اين سخن دونالد ترامپ در روزهايي که کشورش، با اعتراضات گسترده مردمي در شهرهاي مختلف همراه شده است، نشاندهنده شکست زودهنگامش و راه نيافتن دوباره او به کاخ سفيد است. ترامپ که درابتداي دوران رياستجمهوري خود به صورت يکجانبه از توافق هستهاي غرب با ايران بيرون رفت، اکنون به دنبال توجه افکارعمومي به موضوعاتي شده است که بتواند از باتلاق اعتراضات مردمي که خودش با رفتارهاي نسنجيده اش در آمريکا به وجود آورده، بيرون آيد و بار ديگر برنامه هستهاي ايران را دستاويزي براي پيشبرد توطئههايش قرار دهد.
قمار احمقانه ترامپ
رويکردي که واکنش دکتر ظريف، وزير خارجه کشورمان را نيز به همراه داشت. وزير خارجه کشورمان در پاسخ به توييتهاي دونالد ترامپ نوشت: ما برخلاف اقدامات زيردستان شما، به تبادل انساندوستانه دست يافتيم. ما زماني که شما وارد دفتر [کاخ سفيد] شديد، توافقي داشتيم. ايران و ديگر اعضاي برجام هرگز ميز را ترک نکردند. مشاوران شما که اکثراً تا الان اخراج شدهاند، قمار احمقانهاي انجام دادند. اينکه چه زماني بخواهيد آن [اشتباه] را اصلاح کنيد، به شما بستگي دارد.
مذاکره بيمذاکره
سخنان نسنجيده ترامپ در مذاکره دوباره هستهاي با ايران و انجام يک توافق بزرگ! حتي واکنش علي شمخاني، دبير شوراي امنيت ملي کشورمان را هم در برداشت تا آنجا که وي عنوان کرد؛ «تبادل زندانيان نتيجه مذاکره نبوده و هيچ مذاکرهاي در آينده انجام نميشود»؛ البته، حسامالدين آشنا، مشاور رييسجمهور و از کارشناسان مسائل سياسي کشورمان هم نسبت به سخنان ترامپ واکنش نشان داد. او در توييتر خود خطاب به ترامپ نوشت: «تو در انتخابات، شکست خواهي خورد؛ ما اين را ميدانيم؛ بنابراين تو بايد امتياز بيشتري نسبت به اوباما، به ايران بدهي».
جزئيات مبادله
سيد عباس موسوي، سخنگوي وزارت امور خارجه با اعلام خبر آزادي مايکل ريوايت، تبعه آمريکا، که به دليل جرايم امنيتي و نيز شکايت شاکيان خصوصي به زندان محکوم شده بود، گفت، با جلب رضايت مادي و معنوي شاکيان خصوصي توسط آقاي وايت، نامبرده در مورد ساير جرايم خود مشمول رأفت اسلامي شده و با توجه به گذراندن بخشي از دوره محکوميت خود، و با در نظر داشتن ملاحظات حقوق بشري، امروز پنجشنبه، ۱۵ خرداد با حکم قاضي پرونده آزاد و از کشور خارج شد. موسوي گفت: آقاي وايت بعد از شيوع ويروس کرونا در کشور، بر طبق بخشنامه عمومي رييس محترم قوهقضاييه مشمول مرخصي شده و به دليل عدم برخورداري از خويشاوند در ايران، به درخواست سفارت سوييس بهعنوان حافظ منافع دولت ايالات متحده، در اختيار آن سفارت قرار گرفت. در اين مدت به دليل بروز برخي علائم مشکوک به کرونا، نامبرده تحت درمان و نظارت کامل پزشکي قرار داشته و پس از کسب اطمينان از منفيبودن آزمايش کرونا حکم آزادي او اجرا شد. سخنگوي وزارت امور خارجه در ادامه افزود: همزمان با آزادي آقاي وايت، دکتر مجيد طاهري، دانشمند ايراني که به دلايل واهي در آمريکا زنداني شده بود حکم آزادي خود را از دادگاه دريافت کرده و از زندان آزاد شد.
عدم اقبال نسبت به انتخاب مجدد ترامپ
دونالد ترامپ با دستاويزکردن آزادي يک شهروند آمريکايي بار ديگر عصر ديروز جمعه اقدام به انتشار توييتي ديگري کرده و دوباره از ايران بهخاطر بازگرداندن وايت تشکر کرد و با توصيف اينکه خيلي هيجانانگيز شده است، افزود: متشکرم ايران. او همچنان بر انجام معامله با ايران تاکيد کرد و ادامه داد: اين (تبادل زندانيان) نشان ميدهد که يک معامله امکانپذير است!
ترامپ حتي پا را فراتر از اين گذاشت و خطاب به ايران گفت: براي توافق تا انتخابات آمريکا صبر نکنيد! من برنده خواهم شد. اکنون ميتوانيد توافق بهتري داشته باشيد!
اين سخن ترامپ پس از آن عنوان ميشود که اوضاع نابسامان و اعتراضات ضدنژادپرستي در آمريکا که وارد دهمين روز خود شده است، نشان ميدهد ترامپ براي رفتن دوباره به کاخسفيد از شانس کمتري برخوردار است و اين احتمال بيشتر ميرود که ديگر رقيب او جو بايدن، برنده اين دور از انتخابات رياستجمهوري آمريکا در آبان پيش روي باشد.
همچنين سيد عباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در توييتي خطاب به ترامپ نوشت: قطرات خون شهيد سليماني يادآور خون يحياي نبي است که ميجوشيد و نميخشکيد. ترامپ و قاتلان او تا پايان عمر نفس خوشي نخواهند داشت. بيهوده دستکش مخملين خونين را پيش نياورند. انتقام سخت الهي برايشان آغاز شده است.
شهادت سردار سليماني و تاکيد بر انتقام سخت
هرچند ايران در سالهاي نخست مذاکره با غرب، در موضوع هستهاي به مذاکره با غرب و آمريکا پرداخت، اما پس از خروج يکجانبه آمريکا از توافق هستهاي و بهخصوص پس از به شهادت رساندن سردار سليماني و همرزمانش که به دستور مستقيم ترامپ در نزديکي فرودگاه بغداد روي داد، ديگر جايي براي مذاکره يا گفتوگو باقي نگذاشته است. اکنون جمهوري اسلامي ايران عدم مذاکره با آمريکا را در دستور راهبردي سياست خارجي خود دنبال ميکند و اقدام ترامپ در به شهادت رساندن سردار سليماني نشان داد که فقط اخراج آمريکا از عراق و منطقه است که ميتواند محور مقاومت را تا اندازهاي آرام کند.
نبايد فراموش کرد آمريکاييها پيشنهاد مذاکره و اصل آن را نه وسيلهاي براي رفع خصومت و کاهش فشار بلکه ابزاري براي اِعمال دشمني بيشتر و مکمل فشار ميدانند. از نگاه آمريکاييها آنطورکه خودشان هم علناً ميگويند، پيشنهاد مذاکره حين اعمال فشار راهبردي است که از يکسو در طرف مقابل تفرقه داخلي ايجاد ميکند و از سوي ديگر، رد آن طرف مقابل را در معرض فشار مضاعف افکار عمومي قرار ميدهد.
رفتار کاخ سفيد با کشورهاي ناهمسو
اين خصلت، البته نه مختص ترامپ، بلکه ناشي از تعريفي است که آمريکاييها در کل از مفهوم مذاکره با کشورهاي ناهمسو با منافع خودشان دارند. از نظر آنها، مذاکره با يک کشور يا طرف ناهمسو يا بايد به متلاشيشدن کامل نظام فکري طرف مقابل و همسويي محض با منافع آمريکا منجر شود يا به معني رسميت بخشيدن به طرف متخاصم است و به کل باطل است. از همين رو است که انتقاد اصلي ترامپ و ديگر منتقدان در آمريکا به توافق هستهاي برجام اين است که چرا با ايران بر سر سندي توافق شده که در آن برنامههايي براي محدودکردن تمامي مولفههاي قدرت جمهوري اسلامي، اعم از برنامه موشکي، قدرت منطقهاي است. جالب آنکه معماران آمريکايي برجام يعني «باراک اوباما» و اعضاي دولت او هم تعريفشان از مذاکره و نوع نگاهشان به آن دقيقاً با گروه مخالفانشان يکي است، يعني آنها هم هدف نهايي خود از مذاکره را جايي قرار ميدهند که بتوانند نظام فکري و قدرت الهامبخشي طرف ناهمسو را دچار فروپاشي از درون کنند، تنها اختلاف در اينجا است که آنها ميگويند برجام ابزاري است که از رهگذر آن اين هدف به صورت مرحله به مرحله محقق ميشود و گروه مقابل معتقدند که برجام اين هدف را محقق نميکند و صرفاً به افزايش نفوذ و قدرت ايران منجر شده است.
«وايت» که بود و چه کرد؟
گفتني است «وايت» نظامي کهنهکار نيروي دريايي آمريکاست که نزديک به دو سال در ايران زنداني بود. به گفته ترامپ، وي پس از آزادي از ايران از زوريخ آلمان به سمت آمريکا روانه شده است. محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه ايران نيز شامگاه پنجشنبه در توييتي با تاييد آزادي مجيد طاهري از زندان آمريکا نوشت: خوشحالم که دکتر مجيد طاهري و آقاي وايت به زودي به خانوادههايشان ميپيوندند. پيش از اين مايک پمپئو، وزير خارجه آمريکا هم از اقدام ايران ابراز خشنودي کرد. آزادي نظامي سابق آمريکايي از زندان در ايران همزمان با آزادي سيروس عسگري و بازگشتش به ايران و همچنين آزادي مجيد طاهري، شهروند ايراني-آمريکايي متهم به نقض تحريمهاي آمريکا انجام شده است.