جزئیات تازه سقوط هواپیمای اوکراینی؛ سه نفر در بازداشتند

«سه متهم در ارتباط با پرونده سانحه هواپیمایی اوکراینی در بازداشت هستند. هیچ شواهدی مبنی‌بر احتمال خرابکاری و جاسوسی در هواپیما وجود ندارد. اپراتور سامانه سیاری با خطای ١٠٥ درجه به سمت هواپیما شلیک کرده است. جعبه‌های سیاه به لابراتوارهای فرانسه فرستاده شد. ٨٠ خانواده شکایت کردند. ٢٨ خانواده در بنیاد شهید تشکیل پرونده دادند. تحقیقات ادامه دارد.» غلام عباس ترکی، دادستان نظامی استان تهران اینها را در دیداری با جمعی از خانواده‌های شهدای سانحه هواپیمای اوکراینی و تعدادی از وکلای آنها اعلام کرد. او دلیل تأخیر سه روزه در اعلام وقوع حادثه را ضرورت تحقیق و بررسی بیان کرد و افزود: «در همان شب حادثه، تعدادی از افرادی که در سامانه شلیک‌کننده و بخش‌های بالادستی آن حضور داشتند، به‌عنوان متهم احضار شدند و یکی از متهمان بازداشت شد. در فرآیند تحقیقات، پنج نفر دیگر به‌عنوان متهم تحت تعقیب قرارگرفتند که با قرار قانونی بازداشت شدند و در ادامه سه نفر از متهمان پس از انجام تحقیقات با تودیع وثیقه آزاد شدند و درحال حاضر سه نفر در بازداشت به سر می‌برند.» او درباره علت وقوع حادثه با استناد به نظریات کارشناسی گفت: «انفجار یا آتش‌سوزی دیگری در لحظه وقوع سانحه دیده نشده است. دلیلی بر هک سایبری و الکترونیکی، اختلال بیرونی در سامانه‌های پدافندی و موشکی و نفوذ در سامانه‌ها یا شبکه‌ها به دست نیامده، هیچ شواهد و قرائنی مبنی‌بر احتمال خرابکاری و جاسوسی در هواپیما وجود ندارد و آثاری از قطعات موشک شلیک‌شده روی بدنه هواپیما مشهود است که نشان می‌دهد هواپیما بر اثر برخورد با زمین منفجر شده است.» دادستان نظامی تهران در ادامه به جزئیات خطای صورت گرفته در هدف قرار دادن هواپیمای مسافربری پرداخت: «سامانه سیاری که موشک شلیک کرده است، پس از راه‌اندازی مجدد به دلیل شرایط میدانی، شمال واقعی را دقیق تعیین نمی‌کند و همین اشتباه فاحش موجب می‌شود که سمت اهداف شناسایی‌شده توسط سامانه با اختلافی حدود ۱۰۵ درجه توسط اپراتور مشاهده شود. این خطای انسانی در تنظیم مختصات موجب می‌شود اپراتور سامانه پدافند هوایی، هواپیما را به‌عنوان هدفی که از ناحیه شمال‌غربی درحال نزدیک‌شدن به تهران است و محل و سمت حرکت آن ارتباطی با باند پروازی فرودگاه ندارد، در رادار خود مشاهده کند و خط سیر هواپیما با خط سیری که کاربر مشاهده‌می‌کرده، متفاوت بوده است.

کاربر سامانه پدافندی مشخصات هدف شناسایی‌شده را به مرکز هماهنگی مربوطه اعلام‌می‌کند، ولی پاسخی دریافت نمی‌کند. اطلاعات ثبت‌شده نشان می‌دهد که پیام سامانه دفاعی با مرکز هماهنگی مبادله‌نشده و قبل از مبادله پیام و دریافت پاسخ متأسفانه کاربر اقدام به شلیک کرده، درحالی‌که این قطع ارتباط تنها در حد چند ثانیه بود. کاربر سوال را می‌پرسد و منتظر پاسخ نمی‌شود و براساس تشخیص خودش شلیک را انجام می‌دهد و انتشار خبری مبنی بر شلیک موشک کروز در سامانه ناشی از مشاهدات نورهای پرتاب‌شونده در مناطق مرزی توسط دیده‌بانان در ساعاتی قبل از وقوع سانحه نیز مزید بر علت می‌شود.» او ادامه داد: «در سانحه هواپیمای اوکراینی هیچ دستوری مبنی بر شلیک از سوی شبکه به سامانه‌های پایین‌دستی صادر نشده و در زمان وقوع سانحه وضع سامانه‌های پدافندی تحت مقررات «آتش محدود» بوده است، نه آتش به اختیار، بنابراین صرفا باید با اخذ مجوز از شبکه شلیک صورت می‌گرفت. خطای فاحشی که اینجا اتفاق افتاد این بود که سامانه بدون گرفتن اجازه از شبکه اقدام به شلیک کرد.» به گفته او دو موشک توسط سامانه پدافندی شلیک شده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از این موشک‌ها تأثیری روی هواپیما نداشته و موشک دیگر در نزدیکی هواپیما منفجر شده است. او درباره بازخوانی جعبه‌های سیاه هم گفت که این جعبه‌ها در اثر سانحه آسیب فیزیکی دیده‌اند و بازخوانی آنها پیچیدگی فنی خاص خود را دارد: «درحال حاضر و بعد از فروکش‌کردن نسبی بیماری کووید-۱۹ لابراتورهای فرانسه برای دریافت جعبه‌های سیاه اعلام پذیرش و آمادگی کردند که با تشخیص سازمان هواپیمایی کشوری به این کشور ارسال شد.»