مرگ آسیه معما نیست

روزنامه سازندگی/ متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست

روایتی از مرگ تلخ آسیه پناهی، که برای حفظ خانه ‏اش مقابل ماموران شهرداری کرمانشاه ایستاد و به روایت شهرداری، در راه انتقال به کمپ، جان باخت

معصومه رضایی/ «چیزی دارم؟ چیزی دارم؟... به خدا مگر از روی جنازه من رد بشید.» این فریادهای آسیه بی‏ پناه است که به زبان کردی و در مقابل ماموران شهرداری سر داده است. آن‌ها می‌خواستند با بولدوزر خانه‌اش، تنها دارایی‌اش را خراب کنند. خانه او یک چهار دیواری سیمانی است با سقفی که بتوان زیر آن خوابید در مقابل بولدوزر و مامورها. اما دوام نمی‌آورد و سقف آرزوهای آسیه فرو می‌ریزد و همین نقطه پایانی است بر زندگی زنی ۵۸ ساله که از زندگی هیچ نداشت جز ۴ دیوار و یک سقف که می‌خواست برای خودش باشد. خانه خراب شده، زن مرده و شهرداری گردن نمی‌گیرد و خود را مقصر مرگ آسیه نمی‌داند و گویی همه چیز بر مبنای سرنوشت پیش رفته است. سرنوشت زنی بی‌پناه که ظاهرا باید برای سرپناهش باید جان می‌داد و حالا هیچ کس زیر‌ بار خونش نمی‌رود. برادر آسیه از دادستان کرمانشاه خواستار پیگیری این موضوع شده و گفته است: «فاجعه‏ ای رخ داده و خواهرم به طرز ناباورانه‌ای به قتل رسیده است.»

آسیه زمین را خریده بود
روز ۳۰ اردیبهشت آلونک ۳۰ متری آسیه پناهی زن کرمانشاهی به وسیله ماموران شهرداری تخریب می‌شود. ویدئویی کوتاه از زمان مقاومت آسیه در مقابل بولدوزر ماموران شهرداری در فضای مجازی منتشر شده که اگر این ویدئو نبود احتمالا نام آسیه و خانه کوچک آرزوهایش هیچ‌گاه سر زبان‌ها نمی‌افتاد.

آسیه بی‌پناه روی تیغه بولدوزر می‌نشیند و با فریادهایش به جنگ با غول آهنی و ماموران شهرداری می‌رود اما نتیجه این بازی از پیش معلوم است؛ باخت تنها سرنوشت آسیه است. کپر آسیه که تنها سرپناه او، دختر و نوه‌اش است با بی‌رحمی خراب می‌شود و زن به وسیله ماموران شهرداری به کمپ ترک اعتیاد چشمه سفید کرمانشاه منتقل می‌شود. اما آسیه معتاد نبود و حتی زمین خانه را هم خریده بود و با همه دارایی‌اش ۴ دیوار و یک سقف ساخته بود.

امیرهمایون دولتشاهی، مدیر روابط عمومی شهرداری کرمانشاه در همین مورد به مهر گفته است: «زمین توسط یک زمین‏خوار گویا به زن فوت شده فروخته شده و گفتن این موضوع بسیار مهم است که او به هیچ‌وجه معتاد نبوده است.اجراییات برای تخریب با حکم قضائی رفته و طبیعی است با مقاومت مواجه شده باشد، پلیس هم حضور داشته و زن که پافشاری می‏کند، او را خارج می‏کنند تا به اردوگاه چشمه‏ سفید منتقل شود و در میانه راه سکته می‏کند.»

تخریب غیرقانونی در زمین غیرقانونی
ساخت و ساز در زمینی که آسیه خانه‌اش را بنا کرده بود غیرقانونی است. دولتشاهی در این مورد گفته است: «ساخت و ساز غیرمجاز و در زمین و فضای سبز، حریم رودخانه و مسیر برق فشار قوی قرار داشته است.» اما آن‌طور که رئیس شورای شهر کرمانشاه می‌گوید تخریب کپر آسیه به وسیله شهرداری غیرقانونی بوده است.

غلامرضا امیری در همین مورد گفته: «این محل سقف داشته و نباید تخریب می‏شد؛ اجراییات برای تخریب باید حکم کمیسیون ماده ۱۰۰ و دادستانی را می‏گرفت. تخلف پنج طبقه‏ ای در کرمانشاه مورد برخورد قرار نگرفته ولی با این پیرزن چنین رفتار نامناسبی صورت گرفته که جای تأسف دارد و باید پیگیری شود.» البته فقط همین تخلف نیست که در مورد آسیه و کپرش رخ داده است؛ اینکه بدون هماهنگی با نماینده بهزیستی در کمپ چشمه سفید اقدام به انتقال زن بی‌پناه به این اردوگاه کرده‌اند هم از تخلفات ماموران شهرداری به حساب می‌آید. رضوانی مدد، مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه در همین مورد گفته: «دروغ می‌گویند که نماینده بهزیستی حضور داشته. اردوگاه چشمه‏ سفید متعلق به بهزیستی نیست و ما از این موضوع اصلاً خبر نداشتیم. به نماینده ما هم اطلاع ندادند و اگر اطلاع می‏دادند اورژانس اجتماعی ۱۲۳ مداخله می‏کرد.»

ماجرا از زاویه دید شهرداری
غلامرضا شهبازی، مدیر اجراییات شهرداری کرمانشاه درباره جزییات ماجرای تخریب کپر آسیه پناهی و مرگ او گفته است: «این اتفاق هفته گذشته در منطقه سه شهرداری کرمانشاه رخ داده است. ماموران اجراییات شهرداری کرمانشاه پس از دریافت حکم قضایی مبنی بر رفع تخلف از زمین‌خواران به محدوده انتهای شهرک کیانشهر در منطقه سه شهرداری کرمانشاه مراجعه کرده و در حین انجام ماموریت به یک کپر که در راستای زمین خواری ایجاد شده بود، برخورد کردند.» مدیر اجراییات شهرداری کرمانشاه گفته که این زن به ظاهر معتاد بوده و به همراه دختر و نوه‌اش در کپر زندگی می‌کردند. به نظر می‌رسد یکی از دلایلی که باعث شده تا ماموران شهرداری خانه آسیه را خراب کنند همین موضوع اعتیاد احتمالی او بوده است که در این صورت هم باید با اورژانس اجتماعی تماس گرفته ‌شود اگر چه موضوع اعتیاد آسیه بعدا به وسیله روابط عمومی شهرداری کرمانشاه تکذیب شده است.

شهبازی به جزییات مرگ آسیه اشاره کرده و گفته: «این زن به اخطار مأموران برای خروج از کپر توجهی نکرد از این رو ماموران خانم کمپ ترک اعتیاد چشمه سفید در محل حاضر شدند و او را که مقاومت می‏کرد به اردوگاه منتقل کردند. این فرد پس از انتقال به اردوگاه چشمه سفید دچار حالت تهوع شد و در نهایت پس از حضور پزشکان مرکز فوریت‌های پزشکی جان خود را از دست داد. این شخص به هیچ عنوان توسط ماموران شهرداری مورد ضرب و شتم قرار نگرفته است.»

قتل یا مرگ طبیعی؟
آسیه ۳۰ اردیبهشت جان خود را از دست داد و مراسم تشییع پیکر او روز ۱خرداد در روستای سراب سر فیروزآباد برگزار شد. اما پس از گذشت ۹ روز هنوز دلیل اصلی مرگ آسیه پناهی مشخص نشده و پزشکی قانونی نظر قطعی خود را اعلام نکرده است. عده‌ای درگیری ماموران شهرداری با آسیه و ضرب و شتم او را دلیل مرگ او می‌دانند دیگرانی هم ناراحتی او از تخریب خانه‌اش را عاملی بر سکته قلبی و مرگ آسیه عنوان می‌کنند.

البته شهرام کرمی، دادستان کرمانشاه آسیه را در این مورد مقصر دانسته و در پاسخ به شایعاتی که درباره ضرب و جرح آسیه شنیده شده بود، گفته است: «هیچ گونه آثار ضرب و جرح در جسد او مشاهده نشده و دستگاه بیل مکانیکی و رفتارهای آن خانم سبب بروز این حادثه شده است.»

داوود یکی از ساکنان کرمانشاه که خود در زمان حادثه حضور نداشته اما ماجرا را از یکی از دوستانش که شاهد درگیری ماموران شهرداری با آسیه بوده است شنیده، به سازندگی می‌گوید: «مامورها با بولدوزر به خانه آسیه حمله کردن تا خرابش کنن، آسیه روی تیغه بولدوزر نشسته بود و اجازه نمی‌داده که خونه رو خراب کنن. بعد مدتی روی صورت آسیه اسپری فلفل پاشیدن، آسیه همون موقع گفته که من بیماری قلبی دارم این کارو نکنید. بعد از اینکه آسیه بی‌حال شده مامورای شهرداری اون رو از محل می‌برن و کمتر از یک ساعت بعد خبر می‌دن که آسیه فوت شده.»

چند شاهد دیگر ماجرا درباره درگیری فیزیکی و ضرب و شتم آسیه حرفی نمی‌زنند و فقط از پاشیدن اسپری فلفل می‌گویند.

نکته اینجاست که در تحقیقی که به وسیله ۳ تن از دانشجویان دانشگاه سمنان انجام شده استنشاق اسپرس فلفل باعث افزایش اضطراب و مشکل در تنفس می‌شود و این دو عامل شاید بتوانند دلیلی بر مرگ آسیه باشند که به گفته خود بیماری قلبی داشته است.

داستان‭ ‬بی‏ پایان‭ ‬ماموران‭ ‬شهرداری‭ ‬
غیر از ماجرای آسیه از چند روز گذشته فیلمی در فضای مجازی در حال دست به دست شدن است که در آن دستفروشی مورد ضرب و شتم قرار می‏گیرد. با انتشار این فیلم در فضای مجازی بسیاری از کاربران این اقدام را برخورد ماموران شهرداری تهران با دستفروشان پایتخت عنوان کردند. اما اصغر عطایی، مدیر کل امور خدمات شهری شهرداری تهران در واکنش به انتشار فیلم برخورد مأموران شهرداری تهران با دستفروشان گفته: «تا امروز گزارشی مبنی بر برخورد مأموران شهرداری تهران با دستفروشان آن هم به این شکل که در فضای مجازی چرخیده باشد به دست ما نرسیده است. شهروندان به این موضوع توجه کنند که نیروهای شهرداری تهران در بخش رفع سد معبر دارای لباس فرم با نشان و علایم هستند و همان‌گونه که در فیلم مشخص است افرادی که با فرد دستفروش برخورد می‏کنند با لباس شخصی هستند.» همچنین سال ۹۶ در اتفاقی مشابه با ماجرای آسیه یکی از دستفروشان شهر قم در درگیری با ماموران شهر فوت کرد. موضوعی که البته شهرداری این شهر آن را تکذیب کرد. فیلم‌هایی که از این حادثه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده مرد دستفروش را درحالی نشان می‌دهد که ماموران شهرداری او را از وانت سفیدرنگش پیاده می‌کنند و با او درگیر می‌شوند. دستفروش میانسال چند بار دور وانتش می‌چرخد و درنهایت درگیری لفظی آنها به درگیری فیزیکی می‌رسد. در تکه‌ای دیگر از این فیلم مرد روی زمین افتاده و مردم در اطرافش ایستاده‌اند. یکی از شاهدان که در صحنه حضور داشته درباره این اتفاق در فیلم می‌گوید: «ماشین‌های سدمعبر از راه رسیدند و از داخل هر کدام‌شان تعدادی مامور بیرون آمد. مرد دستفروش داخل وانت در حال فروش میوه‌هایش بود که ماموران در ماشینش را باز کردند و او را بیرون آوردند، چند ضربه به سرش زدند. مردم جمع شدند تا مانع از بردن او شوند اما ماموران چند ضربه دیگر به او زدند و دستفروش روی زمین افتاد. ماموران محل را ترک کردند. ماشین اورژانس که از راه رسید وقتی نبض دستفروش را گرفت، او فوت کرده بود.»

در نمونه دیگری که سال ۹۵ رخ داد مامور سد معبر شهرداری فومن زنی دستفروش را با سیلی کتک زد. با این حال کمتر موردی اتفاق افتاده که شهرداری موضوع ضرب و شتم و خسارت وارد شده را به گردن بگیرد.