دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سعيد آسماني/ بورس تهران درحالي سال ۹۸ را با روندي مثبت پشت سر گذاشت که شاخص کل رشد ۱۸۷ درصدي را تجربه کرده و به ۵۱۲ هزار رسيد. اين در حالي است که بازار سهام سال ۹۹ را بسيار پرتلاطم آغاز کرد. بهطوري که بعد از رشد ۹۰ درصدي در شاخص کل به محدوده يک ميليون واحد رسيد و اين روزها در اصلاح به سر ميبرد. سال گذشته بورس کشور رشدي با تاخير را در مقايسه با ساير بازارهاي رقيب تجربه کرد.
بهطوريکه ما ابتدا شاهد افزايش قيمتها در بازار مسکن، خودرو و طلا بوديم و در واقع ارزش دلاري بازار در مقايسه با سالهاي گذشته بسيار پايين بود که اين اختلاف را به ويژه در ماههاي پاياني سال ۹۸ تجربه کرد، اما در سالجاري اين بازار به نوعي پيشتاز ساير بازارها شده است. به اعتقاد من رشد بيسابقه بورس در اين روزها ناشي از تغييرات اساسي در متغيرهاي تحليلي است که متاثر از تغيير نگرش جامعه و دولت به بازار سهام، چشمانداز مثبت بازار و ريسک پايينتر در مقايسه با بازارهاي مجاور است. اين در حالي است که دولت با کسري بودجه سنگيني مواجه است که بازار سرمايه تنها راه نجات دولت براي جبران اين کسري خواهد بود. در واقع دولت کسري بودجه خود را از طريق انتشار اوراق بدهي و واگذاري سهام شرکتهاي دولتي در بازار سرمايه جبران خواهد کرد. اين در حالي است که با نگاهي به گزارش صندوق بينالمللي پول درخصوص ايران، رشد نقدينگي در سال ۹۸ به حدود ۳۲درصد رسيد که پيشبيني ميشود در سال ۹۹ نيز ما با رشدي حدود ۲۰ درصد مواجه باشيم که با احتساب اين رقم، مقدار نقدينگي به ۳ هزار ميليارد تومان نزديک خواهد شد. اين ميزان نقدينگي ميتواند تاثير بسيار مخربي در بازار بهدنبال داشته باشد که در سالهاي گذشته نيز با ورود نقدينگي بالا به بازارهاي دلار و طلا شاهد آن بوديم. از سوي ديگر تمرکز اصلي دولت به جذب نقدينگي از طريق بازار سهام براي جلوگيري از التهاب بازارهاي طلا، دلار و خودرو است اين مهم نهتنها دولت را در تامين کسري بودجه ياري خواهد رساند، بلکه اثرات بسيار مفيدي بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت. به گونهاي که از تزريق پول به بازارهايهاي دلالي جلوگيري کرده و با نگاه ويژه به بازار سرمايه ميتوان شرکتها را در تامين نقدينگي براي بهبود چرخه توليدي و سودآوري ياري کند.
در همين راستا نگرانيهاي برخي از اهالي بازار در اين روزها و پيشبيني آنها از ريزش بازار به دليل بيسابقه بودن رشد اخير بورس است که اگر اين رشد را با سالهاي گذشته مقايسه کنيم، بازار سرمايه تجربه مشابهي نداشته است. اما بايد توجه کرد که متغيرهاي اصلي تحليلي تغيير کردهاند به گونهاي که سياستهاي دولت در حمايت از بازار سرمايه، برنامه مداوم کاهش نرخ سود بانکي، تمهيدات ويژه براي معافيت مالياتي تجديد ارزيابي شرکتها و آموزش و اطلاعرساني درخصوص بازار سرمايه از طريق صداوسيما، نويد تغيير اساسي در نگرش دولت به بازار سرمايه دارد. از طرفي اشتياق ايجاد شده در جامعه براي سرمايهگذاري در سهام شرکتها و حجم بالاي پولي که در اين روزها به بازار بورس تزريق شده است کاملا بيسابقه بوده که با توجه به کنترل قيمتها در بازارهاي مجاور توسط دولت و کمرمق شدن بازارهاي رقيب منجر به ادامه روند صعودي بازار سهام خواهد شد. در اين روزها شاخص کل بازار سرمايه در محدوده يک ميليون واحد در نوسان است که البته محدودهاي براي اصلاح بازار نيز بوده است. از دلايل اصلي اين اصلاح بازار ميتوان به اين موارد اشاره کرد: عرضه اولين صندوق دولت(با توجه به تخفيف قيمتي در واگذاري اين صندوق و قيمت پايينتر آن در مقايسه با بازار)، آزادسازي سهام عدالت، پيشفروش خودرو توسط دو خودروساز بزرگ کشور با توجه به اختلاف بالاي قيمت کارخانه و بازار ، محمولههاي صادراتي بنزين به ونزوئلا که ريسک بالاي سياسي را به دنبال داشت و رشد قابل توجه بازار در فروردين که بدون اصلاح در روند صعودي آن شکل گرفته بود. درخصوص آزادسازي سهام عدالت بايد خاطرنشان کرد، پرتفوي سهام عدالت حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار ميليارد تومان است، با توجه به حجم سنگين اين پرتفو سياستهايي اتخاذ شده که اين آزادسازي در يک پروسه ۵ ساله انجام شود و کنترل ويژهاي درخصوص فروش آن در نظر گرفته شده که در روند صعودي بازار به فروش رود که منجر به عرضههاي سنگين در بازار نشود. در همين راستا محمولههاي ارسالي بنزين به ونزوئلا نيز به نظر ميرسد بدون مشکل به مقصد صادراتي رسيدهاند که نه تنها ريسک سياسي نگرانکننده در بازار در اين خصوص را از بين مي برد، بلکه خود نويد گشايش جديدي در اقتصاد نفتي کشور خواهد بود. از طرفي صندوقهاي دولتي در حال واگذاري توسط دولت نيز با توجه به مکانيزم در نظر گرفته شده براي واگذاري تا پايان سال و جذب نقدينگي بالاتر به بازار، پيشبيني روندي رو به رشد حداقل تا پايان سال براي تحقق سياستهاي دولت از طريق بازار سرمايه خواهد داشت. در همين راستا تعداد قابلتوجه سرمايهگذاران جديد و رفتار احساسي آنها با توجه به تجربه بسيار پايين آنها منجر به اين شده که با کوچکترين اصلاح در روند بازار، ترس و نگراني از ريزش بازار آنها را ترغيب به فروش کند و با پايان اصلاح بازار پيشبيني ميشود اين افراد مجدد شروع به خريد کنند. با روند قابل کنترل بيماري کوويد- ۱۹ در بسياري از کشورهاي دنيا و اخبار مثبتي که درخصوص کشف واکسن براي اين ويروس هر روز مخابره ميشود، پيشبيني ميشود که بازارهاي جهاني روندي رو به رشد را در ماههاي آتي دنبال خواهند کرد که البته در روزهاي اخير قيمت فرآوردههاي نفتي رشد چشمگيري داشته است که منجر به سودآوري مناسب شرکتهاي پالايشي در سال جديد بعد از گزارشهاي ضعيف فصل زمستان خواهد شد. افزايش قيمت دلار آزاد و نيمايي، رشد قيمت محصولات آروماتيکي و پليمري در روزهاي اخير و تجديد ارزيابي شرکتها که پر قدرتتر از گذشته درحال انجام است، همچنان بازار سرمايه را جذابترين بازار براي سرمايهگذاري قرار داده است. با اين وجود اصلاح اخير بازار در محدوده يک ميليون واحدي نگراني زيادي نداشته و پيشبيني ميشود بازار مجددا به روند پرقدرت صعودي خود براي فتح قلههاي جديد بازگردد.
بازار