نطقهایی که شنیده شد
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست نمايندههاي مجلس در نطقهاي مياندستور حداقل در مقام سخن، عمدتا دنبال بيان دغدغههاي خود هستند. از طرف ديگر، مطالبات پايگاه رأي هر نماينده و مسائل روز جامعه نيز ميتواند عاملي تأثيرگذار در نطقهاي او باشد. قانون اساسي هم يکي از کارويژههاي نمايندگان مردم را اظهارنظر در مسائل داخلي و خارجي در نظر گرفته است. طبق اصل 84، «هر نماينده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلي و خارجي کشور اظهارنظر نمايد»؛ بنابراين داستان مجلس دهم بدون نگاهي به نطقهاي شنيدهشده آن، ناقص به نظر ميرسد.
محمدرضا عارف: رئيس فراکسيون اميد که همواره انتقادهايي از سکوت او در مقاطع مختلف وجود داشت، سه بار در صحن مجلس نطق کرد. او در دومين نطق خود در تير 97، با اشاره به جملهاي از دکتر علي شريعتي گفت: «سرمايه هرکسي حرفهايي است که براي نگفتن دارد». او در هر سه نطق خود به مسئله حصر هم اشاره کرد. شهريور 98، يعني چند ماه قبل از اعتراضهاي آبان و ردصلاحيتهاي گسترده شوراي نگهبان در انتخابات مجلس يازدهم، عارف در نطقش به «ايجاد همبستگي و وحدت ملي و فراهمکردن زمينه حضور و مشارکت همه اقشار و جريانات سياسي درون نظام» اشاره کرد و گفت: «بهطور مشخص در شرايط امروز، همبستگي و اقتدار ملي ميتواند در سايه رفع حصر، رفع محدوديتها، حلوفصل وضعيت پروندههايي نظير پرونده فعالان محيط زيست و اعتماد به فعالان اجتماعي و سازمانهاي مردمنهاد ارتقا يابد و منشور برادري و تفاهم و گفتوگوي ملي شکل بگيرد». اين آخرين نطق محمدرضا عارف در مقام نمايندگي مجلس بود.
پروانه سلحشوري: آخرين نطق پروانه سلحشوري جنجاليترين نطقش بود. او در حالي پشت تريبون صحن سبزرنگ قرار گرفت که گفته بود به دليل «ساختارهاي محدودکننده» و «نظارت استصوابي» و «اتفاقات پاييز ۹۸» نميتواند خودش را قانع کند که کانديداي مجلس يازدهم شود. سلحشوري در نطق اضطرارياش گفت: «هموطنان عزيزم، اعتراضهاي سالهاي ۷۸ و ۸۸ و همچنين ديماه ۹۶ و آبان ۹۸، اعتراضهايي بوده که همواره مطالباتي در آن وجود داشته است؛ اما امروز معترضان اغلب جواناني هستند که دنبال اشتغال و زندگي مطلوب انساني و اجتماعياند». سلحشوري گفت: «متأسفانه بهجز اقليتي برخوردار از تبعيض و امتياز، باقي مردم را رها کردهايم». تندروهاي مجلس تاب تحمل پنج دقيقه نطق او را هم نداشتند و با فرياد و تجمع خواستار خاموششدن صداي او بودند. بااينحال، سلحشوري تا پايان، نطق خود را ادامه داد و به روش حکمراني در کشور انتقاد کرد.
قاسم ميرزايينيکو: قاسم ميرزايينيکو ديگر نمايندهاي بود که نطقهاي اصلاحطلبانه کم نداشت. نماينده فيروزکوه، بهمن 97 در صحن مجلس گفت: «ما بدهکاريم به عدالت، به نسل پرسشگر، به تکهاي از تاريخ و انقلاب. ما به خودمان بدهکاريم». او خطاب به ديگر اميديهاي مجلس هم گفت: «رفقاي فراکسيون اميد، نااميد نکنيم تفکر روشنفکر و پويايي را که به نام ملت و آزادي برگههاي رأي را به نام ما انگشت زدند. ما به بيم موج سيدمحمد خاتمي و به تاريخ اصلاحطلبي بدهکاريم».
محمود صادقي: آذر 96، دو سال از مجلس دهم گذشته بود که محمود صادقي در نطقش از نمايندگان پرسيد: «آيا مجلس عصاره فضائل ملت است؟ گويا ما عصاره فضائل شوراي نگهبان هستيم». صادقي گفت: «ابرچالش بزرگ امروز کشور که بر چالشهاي ديگر سايه انداخته و کانون چالشهاي ديگر است، چالش در نظام کلان تدبير و مديريت کشور است». صادقي در نطق ديگرش بعد از اعتراضهاي آبان نيز توجهات را معطوف به صحن کرد: «اميدوارم اين حوادث درس عبرتي باشد براي اصلاح سياستها و روشهاي حکمراني. راه درست اصلاح اين است که اجازه دهيد نقش و کارويژه هر نهادي بهدرستي در آن نهاد ايفا شود. بگذاريم مجلس کار خود را کند؛ قانونگذاري و بر اجراي قانون نظارت کند و دولت در چارچوب قوانين و مصوبات مجلس اجرا کند و دستگاههاي قضائي در چارچوب قانون به حلوفصل منازعات و اختلافات بپردازد».