بروکینگز: نخست وزیر عراق حقیقتا نیروهای متحد ایران را هدف گرفت؟
ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست رنج علاءالدين/ مصطفي الکاظمي، نخست وزير عراق، 25 ژوئن حمله اي عليه يک گروه شبه نظامي متحد ايران ترتيب داد؛ اين گروه شبه نظامي از اکتبر گذشته تا کنون دست کم 35 حمله موشکي به اهداف ايالات متحده در عراق انجام داده است. يکي از اين حملات در ماه دسامبر به کشته شدن يک پيمانکار غيرنظامي آمريکايي و زخمي شدن چند نفر ديگر انجام شد و سيري از وقايع از جمله ترور سردار قاسم سليماني، فرمانده نيروي قدس ايران، و ابومهدي المهندس، جانشين فرمانده حشد الشعبي و فرمانده کتائب حزب الله انجاميد. نيروهاي مبارزه با تروريسم عراق در حمله اخير 14 نفر از اعضاي کتائب حزب الله را که ظاهرا در روند انجام يک عمليات ديگر بودند، دستگير کردند. حملات موشکي گروه هاي شبه نظامي متحد ايران در عراق يکي از شاخصه هاي فضاي امنيتي اين کشور در حدود دو دهه گذشته بوده و اغلب خسارت مادي و جاني به آمريکا وارد آورده است. اما در حال حاضر عراق درگير ايجاد ثبات در کشور و احياي اقتصاد خود پس از ماه ها ناآرامي اجتماعي و سياسي، کاهش قيمت نفت و همه گيري کوويد 19 است و اين حملات برايش مشکل ايجاد مي کنند. با اين حال، اين حمله هيچ تاثيري در احياي قدرت عراق بر اين گروه هاي شبه نظامي نداشت چرا که شواهد نشان مي دهند حمله با هماهنگي ايران و متحدان آن صورت گرفته است. کاظمي با حمله به کتائب حزب الله مي خواست يک پيام ساده را برساند: گروه هاي شبه نظامي شيعه در عراق ديگر نمي توانند با مصونيت از مجازات به فعاليت خود ادامه دهند. اين عمليات جسورانه به شمار مي رفت چرا که مي توانست به پاسخ مسلحانه اين گروه و اختلال بيشتر در اجماع سياسي شکننده اي بينجامد که دو ماه پيش به سختي بر سر انتصاب کاظمي به وجود آمده بود. با اين حال، تحولات بعدي هيچ ارتباطي با اين پيام کاظمي نداشتند و حتي سبب شدند اينطور به نظر برسد که عمليات با هماهنگي يا مشورت با ايران و بازيگران سياسي متحد آن در عراق صورت گرفته است. يکي از همين تحولات خودداري اين گروه از واکنش شديدالحن بود. به علاوه، گفته مي شود افراد بازداشت شده تحت فرماندهي حشد الشعبي فعاليت مي کردند که يعني اين گروه اساسا توانايي وادار کردن نخست وزير به آزاد کردن آنها را داشت و همينطور هم شد. در حال حاضر کتائب حزب الله سعي مي کند همان نفوذي را به دست آورد که تحت رهبري المهندس داشت. کتائب حزب الله بر خلاف رقباي خود مانند سازمان بدر و عصائب اهل الحق فاقد نظم و انضباط سازماني و دسترسي سياسي و نهادي است، اما توانايي هاي قابل توجهي در مبارزه دارد و در صورت درگيري با نيروهاي دولتي مي تواند از ديگر گروه هاي متحد خود کمک بگيرد. تمايل کاظمي به اقدام عليه گروه هاي شبه نظامي شيعه به رغم محدوديت هاي نيروهاي امنيتي او مي تواند در حفظ وجهه در صحنه داخلي عراق موثر باشد و بر مذاکرات راهبردي آمريکا-عراق نيز که در اطمينان از شکست حقيقي داعش، احياي اقتصاد، جلب حمايت مالي و فني جامعه بين المللي و ممانعت از درگير شدن عراق با کارزار اعمال فشار حداکثري ايالات متحده عليه ايران نقشي تعيين کننده دارد، تاثير بگذارد. اما کاظمي اکنون در موقعيت ناخوشايندي قرار گرفته است. حمله به کتائب حزب الله محدوديت هاي دولت کاظمي را آشکار ساخت، اما اکنون عراقي ها انتظار دارند که او با اقتدار به واکنش عليه ديگر گروه هاي مشابه ادامه دهد. کاظمي اعتبار خود را وسط گذاشته است. آيا با در نظر گرفتن احتمال درگيري يا تحريک ايران يا ديگر گروه هاي شبه نظامي، باز هم عليه کتائب حزب الله اقدام خواهد کرد؟ کاظمي اساسا روندي را آغاز کرده که عوامل شکست بالقوه همگي در آن وجود دارند. براي کاظمي بهتر است به جاي تحريک درگيري با گروه هاي شبه نظامي، قاطعانه بر احياي اقتصاد عراق متمرکز شود و توجه جهاني را به تعهد دولت خود به ايجاد ثبات در کشور و برآورده کردن نيازهاي فوري مردم اين کشور جلب کند. سه ماه آينده براي دولت کاظمي اهميت زيادي دارد چرا که عراق سعي مي کند تمايل و ظرفيت خود را براي احياي اقتصاد به مخاطبان در داخل و خارج از کشور نشان دهد. روند اصلاحات قدرتمندترين سلاح کاظمي است که مي تواند در قلب و ذهن عراقي ها تاثير بگذارد. اگرچه لازم است که دولت عراق به طور رسمي به حملات گروه هاي شبه نظامي عليه اهداف آمريکايي واکنش نشان دهد، اما لازم است که اين اقدام بر اساس استراتژي سياسي و افزايش ظرفيت نظامي نيروهاي امنيتي صورت بگيرد. دولت کاظمي براي حذر از اشتباهاتي که استقلال عراق را زير سوال ببرند، بايد به جاي پيروزي هاي کوتاه مدت بر دستاوردهاي بلند مدت متمرکز شود.