري اقدامات بسيار سختگيرانه که در چين و بسياري از کشور‌هاي ديگر به کار گرفته شد، اجتناب کرد. تايوان اکنون در وضعيت بسيار مهمي قرار دارد که پس از هفته‌ها ممنوعيت صادرات ماسک‌هاي صورت براي اطمينان از عرضه داخلي، دولت چهارشنبه اعلام کرد که ۱۰ ميليون ماسک به ايالات متحده، ايتاليا، اسپانيا و ۹ کشور ديگر اروپا و همچنين ملل کوچکتري که روابط ديپلماتيک با اين جزيره دارند، اهدا خواهد کرد. سياست‌هاي همه گير موفقيت نسبي تايوان در کنترل شيوع کروناويروس تا حد زيادي تحت الشعاع وخيم‌تر شدن اين بحران در اروپا و ايالات متحده قرار گرفته است و اين حس را بوجود آورده که اگر درسي براي يادگيري وجود داشت، اکنون از دست رفته است. شايد اين حقيقت درست باشد که چرا بسياري از کشور‌هاي غربي، سياست‌هاي تايوان در جلوگيري از شيوع ويروس در ماه‌هاي ژانويه و فوريه را در پيش نگرفته اند. يکي از دلايل احتمالي که بسياري از ناظران به آن اشاره کرده اند اين است که تايوان برخلاف اکثر دولت‌هاي ديگر، اصلاً عضو سازمان بهداشت جهاني (WHO) نيست. چين، تايوان را به عنوان بخشي از قلمرو خود قلمداد مي‌کند و به همين دليل پکن مانع از مشارکت تايوان در بسياري از سازمان‌هاي بين المللي مي‌شود مگر اينکه اين کار را به شکلي مطابق با اصل "يک چين واحد"- که جدايي جزيره را از سرزمين اصلي چين منع مي‌کند – انجام دهد. تايوان تا سال ۲۰۱۶ در سازمان جهاني بهداشت، در وضعيت «ناظر» قرار داشت. اما اين وضعيت به دنبال انتخاب رئيس جمهور جديد اين کشور، «تساي لنگ-ون» از حزب ترقي دموکراتيکِ طرفدار استقلال، که فشار‌هاي شديد سياسي چين را در پي داشت، تغيير کرد. با اين حال سازمان بهداشت جهاني استدلال مي‌کند که محروميت تايوان از شرکت در جلسات کشور‌هاي عضو، هيچ تاثيري در به اشتراک گذاري روزانه اطلاعات و راهنمايي‌هاي بهداشتي ندارد و کارشناسان و کارمندان بهداشت تايوان همچنان از طريق اين سازمان با همکاران بين المللي خود در تعامل هستند. با اين حال، بسياري از ناظران و از جمله مقامات تايواني، ادعا کرده اند که هم در اپيدمي SARS و هم در بحران فعلي، اين موضوع تأثيرات منفي خود را گذاشته است. «ناتاشا کاسام»، کارشناس امور چين، تايوان و ديپلماسي در موسسه لووي استراليا، گفت که در اوايل شيوع بيماري کروناويروس، عدم وجود کانال‌هاي مستقيم و به موقع ميان تايوان و سازمان بهداشت جهاني، «منجر به ارائه گزارش‌هاي نادرست از موارد ابتلا در تايوان» شد که ظاهراً مقامات اين سازمان جهاني، براي آگاهي از وضعيت اين جزيره به اطلاعات ارسالي پکن تکيه کرده بودند. وي افزود: «مقامات تايواني از عدم دسترسي به اطلاعات و کمک‌هاي سازمان بهداشت جهاني، شکايت کرده اند». با اين حال به نظر مي‌رسد اين کمبود اطلاعات و عدم دسترسي به سازمان بهداشت جهاني، تايوان را وادار کرده تا اين بحران اپيدمي را به تنهايي و به طور مستقل از رهنمود سازمان بهداشت جهاني و اجماع بين المللي دنبال کند. مساعدت‌ها در حال حاضر از هر دو سو در حال انجام است، اما در هفته‌هاي اخير، مقامات تايواني بار‌ها و بار‌ها شکايت کرده اند که محروميت آن‌ها از سازمان بهداشت جهاني، مانع از ايفاي نقش کامل اين جزيره در واکنش جهاني به اين بحران است. «چن چين جين»، معاون رئيس جمهور تايوان و اپيدميولوژيست تحصيل کرده دانشگاه جانس هاپکينز، گفت: «ما مي‌خواهيم به جهان کمک کنيم - پزشکان بزرگ، پژوهشگران بزرگ، پرستاران بزرگ خود را بفرستيم و دانش و تجربه خود را با کشور‌هايي که به آن نياز دارند به اشتراک بگذاريم. وي در گفتگوي هفته گذشته خود با اتاق بازرگاني آمريکا در تايپه افزود: «ما مي‌خواهيم يک شهروند خوب جهاني باشيم و سهم خود را بگيريم، اما در حال حاضر قادر به اين کار نيستيم». يکي مقامات اين جزيره هفته گذشته در گفتگويي با «بروس آيلوارد»، معاون مدير کل سازمان بهداشت جهاني که توسط شبکه RTHK هنگ کنگ پخش شد، سوالاتي را در خصوص ارتباط تايوان با سازمان بهداشت جهاني مطرح کرد که به نظر مي‌رسيد آيلوارد مقصر را ارتباطات اينترنتي قلمداد مي‌کرد. سازمان بهداشت جهاني در بيانيه‌اي اعلام کرد که «مسئله عضويت تايواني‌ها در WHO مربوط به کشور‌هاي عضو اين سازمان است و نه کارمندان آن». از سوي ديگر نيز سخنگوي وزارت امور خارجه چين در روز جمعه اعلام کرد که همه طرف‌ها به وضوح مي‌فهمند که «اعضاي سازمان بهداشت جهاني بايد کشور‌هاي مستقل باشند». وي ادعا کرد: «با مشارکت تايوان در رويداد‌هاي مربوط WHO و کسب اطلاعات در مورد وضعيت‌هاي بحراني بهداشت عمومي، از جمله اين بيماري همه گير، هيچ مشکلي حل نمي‌شود. ما اميدواريم (ايالات متحده و تايوان) تلاش خود را براي بهره برداري‌هاي سياسي به بهانه اين همه گيري متوقف کنند». سخنگوي WHO به سي ان ان گفت: «برخي از افراد صدور حکم فني جهاني بهداشت عمومي را با حکم کشور‌ها براي تعيين عضويت در WHO اشتباه مي‌گيرند». در اين پيام ايميلي اعلام شد: «همه ساله، مقامات و کارشناسان سازمان بهداشت جهاني و تايواني با توجه به ترتيبات تکميل شده در زمينه‌هاي مهم بهداشت عمومي و علمي، در ارتباط هستند. در طول همه گير فعلي Covid-۱۹، نيز اين تعامل به طور منظم انجام مي‌شود. ما همچنان پيشرفت‌هاي تايوان را از نزديک دنبال مي‌کنيم. سازمان بهداشت جهاني در حال کسب تجربه از همه مناطق جهان و از جمله مقامات بهداشتي تايواني است». #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد