همشهري/ متن پيش رو در همشهري منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
زهرا رفيعي/ نقاط مختلفي از جنگلهاي زاگرسي کشور در يک هفته اخير در آتش سوخته است. برپا شدن 200آتش در پهنه وسيع و صعبالعبور زاگرسي لذت روزهاي پرباران دو سال اخير را به کام طبيعت تلخ کرد و آتشسوزيهاي يک هفته اخير در عرصههاي طبيعي حدود هزار هکتار از جنگلها و مراتع کشور را به خاکستر تبديل کرد.
به گزار ش همشهري،عمده دليلي که براي آتشسوزيها عنوان شده، «عامل انساني» است. عامل انساني تا پيش از اين چوپانان، زنبورداران، گنجيابان، شکارچيان، زمينخواران، قاچاقچيان زغال و البته گردشگران معرفي ميشدند که به عمد يا سهو براي بهرهبرداري از منابع طبيعي يا از روي سهلانگاري آتش به جان طبيعت ميانداختند. امسال اما تعداد آتشسوزيها به اندازهاي است که به گفته فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها «درصدي از اين آتشسوزيها عمدي است و دستي در کار است.»
سرهنگ علي عباسنژاد در گفتوگو با همشهري موضوع جديدي را مطرح کرده است که تاکنون درباره آتشسوزي جنگلها از اعلام رسمي آن خودداري شده بود. به گفته فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها، شمار آتشسوزي در جنگلها افزايش غيرطبيعي يافته است. بهعنوان مثال 2 روز قبل پس از 48ساعت، آتشسوزي عرصههاي طبيعي فارس کاملا خاموش شد. ولي پيش از ترک محل، همان منطقه دوباره درگير آتش شد. سرهنگ عباسنژاد افزود: از نظر ما اين آتشسوزيها مشکوک است و نهادهاي امنيتي و انتظامي بايد براي شناسايي عاملان آتشسوزيها با سازمان جنگلها همکاري کنند تا عوامل اصلي آتشسوزيها شناسايي شوند. چون وضعيت از نظر ما عادي نيست و نياز به بررسي امنيتي دارد.
اين نخستين اظهارنظر رسمي از يک مقام انتظامي در سازمان جنگلهاست که مشخص ميکند آتش افروخته شده در برخي نقاط جنگلي ايران که از ماه گذشته شدت بيشتري يافته، هدفمند است.
سرهنگ عباسنژاد از شناسايي و دستگيري افرادي سخن گفته است که به آتشافروزي تعمدي در جنگلها اقدام کردهاند. او ميگويد: در برخي جنگلها و عرصههاي طبيعي که از مدتي قبل دچار آتشسوزي شدند نشانههايي از پرتاب مواد آتشزا ديده شده است که اين مواد براي سازمان جنگلها شناخته شده نيست و بايد با همکاري دستگاههاي امنيتي اين آتشسوزيها بررسي شوند.
فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها ميگويد: «رد تمايلات سياسي را ميتوان در حوادث اخير که به خاکستر شدن جنگلهاي ايران انجاميده است دنبال کرد.»
به گفته او، ايران بدخواهان زيادي دارد و احتمالا افرادي در داخل کشور با اين گروهها همکاري ميکنند تا سيستم حاکميتي را زير سؤال ببرند.
بخش عمدهاي از مردم نيز باور نميکنند که اين آتشسوزيها غيرعمدي باشد. آنها ميپرسند، چرا در سالهاي گذشته چنين اتفاقي نميافتاد؟ آيا آتشسوزيها منافع فرد يا گروهي را تامين ميکند؟ ابهام آنها بر سر اين است که مگر زنبوردار ، گردشگر و چوپان براي نخستين سال است که در اين مناطق حضور دارند؟ براي برخي از آنها التهاب ايجاد شده بر اثر انتشار خبر آتشسوزيها در ادامه التهاب قيمت دلار، مسکن و... پرسش ايجاد کرده است.
غرب ايران در آتش
کوه شب در بندر خمير هرمزگان، ارتفاعات بخش جويم استان فارس، کوهستانهاي سد شاهقاسم ياسوج، کوه تودج در منطقه مظفري فارس، مناطق حفاظت شده دنا، لوداب ياسوج، کوه هَرم لارستان، بوزين و مرهخيل کرمانشاه و جنگلهاي بلوط خرمآباد تنها بخشي از آتشسوزيهاي وسيعي است که در روزهاي اخير بروز پيدا کرده است.
بارانهاي 2 سال اخير، بهار سرسبزي را براي مناطق کوهستاني و دشتها به ارمغان آورد. ولي بيشتر رويشگاههاي کشور با گرم شدن هوا رطوبتشان نيز کم و خشک شد. در نتيجه چنين فرايند طبيعي، مراتع سبزي که حالا زرد و خشک شدهاند مانند يک بمب ساعتي منتظر کوچکترين خطاي انساني براي نابودي هستند.
سرهنگ علي عباسنژاد، فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها درباره آتشسوزي جنگلها و عرصههاي طبيعي که بهنظر ميرسد سر خاموش شدن ندارد، در گفتوگو با همشهري اعلام کرد: «آتشسوزيها فراگير است و 100نفر با هليبرد به مناطق آتشگرفته اعزام شدهاند.»
به گفته او، در يک هفته گذشته 200آتشسوزي رخ داده است و به جز يک مورد در فارس و 2مورد در جوانرود که منطقه مينگذاري شده بود و بيش از 24ساعت به طول انجاميد، بخش عمده آتشسوزيها اطفا شد.
براساس اعلام فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري کشور، وسعت آتشسوزيهاي يک هفته اخير حدود هزار هکتار گزارش شده است.
بالگردها باز هم به جنگ آتش نرفتند
به رغم تلاش نيروهاي محيطزيست، منابع طبيعي و مردم محلي، وزش باد شديد و وسعت حريق در مناطق صعبالعبور، مهار آتشسوزي جنگلها و عرصههاي طبيعي اين مناطق را دشوار کرد. بالگردهايي که در سالهاي اخير با کوچکترين گزارش آتشسوزي به سمت مناطق آتش گرفته پرواز ميکردند، امسال بهدليل بدهي انباشته هزينههاي سوخت، تنها به هليبرد تعداد اندکي از افراد راضي ميشدند. با گسترش آتشسوزي در منطقه حفاظت شده خاييز و انتشار گزارشهاي متعدد ميزان خسارات ناشي از آتشسوزي در بلوطزارهاي خاييز در روزنامه همشهري، بخشي از بدهي 30ميليارد توماني مرتبط با اطفاي حريق جنگلها به وزارت دفاع پرداخت شد. اما از آن زمان تاکنون به اعتقاد سرهنگ علي عباسنژاد، فرمانده يگان حفاظت سازمان جنگلها، «هماهنگيها هنوز به حد مطلوب نرسيده است.»
او در اينباره ميگويد: «با وجود آنکه دستور پرداخت اعتبار صادر شده است، در آتشسوزي استان فارس که از ديروز شروع شد، فقط يک بالگرد براي يکبار هليبرد نفرات در اختيار يگان حفاظت سازمان جنگلها قرار داده شد و هنوز به آن انسجامي که در سالهاي گذشته وجود داشت نرسيدهايم.»
به گفته او، يک شرکت ايراني که سبد حمل آب توليد ميکند، اعلام کرده است که ميتواند تنها 2 سبد در هفته توليد کند و به همين دليل ، وزارت دفاع و سازمان جنگلها همزمان از اعتبار موجود براي خريد تجهيزات هزينه ميکنند. چندين نفر تاکنون به اتهام ايجاد آتشسوزي تعمدي در جنگلها و مراتع کشور بازداشت شدهاند و پرونده اين آتشسوزيها از طريق مراجع قضايي در حال پيگيري است.
1700هکتار اراضي حفاظت شده خاکستر شد
سرهنگ جمشيد محبتخاني، رئيس يگان حفاظت سازمان حفاظت محيطزيست اما در گفتوگو با همشهري به حجم آتشسوزي در اراضي حفاظت شده کشور از ابتداي سال تاکنون اشاره کرد و گفت: از ابتداي سال تاکنون 1700هکتار از اراضي حفاظت شده در آتش سوخته و بيشترين فراواني آتشسوزيها در تهران، کرمانشاه، کهگيلويه و بويراحمد گزارش شده است. اکنون اما نگراني ما در ادامه تابستان با گرم شدن هوا، وقوع آتشسوزي در پارک ملي گلستان است که در سالجاري پوشش گياهي خوبي دارد.
آتشسوزي اخير در پارک پرديسان تهران که مقر سازمان حفاظت محيطزيست کشور در آن قرار دارد، ناشي از تکه زغالي بود که يک خانواده براي پخت غذا از آن استفاده کرده بودند.90درصد آتشسوزيها به گفته فرمانده يگان حفاظت محيطزيست، سهوي و از سر ناآگاهي در طبيعت کشور رخ ميدهد. فرمانده يگان حفاظت محيطزيست اما به رغم آتشسوزيهاي متعدد ايجادشده در جنگلها و عرصههاي طبيعي ايران معتقد است: «امسال تعداد آتشسوزيها در کل کشور چندان چشمگير نيست».
او از مردم خواسته است هرگونه آتشسوزي بهخصوص آتشسوزيهاي تعمدي در عرصههاي طبيعي را حداقل به پليس 110اطلاع دهند. غذا را در خانه طبخ و گرم کنند و از برپا کردن آتش براي طبخ غذا در عرصههاي طبيعي و ملي و بردن زغال به طبيعت کشور جدا خودداري کنند. فرمانده يگان حفاظت سازمان حفاظت محيطزيست همچنين از مردم خواسته است از رها کردن زباله در طبيعت بهشدت پرهيز کنند.
بازار