برای مشاهده نسخه قدیمی وب سایت کلیک کنید
logo
برگزیده
تحلیل ها

مشاغلی که پای کرونا قربانی شدند

منبع
اعتماد
بروزرسانی
مشاغلی که پای کرونا قربانی شدند
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست 4ميليون نفر مشمول بسته‌هاي حمايتي مي‌شوند تعطيلات نوروز که تمام شد، خيابان‌هاي تهران که دوباره شلوغ شد اين پرسش پيش‌آمد که تعطيلات تمام شده، شيوع کرونا که مهارنشده چرا به خيابان‌ها آمديد و به سرکار برگشتيد؟ همين پرسش به ويژه در شبکه‌هاي اجتماعي با حجم قابل توجهي از انتقاد و بد و بيراه همراه شد که به زبان ساده در اين جمله خلاصه مي‌شد؛ «اگر خانه بمانيم از کجا بياوريم بخوريم؟» واقعيت اين است که شايد کارمندان دولت يا کارکنان و کارگران شرکت‌ها با تمهيداتي که از سوي مديريت آنها گرفته مي‌شد يا حمايت دولت و تعريف بسته‌هاي حمايتي با حداقل دريافت بتوانند از اين توقف فعاليت به سبب پيشگيري از شيوع کرونا عبور کنند اما شاغلان آزاد نمي‌توانند از اين توقف به سادگي عبور کنند. در حال حاضر تاکيد شده که 49 دسته شغلي نمي‌توانند فعاليت خود را از سر بگيرند. اما آنها که مي‌توانند هم وضع بهتري ندارند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي 10 گروه شغلي را مشخص کرده که بيشترين آسيب را از شيوع کرونا ديده‌اند و قرار است حمايت‌ها از آنها صورت گيرد. اما توصيف وضعيت اين روزها با چنين عباراتي ملموس نمي‌شود. مثلا رانندگان تاکسي اعم از سنتي و اينترنتي. کارگران روزمزد. مغازه‌داراني که فعاليت آنها مربوط به خدمات خوراک نيست. در يک نگاه ساده وقتي پيروز حناچي شهردار تهران خبر داده به سبب توقف ناشي از کرونا درآمد شهرداري به ميزان 2هزار و 500 ميلياردتومان کاهش پيدا کرده صاحب يک مغازه لوازم يدکي که چند نفر کارگر دارد و در اين مدت بسته بوده چقدر درآمد نداشته است. در فاصله اول اسفند تاکنون شاهد توقف رستوران‌ها، فست‌فودها و کافي‌شاپ‌هايي بوديم که در روزهاي معمولي سال به اصطلاح خودماني وقت سر خاراندن نداشتند. در حالي که از ابتداي اسفند تاکنون عملا رستوران‌ها، اغذيه‌فروشي‌ها و کافي‌شاپ‌ها تعطيل هستند و چند روز ديگر نيز حتي اگر کرونا مهار شود ماه‌مبارک رمضان فرا مي‌رسد و عملا اين صنف روزها نمي‌تواند فعاليتي داشته باشد. حالا واقعيت اين است که اگر مردم براي آنکه بتوانيم شيوع بيماري کوويد19 را کنترل کنيم در خانه بمانند بايد براي اين پرسش آنها پاسخ داشته باشيم که بسيار خب؛ «از کجا بياورند بخورند؟»
مطبوعاتي‌ها و آنها که در رسانه‌هاي کاغذي فعاليت مي‌کردند از جمله کساني هستند که به‌شدت از اين وضعيت آسيب‌ديده‌اند زيرا عمده درآمد رسانه‌هاي کاغذي به انتشار آنها وابسته بوده و اينک که روزها منتشر نمي‌شوند عملا وضعيت آنها در هاله‌اي از ابهام قرار گرفته است. صاحبان مطبوعات کاغذي تاکيد دارند وقتي روزنامه منتشر نشده درآمدي هم حاصل نشده که دستمزدي پرداخت شود. خبرنگاران روزنامه‌هاي کاغذي عملا در شرايط کنوني بدون دستمزد مانده‌اند و چه بسا کار خود را از دست بدهند.
البته خبرهاي خوبي هم در اين مدت مطرح بوده است. مثلا در تهران که تعداد قابل توجهي دستفروش فعال هستند پيش از نوروز با پيشنهاد شوراي شهر و شهرداري تهران و موافقت بنياد مستضعفان بسته‌اي براي حمايت از دستفروشان تعريف و مشخص شد. حالا زهرانژاد بهرام عضو هيات‌رييسه شوراي شهر از موافقت بنياد مستضعفان با پرداخت دومين مرحله بسته کمک معيشتي به دستفروشان پايتخت خبر داد. او در اين باره گفته است: توافقات اوليه براي پرداخت فاز دوم کمک معيشت به دستفروشان پايتخت با بنياد مستضعفان انجام شده است و من با آقاي فتاح رييس بنياد صحبت کردم و موافقت او را اخذ کردم، اما نکته مورد توجه اين است که بايد بررسي‌هاي لازم انجام شود که شيوه پرداخت فاز اول بسته کمک معيشتي به دستفروشان به چه شکل بوده و چند درصد از دستفروشان تا به امروز اين بسته (کارت هديه) را دريافت کردند.
در اين وضعيت طرح آن پرسش اول، يعني« از کجا بياوريم بخوريم و بهتره از کرونا بميريم تا از گرسنگي» دستاويز کساني شده است که در ماه‌ها و سال‌هاي گذشته هر اتفاقي در ايران را فرصتي براي ايجاد بحران محاسبه کردند و آتش اتفاقات مختلفي را به پا کردند. اين نکته را بعدا سرفرصت مورد توجه قرار خواهيم داد؛ نکته‌اي که «اکبر ترکان» درباره آن گفت: «ما با شيوع دو ويروس سر و کار داريم؛ يکي کرونا و ديگري تيرانا» که تيرانا در آلباني مستقر است و محل فعاليت و تکاپوي منافقين است.
حال در چنين روزهايي سخن از آن به ميان مي‌آيد که دولت بنا دارد به هريک از يارانه‌بگيران اعتباري جهت خريد سبد غذايي بدهد. يا بحث حمايت از مشاغل مطرح شده که در صورتي که کارفرما نيروهايش را تعديل نکند مي‌تواند از اين حمايت‌ها بهره‌مند شود. اما مساله اين است که وقتي حداقل‌ دستمزد در سال 1399 تعيين نشده است مبناي محاسبات کارفرما و کارگران و دولت در جهت حمايت چه خواهد بود؟
همين مساله سبب شد تا خانه کارگر تشکيلات گيلان، کانون شوراهاي اسلامي کار استان گيلان، کانون بازنشستگان شهرستان رشت، کانون انجمن‌هاي صنفي کارگران ساختماني گيلان و مجمع تعاوني‌هاي مصرف و مسکن استان گيلان طي نامه‌اي به رييس‌جمهور نسبت به عدم تعيين تکليف دستمزد سال ۹۹ اعتراض کرده و خواستار تصويب دستمزد شايسته از سوي شوراي عالي کار شوند. گيلان دومين کانون شيوع کرونا در کشور بود.
در همين شرايط ايلنا خبر داد جمعي از کارگران کنتورسازي قزوين با اعتراض مقابل استانداري قزوين به تعطيلي غيرمترقبه کارخانه اعتراض کردند تا نخستين اعتراض‌هاي کارگران در روزهاي کرونايي شکل بگيرد. آنها تاکيد کرده بودند: قرار بوده حداقل تا آخر فروردين ماه سر کار حاضر باشيم و تا آن زمان قرارداد داريم، از مسوولان استانداري درخواست کردند به مسائل و مشکلات آنها رسيدگي کنند. برآوردها نشان از آن دارد که دست‌کم حدود 4ميليون نفر از اين وضعيت آسيب جدي مي‌بينند. حجت‌الله ميرزايي معاون اقتصادي و برنامه‌ريزي وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي در اين باره به ايلنا گفته است: در مجموع ۱۰ گروه کسب و کار، چيزي حدود ۴ ميليون شاغل رسمي و غيررسمي وجود دارد، يعني حدود ۳ ميليون شاغل رسمي و حدود ۱ ميليون شاغل غيررسمي. در مجموع حدود ۱ ميليون کسب و کار و حدود ۴ ميليون شغل از شيوع کرونا متاثر مي‌شوند. در اين تعداد کسب و کار، کارگاه‌هاي ۱ نفره هم وجود دارند؛ منظور کسب و کارهايي است که فرد شاغل به صورت خويش‌فرمايي حق بيمه خود را مي‌پردازد. براي نمونه، تاکسي‌ها کارگاه ۱ نفره محسوب مي‌شوند. در مجموع از اين ۱ ميليون کسب و کار، ۷۰۰ هزار مورد خويش‌فرمايي و ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار مورد هم در قالب کارگاه (با چند نفر کارگر) فعاليت مي‌کنند. در اين وضعيت وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعي در گفت‌وگوي ويدئوکنفرانس با جلسه مقابله با کروناي گلستان، گفت: 4 ميليون نفر از افراد فاقد درآمد ثابت در کشور از تسهيلات خريد اعتباري کالا تا سقف دو ميليون تومان بهره‌مند خواهند شد.
براساس گزارشي که مرکز روابط عمومي و اطلاع‌رساني وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي، منتشر کرده «محمد شريعتمداري» در اين باره توضيح داده: بر اساس هماهنگي‌هاي انجام شده با استانداري‌هاي کشور اين افراد که فاقد درآمد و شغل ثابت هستند شناسايي و از دريافت تسهيلات که به صورت کارت‌هاي اعتباري خريد است بهره‌مند خواهند شد. وزير کار از ديگر اقدامات انجام شده در خصوص شيوع ويروس کرونا، گفت: همچنين سه ميليون نفر از جمعيت کشور که کمترين ميزان درآمدي را داشته و تحت پوشش نهاد و مستمري‌بگير هيچ نهادي نبودند، مبلغي بين ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان به حساب آنها واريز شده است.
وي در خصوص حمايت از کسب و کارهايي که به دليل بروز ويروس کرونا آسيب ديده‌اند، نيز گفت: برخي از واحدهاي توليدي کشور هم که به سبب بروز کرونا دچار خسارت‌هايي در حوزه توليد شده‌اند که دولت براي جبران اين خسارت‌ها برنامه‌ريزي کرده است. به همين منظور هم وام‌هايي با سود ۱۲ درصد براي اين واحدها پيش‌بيني شده تا بتوانند بخشي از خسارت‌هاي خود را جبران کنند و مشکلي در زمينه پرداخت حقوق و دستمزد پرسنل خود نداشته باشند. او در اين باره گفت: مصوباتي هم در خصوص استمرار بدهي‌هاي مالياتي و پرداخت تسهيلات در اين بخش در نظر گرفته شده و تعويق پرداخت بيمه تامين اجتماعي براي اين رسته‌ها به مدت سه ماه هم اختصاص يافته است.
وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعي افزود: افرادي که به سبب کرونا بيکار شده و شغل خود را از دست داده‌اند هم بايد در سامانه مربوطه ثبت‌نام کنند تا بتوانيم مقدمات پرداخت بيمه بيکاري آنها را فراهم کنيم. در همين حال ايسنا در گزارشي نوشت: در حالي که دولت هفته گذشته مبلغ 5 هزار ميليارد تومان اعتبار جهت کمک به صندوق بيمه بيکاري براي پرداخت به کارگران آسيب ديده از کرونا تصويب کرد، به نظر مي‌رسد افزايش تعداد ثبت‌نام‌کنندگان در سامانه بيمه بيکاري باعث اعمال محدوديت‌هايي در اختصاص مقرري بيمه بيکاري شده باشد؛ تا جايي که به گفته مديرکل حمايت از مشاغل و بيمه بيکاري وزارت کار ملاک پرداخت مقرري بيمه بيکاري تنها ثبت‌نام در سايت نيست و کارگراني که متقاضي دريافت بيمه بيکاري هستند حتما بايد مشمول قانون کار، قانون بيمه بيکاري و قانون تامين اجتماعي باشند.
آن زمان اعلام شد که اين مبلغ به تمام کارگران و مشاغل و صنوف آسيب ديده از کرونا پرداخت خواهد شد و بسياري از مقامات کارگري نيز اعلام کردند که طبق جلسات و نشست‌هايي که در وزارت کار برگزار و پيشنهاداتي که مطرح شده، محدوديت‌هايي همچون داشتن يکسال سابقه کار برداشته شده و کارگراني که سه يا چهار ماه سابقه کار داشته ولي به دليل کرونا شغل خود را از دست داده باشند هم مي‌توانند درخواست بيمه بيکاري بدهند. بر همين اساس بود که بسياري از کارگران آسيب ديده از کرونا در سامانه bimebikari.mcls.gov.ir که در وزارت کار به اين منظور راه‌اندازي شده درخواست خود را براي بيمه بيکاري به ثبت رسانده و طبق آخرين آمارها بيش از ۷۰ هزار نفر در اين سامانه ثبت‌نام کرده‌اند.
#باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد