پلاسکوی دوم

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست حتي «گزارش ملي پلاسکو» هم نتوانست سپر بلا شود. فرشته مرگ بارديگر از غفلت ما بهره برد تا نگذارد «احسان» و «رها» که فقط 16 روز از شروع زندگي مشترک‌شان مي‌گذشت طعم ماه‌عسل را بچشند. فرشته مرگ کار خودش را به دقت انجام مي‌دهد ولي ما هيچ‌کدام کارمان را به درستي انجام نمي‌دهيم. براي همين است که 2هزار و 355 روز بعد از آنکه آن 2 زن کارگر توليدي پوشاک در خيابان جمهوري جان باختند هنوز هم نمي‌توانيم شهروندان‌مان را در برابر ناايمن‌بودن محافظت کنيم. براي همين است که هزار و 259 روز بعد از آنکه ساختمان پلاسکو فروريخت و 16 آتش‌نشان و 5 شهروند در آن قرباني شدند هنوز نمي‌توانيم براي اخطارهاي ناايمن‌بودن ساختمان‌ها آن‌هم مراکز خدماتي ضمانت اجرا در نظر بگيريم. جالب است مسوولي که دو حادثه خيابان جمهوري و پلاسکو در زمان مديريت او روي داد و خيلي خوب از خلأ قانوني در اجراي ايمني خبر دارد و روزي پلمب‌نکردن پلاسکو را ناشي از فشار اقتصادي توصيف مي‌کرد امروز که بر صندلي رياست قوه قانونگذاري کشور تکيه زده است بيش از آنکه علاقه‌مند به سخن گفتن درباره اين تجربه خود را داشته باشد دوست دارد درباره «برجام» و «فضاي مجازي» نطق کند. شايد نتوان در کار فرشته مرگ خللي وارد کرد ولي مي‌توان کيفيت ايمني در شهر را بالا برد تا آنچه در غروب دهمين روز تابستان در منطقه‌اي از بالاشهر پايتخت آن‌هم در يک مرکز درماني روي داد به حداقل برسد. به ويژه آنکه سال‌ها طول مي‌کشد تا کادر متخصص و باتجربه کشور چه آتش‌نشان چه پزشک يا تکنسين تربيت شده و جايگزين شود. وقتي سرخي غروب درخشيد تازه آفتاب دهمين روز تابستان غروب کرده بود که دود سياهي توجه مردم خيابان شريعتي در محدوده ميدان قدس را به خود جلب کرد. دقايق زيادي سپري نشده بود که سرخي آتش چنان برافروخت که پيش از موج انفجار لرزه بر اندام آنها که از اين لحظات با گوشي تلفن همراه‌شان فيلم مي‌گرفتند، انداخت. هنوز از انفجار شرق تهران در پارچين 4 روز بيشتر نگذشته بود که شبکه‌هاي اجتماعي دوباره اين خبر را دست به دست کردند؛ «انفجار در ميدان قدس تهران». ساعت هنوز به 9 شب نرسيده بود که صداي انفجار همه را به خود خواند. 20 و پنجاه و چند دقيقه. بلافاصله بعد از آن بود که نام «سينا اطهر» در جمله‌هاي کوتاه توييتري دست به دست شد تا مردم از آتش‌سوزي و انفجار در يک مرکز درماني با خدمات محدود به همين نام خبردار شوند. حدس‌هايي که از همان ابتدا مطرح شد تا ساعتي بعد تاييد شد؛ کپسول‌هاي اکسيژن در طبقه منفي2 نگهداري مي‌شده و در پي آتش‌سوزي منفجر شده بودند. دهم تير به پايان رسيد. خبر غروب 18 زندگي تاييد شد. صبح ديروز نيز يکي از مصدومان جان باخت تا امروز من و شما از داشتن 19 هم‌وطن و هم‌شهري‌مان محروم شويم. براساس اعلام مدير کل پزشکي قانوني استان تهران از 19 قرباني کلينيک «سينااطهر» فقط 2 نفر مراجعه‌کننده بوده‌اند. 17 تن ديگر از کادر و پرسنل اين مرکز درماني بوده‌اند. نام‌هاي‌شان را روي کاغذ نوشتند، داغ حادثه تازه شد. آتش گل زندگي زوجي تازه به خانه بخت رفته را سوزانده بود. «احسان گنج خانلو» و «رها نيک‌روش» ۲۵ خرداد امسال ازدواج کرده بودند، يعني کمتر از يکماه پيش و هر دو تکنسين اتاق عمل کلينيک سينااطهر بودند. داستان آن زن باردار چه بود؟ يکي از مصدومان اين حادثه در توصيف آنچه در اين مرکز درماني روي داده بود به خبرنگار تلويزيون گفت: صداي انفجاري شديدي آمد و دود همه جا را گرفت. ما فقط تنها کاري که کرديم پناه گرفتن در دستشويي بود و ديگه فکرش را نمي‌کرديم زنده بمانيم. دود غليظي همه جا بود و چشم‌هامون توانايي ديدن نداشت.» اين زن جوان در تشريح لحظاتي که منتظر رسيدن کمک بوده، توضيح داد: «بعد از اين انفجار‌ها ما دو ساعت در داخل دستشويي بوديم و فقط به در ضربه مي‌زديم و جيغ مي‌کشيديم. من از امام رضا عيدي خودم رو مي‌خواستم و امام رضا امروز عيدي من رو بهم داد که سلامتي هست و اينکه بتونم برگردم پسرم رو ببينم و خداروشکر مي‌کنم که سالم هستم و زنده اما گويا يک زن حامله در اتاق عمل فوت کرد.» با وجود اين ادعا هيچ‌يک از مقامات مسوول به ويژه در گزارش رييس سازمان پزشکي قانوني اشاره‌اي به وجود اين زن باردار و سرنوشت خود و فرزندش نشد. حتي بازيکنان 2 اخطاره هم اخراج مي‌شوند! حتي بازيکنان دو اخطاره در يک بازي هم کارت قرمز دريافت مي‌کنند و از زمين اخراج مي‌شوند. اگر در دو بازي پياپي هم کارت زرد بگيرند يک بازي محروم مي‌شوند ولي اينجا در ديار ما اخطارها اثري ندارد. حالا مي‌شنويم که سخنگوي سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني از اعلام چهار اخطار به کلينيک سينا اطهر از سال ٩۴ تاکنون خبر داده است. طي سال‌هاي ٩۶، ٩٧ و ٩٨ نيز از اين ساختمان بازديد شده بود که متاسفانه ترتيب اثر خاصي داده نشد. به گفته سيدجلال ملکي نگهداري غير اصولي مواد و تجهيزات خطرناک، توجه به راه‌هاي خروج، سيستم برق و... از مواردي بوده که در دستور‌العمل‌هاي ابلاغ شده ذکر شده بود. از شامگاه دهم تير تا ديروز بحث‌هايي در شبکه‌هاي اجتماعي مطرح شده بود که گويا آتش‌نشاني با تاخير به محل وقوع حادثه رسيده است. سيد جلال ملکي در اين باره به ايسنا گفته است: برابر مستندات موجود نخستين تيم آتش‌نشاني حدود پنج دقيقه بعد به محل رسيده و عمليات خود را آغاز کرده است، گروه‌هاي ديگر نيز به فاصله زماني بسيار کوتاه در محل حاضر شده‌اند. در همين حال ديروز محسن هاشمي رييس شوراي شهر تهران از محل حادثه بازديد کرد و به خبرنگاران گفت: متاسفانه تعدادي از همشهريان‌مان در طبقات فوقاني اين ساختمان گرفتار شدند و شعله‌هاي آتش از طريق پله‌ها که ما و آتش‌نشاني به آن حساس هستيم سبب انتقال دود و آتش به طبقات بالا شده است. با اينکه ما روي مساله پله حساس هستيم اما متاسفانه پيمانکاران و کارفرمايان به اين موضوع بي توجه هستند و سعي مي‌کنند با روابط اين مساله را حل کنند و مجوز ساخت يا پايان کار را بگيرند. همسايه‌هايي که لرزيدند صداي انفجار و موج آن شيشه‌هاي بسياري را شکست. يکي از همسايه‌ها به خبرنگار اعتماد در اين باره گفت: «شدت آتش به حدي بود که وقتي انفجار رخ داد ميخواستم بيام بيرون، شعله و دود خورد توي صورتم و نتونستم از خونه بيام بيرون.» شيشه‌هاي کلينيک «سينااطهر» همه در حياط و محل ساختمان نيمه‌کاره هم‌جوار ريخته بود. يکي ديگر از همسايگان به خبرنگار اعتماد گفت: «خيابون از بالا و پايين بسته شد ولي بازهم مردم زيادي جمع شدن براي ديدن اين صحنه که براي تيم امداد و نجات کار رو خيلي سخت کرده بود».مرتضي يکي از ساکنان اين محل نيز به موضوع دپوي کپسول‌ها اشاره و اين ادعا را مطرح کرد که تعداد زيادي کپسول اکسيژن در اين ساختمان دپو شده بود. شدت انفجار هم به همين دليل بوده است. مرتضي گفت: حدود 40 تا کپسول وارد شده که حدود30 تا از اون‌ها منفجر شده ولي بقيه ميگفتن دوبار صداي انفجار اومده که اولي تقريبا آروم بوده و دومي خيلي مهيب بوده درحدي که تا چندتا کوچه اون طرف‌تر خونه‌ها و مغازه‌ها لرزيده. برق منطقه همون ديشب قطع ميشه و نزديک صبح برق مياد و گاز هم قطع بوده. مهندس ساختمان پشت محل حادثه که در حال ساخت بود نيز به «اعتماد» گفت: بعد از وارد شدن آتش‌نشاني کلي آدم ديگه هم وارد ساختمون شدن و احتمالا از خونه بغلي چندتا وسيله دزديده شده. ساختمون تا حدود ساعت 4 درحال سوختن بوده تا نزديک ساعت9صبح هم دود از ساختمون بلند مي‌شد. اشکال در سيستم برق سيلندرهاي اکسيژن زهرا صدراعظم نوري رييس کميته ايمني شوراي شهر تهران در گفت‌وگو با ايسنا گفت: طبق گزارش اوليه آتش‌نشاني اشکال در سيستم برق نگهداري سيلندرهاي اکسيژن علت وقوع حادثه کلينيک سينا اطهر بوده است. اين حادثه بر اثر رعايت نکردن ايمني و عدم توجه به دستورالعمل و استانداردها رخ داده است و مي‌بينيم خودخواهي و منفعت‌طلبي ذينفعان چگونه به جان همشهريان‌مان پايان مي‌دهد. نوري با بيان اينکه اين ساختمان از جمله ساختمان‌هاي ناايمني بوده که وضعيت نامناسب شبکه برق داخلي ساختمان را در آن شاهد بوديم، گفت: اتاقک انباري غيراصولي براي نگهداري سيلندرهاي اکسيژن در مجاورت ورودي و محل دسترسي به ساختمان استفاده مي‌شده است و اين در حالي است که لوازم قابل اشتعال در پلکان دسترسي به پشت‌بام دپو شده بود که اين مساله امکان تردد مناسب را سلب کرده و موجب توسعه حريق شده بود. او با بيان اينکه در پشت‌بام فضايي را با کاربري انباري ايجاد کرده بودند، گفت: پلکان دوربند کافي نداشت و اين مساله باعث انتقال سريع دود به طبقات از طريق راه‌پله شده بود. نوري با تاکيد بر اينکه اين ساختمان پنج طبقه هزار و 400 مترمربع زيربنا داشت، گفت: اين ساختمان ايمني لازم را نداشته است به گونه‌اي که آتش‌نشانان در سال ۹۴ اخطاريه‌اي را براي اين واحد صادر کرده و دستورالعمل‌هايي را نيز در راستاي ايمن‌سازي به آن اعلام مي‌کنند اما مورد توجه مالک قرار نمي‌گيرد. حدود ۳۳ هزار واحد پرخطر در تهران شناسايي شده است که تعدادي از آنها مراکز آموزشي، اداري، مذهبي و درماني هستند. زنگ خطر براي مراکز پزشکي هسته‌اي در همين حال علي ماهر مشاور رييس دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با اشاره به وضعيت ايمني سازه‌اي بيمارستان‌ها و مراکز درماني کشور به ايسنا گفت: هيچگاه در بيمارستان شاهد نگهداري سيلندرها و کپسول‌هاي گاز زير اتاق عمل نيستيم زيرا اين موضوع يکي از مغايرت‌هاي ايمني ما در بيمارستان‌ها محسوب مي‌شود، اما مي‌بينيم که در مرکز سينا اطهر دقيقا اين اتفاق افتاده و کپسول‌هاي اکسيژن زير قسمت جراحي نگهداري مي‌شدند. او همچنين تاکيد کرد: به‌طور کلي در کشور وضعيت مناسبي از نظر سازه‌اي و ايمني ساختمان‌ها در بخش سلامت نداريم. بايد توجه کرد که بيش از ۵۰ درصد ساختمان‌هاي بيمارستان‌هاي کل کشور بيش از ۴۰ سال عمر دارند که اصلا براي بيمارستان وضعيت مناسبي نيست. حال وقتي اين شرايط به ساير مراکز درماني و مراکز جراحي محدود هم تعميم مي‌يابد، شرايط بدتر هم مي‌شود. ماهر گفت: البته به دليل انجام اعتباربخشي در بيمارستان‌ها مغايرت‌هاي آيين‌نامه‌اي احتمالي در حوزه ايمني رفع مي‌شود. به عنوان مثال هيچگاه در بيمارستان شاهد نگهداري سيلندرها و کپسول‌هاي گاز زير اتاق عمل نيستيم زيرا اين موضوع يکي از مغايرت‌هاي ايمني ما در بيمارستان‌ها محسوب مي‌شود، اما مي‌بينيم که در مرکز سينا اطهر دقيقا اين اتفاق افتاده و کپسول‌هاي اکسيژن زير قسمت جراحي نگهداري مي‌شدند. ماهر درباره راهکار پيشگيري از بروز حوادث مشابه گفت: راهکار اصلي اين است که مراکز جراحي محدود و مراکز تصويربرداري بايد حتما مورد اعتباربخشي قرار گيرند. در عين حال ما مراکز طب هسته‌اي هم داريم که زير نظر دانشگاه‌ها قرار دارند و از آنجايي که اين مراکز چشمه راديواکتيو دارند، اگر در آنها اتفاقي بيفتد، ممکن است نشر راديواکتيو اتفاق بيفتد که بسيار خطرناک‌تر است و بايد اين مراکز هم مورد اعتباربخشي قرار گيرند. چرا گزارش ملي پلاسکو اثري نداشت؟ از روز ۱۵ فروردين ۱۳۹۶ که حسام‌الدين آشنا مشاور رييس‌جمهور از آماده شدن گزارش کميته ملي حقيقت‌ياب حادثه پلاسکو خبر داد تاکنون 3 سال و 3 ماه سپري شده است اما به نظر مي‌رسد آن گزارش ملي هم نتوانسته است مرهمي بر زخم عميق ناايمن‌بودن سازه‌هاي ديار ما بگذارد. درست در روزهايي که دوباره تاختن لشکر ناپيداي ويروس کرونا بر شهروندان ما سرعت گرفته و ما به کادرپزشکي و درمان نياز داريم از دست دادن 17 تن از کادر درماني ولو به‌طور مستقيم با درمان کرونا ارتباطي نداشتند، ضايعه بزرگي است. رهبر معظم انقلاب و حسن روحاني به عنوان رييس‌جمهور وقوع اين حادثه و جان‌باختن هم‌وطنان‌مان را تسليت گفته‌اند. اما پرسش اين است که آيا زمان آن نرسيده که قوه قانونگذاري ضمانت اجراي موثري براي توقيف سازه‌هاي ناايمن تعيين کند؟ 3 سال و 3 ماه قبل وقتي محمدتقي احمدي در نشست تشريح گزارش ملي پلاسکو سخن گفت، تاکيد کرد: فروريختن ساختمان پلاسکو نمادي از قصور و ناکارآمدي بسياري از دستگاه‌ها بود؛ قصور و کاستي‌هايي که چندين دهه بر يکديگر انباشته شده بود. در اين نشست اعضاي هيات ويژه گزارش ملي بررسي حادثه ساختمان پلاسکو، تشکيل نشدن تيم ايمني در ساختار فرماندهي حادثه را به عنوان ضعف اساسي در فرماندهي حادثه در مقطع قبل از ريزش عنوان کردند. همچنين اعلام کردند که شهرداري تهران در اجراي کامل و به موقع بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداري و تبصره آن کوتاهي داشته است. حالا بايد منتظر ماند و ديد آيا دهم تير99 نقطه عطفي در تاريخ ايمني کشور ما مي‌شود؟

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar