العربی الجدید: آیا ترکیه به دنبال ایجاد منطقه حائل در خاک عراق است؟

فارس/ متن پيش رو در فارس منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست يک روزنامه قطري به بررسي صحت قصد آنکارا مبني بر ايجاد يک منطقه حائل يا نوار امن در شمال عراق به بهانه جلوگيري از حملات حزب کارگران کردستان به عمق خاک ترکيه پرداخت. در سايه تداوم حمله زميني ترکيه به شمال عراق براي هدف قرار دادن عناصر حزب کارگران کردستان و عدم توجه آنکارا به درخواست‌هاي مکرر بغداد مبني بر ضرورت احترام به حق حاکميت عراق و اصول حسن هم‌جواري، برخي تحليل‌گران و مقامات سياسي معتقدند که ترکيه به دنبال چيز ديگري در شمال عراق است و آن ايجاد يک منطقه حائل يا نوار امن در نقاط مرزي عراق است. روزنامه قطري «العربي الجديد» چاپ لندن با طرح اين پرسش «آيا ترکيه به دنبال ايجاد منطقه حائل در خاک عراق است؟» در يادداشتي به ميزان تحقق اين خواست آنکارا پرداخت و نوشت: عمليات نظامي زميني ترکيه در شمال عراق وارد سومين هفته شد و اين عمليات تاکنون طولاني‌ترين عمليات زميني آنکارا عليه نيروهاي حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در خاک عراق به شمار مي‌رود.گروه مسلحي که در اراضي مرزي عراق در شرق «دهوک» و شمال «اربيل» به شيوه‌اي سنتي سنگرگيري کرده‌اند و از آنجا به داخل اراضي ترکيه حمله مي‌کنند. محدوده منطقه حائل مورد نظر آنکارا در خاک عراق «در چنين شرايطي، محافل سياسي و امنيتي داخل منطقه کردستان عراق درباره نگراني‌هاي مربوط به قصد ترکيه مبني بر ايجاد يک نوار يا منطقه حائل در داخل عراق مشابه منطقه امني که ترکيه تلاش کرد در مرزهايش با سوريه ايجاد کند، سخن مي‌گويند. گفته مي‌شود که احتمالا اين منطقه يا نوار امنيتي در داخل عراق از شهرک مرزي «شمزينان» در استان «دهوک» تا منطقه «قلباني» در «شرناخ» واقع در مثلث عراقي - ترکي - ايراني به عمق بيش از ۳۰ کيلومتر ادامه دارد و در پي آن، نزديک به ۳۰۰ روستاي مرزي عراق در منطقه حائل قرار خواهند گرفت تا به اين ترتيب به ترکيه تضمين داده شود که افراد مسلح حزب کارگران کردستان، ديگر به خاک اين کشور نفوذ نخواهند کرد.» «وزارت دفاع ترکيه در ۱۵ ژوئن گذشته از آغاز عمليات نظامي عليه مقرهاي حزب کارگران کردستان در منطقه کردستان [تحت عنوان پنجه عقاب (مخلب النسر)] خبر داد و دو روز بعد آغاز عمليات زميني در منطقه «حفتانين» با نام «چنگال ببر»(مخلب النمر) را اعلام کرد. به گفته منابع آگاه سياسي کرد در حزب دموکرات کردستان ـ که حزب حاکم در اربيل به شمار مي‌رود ـ شيوه تحرک نيروهاي ترکيه و حملات آنها در منطقه عملياتي ، سيطره آنها بر کوه‌ها و مناطق حياتي و احداث پادگان‌هاي جديد اين نگراني را به وجود مي‌آورد که اين اقدام در نهايت به ايجاد يک منطقه امن در داخل عراق منجر شود.» بغداد مراجعه به شوراي امنيت را آخرين راهکار مي‌داند يکي از رهبران اين حزب در گفت‌وگو با العربي الجديد تصريح کرد: «ظاهراً بغداد تصميم گرفته است که به عنوان آخرين راه حل، به شوراي امنيت برود ، اما در خصوص درخواست معمول ترکيه پاسخي ندارد. ترکيه مي‌‌گويد: " اراضي خود را سکوي حمله به سوي کشور ما نکنيد و حزب کارگران را اخراج کنيد." با اشاره به اينکه "منطقه اي که اکنون تحت کنترل ارتش ترکيه در عراق است، ديگر فقط يک مسافت ساده و مختصر نيست."» احتمال گسترش دامنه عملياتي ترکيه در منطقه کردستان عراق وي افزود: تداوم حملات هوايي يا هلي برن نيروهاي ويژه ترکيه موجب وارد آمدن خساراتي در صفوف حزب کارگران کردستان شده است و موجب عقب‌نشيني‌هاي آنها در مناطقي که در آن حضور داشتند، شده است و نيروهاي امنيتي (پيشمرگه و آسايش) در حال حاضر تلاش مي‌کنند که مانع گسترش درگيري‌ها و عمليات‌هاي نظامي شوند تا اين درگيري‌ها در چارچوب شهرک‌ها و مناطق مرزي باقي بماند به ويژه که اگر افراد مسلح حزب کارگران کردستان مجبور شوند که از مناطقي که در حال حاضر در آن حضور دارند، عقب‌نشيني کنند، تلاش خواهند کرد تا وارد مناطق جديدي از اقليم شوند و اين به آن معناست که نيروهاي ترکيه نيز آنها را تعقيب خواهند کرد. نقض آشکار حاکميت عراق «بابکر فقي» سخنگوي وزارت پيشمرگه نيز گفت که برخي از روستاهاي مرزي تخليه و ساکنان آنها آواره شده‌‌اند و خساراتي به بخش‌هاي کشاورزي در جريان اين عمليات وارد شده است. وي در گفت‌وگو با يک شبکه محلي کردستان عراق گفت که اين عمليات نقض آشکار حاکميت اراضي عراق به طور کلي و حاکميت منطقه کردستان به طور خاص است. يکي ديگر از فرماندهان نظامي پيشمرگه در گفت‌وگو با العربي الجديد درباره اين پرونده، گفت: مسئوليت حاکميت ملي بر گردن دولت فدرال در بغداد است نه اربيل. ضمن اينکه نيروهاي پيشمرگه نمي‌توانند درباره امور سياسي سخني بگويند زيرا يک نهاد و تشکيلات نظامي زير مجموعه دولت و تحت فرمان آن هستند. قصد آشکار ترکيه براي ايجاد منطقه حائل در خاک عراق «کفاح محمود» پژوهشگر امور سياسي کُردي نيز گفت: تا به اين لحظه رسما ترکيه حرفي از ايجاد يک منطقه امن و حائل جديد در مرزهاي خود با عراق نزده است، اما نشانه‌هاي موجود بيانگر وجود اين قصد نزد آنکارا از همان آغاز عمليات نظامي زميني اخير در اي منطقه بود. «هوشيار زيباري» وزير پيشين وزارت خارجه عراق و از رهبران سياسي منطقه کردستان، نفوذ ترکيه به خاک کردستان را تغييري خطرناک در بعد ژئوسياسي در منطقه توصيف کرد. «محمود در توضيح اين موضع زيباري گفت: آنکارا تلاش مي کند تا منطقه‌اي امن يا کمربندي امنيتي در اطراف اراضي که احتمال مي‌دهد عناصر حزب کرارگران کردستان در آن حضور دارند و نشانه‌هاي زيادي درباره اين حضور آنها وجود دارد، ايجاد کند.» «وي تصريح کرد: عراق نيازمند رفتاري جدي‌تر با ترکيه است و دولتهاي اربيل و بغداد نبايد به محکوميت و صدور بيانيه‌هاي آن اکتفا کنند بلکه به شدت اين نياز وجود دارد که براي حل اين بحران به جامعه جهاني مراجعه کنند و به رويکرد مقابله و درگيري متقابل روي نياورند. زيرا عراق ديگر نمي‌تواند در سايه وجود اختلافات ميان اربيل و بغداد، بحران‌هاي سياسي و اقتصادي متعدد و شيوع ويروس کرونا، بيش از اين متحمل تنش و بحران شود.» پيشنهاد برگزاري نشست چهارجانبه «اين کارشناس عراقي در ادامه يک راهکار پيشنهاد داد و گفت: يک گزينه و راهکار ساده وجود دارد که مي‌تواند بسياري از مشکلات کنوني را حل و فصل کند و آن برگزاري يک کنفرانس گسترده و جامع با حضور کليه طرف‌هاي درگير (بغداد - اربيل- آنکارا و حزب کارگران کردستان) است تا يک نقشه راه سياسي تدوين شود و به موجب آن حزب کارگران کردستان از تداوم استفاده از خاک عراق براي حمله عليه ترکيه منع شود و در مقابل ترکيه نيز از تداوم حمله به مناطق عراقي پرهيز کند.» ضرورت رعايت حق حاکميت عراق «از سوي ديگر، «محما خليل» فرماندار شهرستان سنجار در استان نينوي گفت: منطقه امنيتي که ترکيه به دنبال آن است بايد با اجازه دولت عراق ايجاد شود و آنکار حق ندارد که خواست خود را بر اربيل و بغداد تحميل کند. با وجود اين علم که حزب کارگران کردستان، تهديدي براي همه به شمار مي رود، بايد حق حاکميت عراق را مراعات کرد و مدنظر قرار داد.» وي در گفت‌وگو با العربي الجديد گفت: حزب کارگران کردستان تهديد و خطر براي سنجار به شمار مي‌رود. اين حزب بر ادارات دولتي و توزيع مناصب حکمراني مي‌کند و در عمليات‌هاي قاچاق عناصر داعش از مناطق عراقي به ساير مناطق و حتي قاچاق مواد غذايي و مواد مخدر مشارکت دارد که از نظر مردم و از بعد سياسي و امنيتي کاملا غيرقابل پذيرش و مردود است، اما در نهايت ما نيازمند ضمانت‌هايي فراگير و جامع براي پايان دادن به اين خطرات هستيم. ايجاد منطقه حائل در عراق و ناقوس خطر براي قتل‌عامهاي بزرگ «جوزف صليو» عضو فراکسيون «الورکاء» در پارلمان عراق اما گفت: فرصت‌هاي ايجاد منطقه امن در خاک عراق ضعيف است و در سايه مخالفت شديد بغداد، اربيل و اهالي مناطقي مورد نظر در اين طرح، قابل تحقق نيست. وي گفت: در صورت ايجاد اين منطقه، اين امر کمتر از اشغال نيست و ناقوس خطري است که به قتل‌عامهاي بزرگي منجر مي‌شود که قربانيان آن ساکنان مناطق عراقي و چه بسا در درجه نخست، مسيحيان، باشند. صليو گفت: هيچ اعتمادي به آنکارا وجود ندارد. ضمن اينکه به نظر مي‌رسد که دولت منطقه کردستان نيز اسير دولت ترکيه است که تاکنون هيچ اقدام دفاعي از کردها در مناطقي که زير بمباران ترکيه قرار دارند، نکرده است. راهکار منطقي براي حل بحران حزب کارگران کردستان، رجوع به ميز مذاکره است. حزب کارگران کردستان بيش از هر طرف ديگري به دنبال دستيابي به راهکارهاي مسالمت‌آميز و سياسي است اما طرف ترکي همچنان به اقدام با تکيه به اسلحه ادامه مي‌دهد. آنکارا بدون موافقت بين‌المللي نمي‌تواند در عراق منطقه حائل ايجاد کند «عماد باجلان»عضو حزب دموکرات کردستان عراق در اين‌باره با غير ممکن دانستن ايجاد منطقه امن در خاک عراق در شرايط کنوني مي‌گويد: ايجاد منطقه امن تنها به خواست ترکيه ميسر نمي شود و نيازمند موافقت بين‌المللي است همان‌گونه که در سوريه روي داد اما آنکارا در حال حاضر تلاش مي‌کند که از يک سو دامنه پيشروي‌ها و عملياتي خود را گسترش مي‌دهد و از ديگر سو بر دولت عراق براي تحقق خواست خود فشار مي‌آورد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar