واکاوی خاطرات جان بولتون و اقدامات ضد ایرانی او

آخرين خبر/ متن پيش رو در شوراي روابط خارجي منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست گفتگو: يک عضو هيئت‌علمي پژوهشکده مطالعات راهبردي ضمن اشاره به ابعاد راهبردي خاطرات جان بولتون که در کتابش به آن‌ها اشاره کرده است، گفت: تصور ترامپ درباره گزينه‏ هايي مانند پمپئو و بولتون اشتباه بوده است، او تصور مي‌کرد با وارد کردن افراد تندرو در کاخ سفيد، مي‏تواند با ترساندن ديگران از آن‌ها امتياز بگيرد؛ غافل از اينکه اين افراد با نگرش‏هاي ايدئولوژيک، اعتقادي به مصالحه با رقيب يا دشمن ندارند. مهدي شاپوري در گفتگو با سايت شوراي راهبردي روابط خارجي با اشاره به موضوعاتي که جان بولتون، مشاور سابق امنيت ملي کاخ سفيد در کتاب «اتاقي که در آن اتفاق افتاد»، خاطرات از کاخ سفيد و همکاري با دونالد ترامپ آورده است، خاطرنشان کرد: بر اساس نوشته‌هاي بولتون در کتابش، قبل از اينکه بولتون مشاور امنيت ملي ترامپ شود، ترامپ قصد داشته از برجام خارج شود، اما افرادي مانند جيمز متيس، وزير دفاع وقت، رکس تيلرسون، وزير خارجه وقت و مک‏ مستر، مشاور امنيت ملي وقت، با او در اين مورد مخالف بودند. وي با بيان اينکه به دليل اين مخالفت‌ها ترامپ به دنبال مهره‏ هايي بود که از تصميمش براي نابودي برجام حمايت کنند، افزود: تيلرسون از وزارت خارجه کنار گذاشته شد و مايک پمپئو که به‌شدت ضد ايران و ضد برجام بود، به‌جاي او انتخاب شد. مک ‏مستر هم با جان بولتون جايگزين شد که همواره مواضعي شديداً ضد ايراني داشته و بدون هرگونه ترديدي، خواستار خروج آمريکا از برجام بود. به‌اين‌ترتيب، بولتون که پيش از مشاور شدنش، طرح خروج آمريکا از برجام را فراهم کرده بود، به مهره اصلي پيشبرد گزينه نابودي برجام تبديل شد. عجله بولتون براي خروج آمريکا از برجام اين عضو هيئت‌علمي پژوهشکده مطالعات راهبردي تأکيد کرد: بولتون در کتابش نشان مي‏دهد که پس از انتصابش، عجله زيادي براي خارج کردن آمريکا از برجام داشته و تمام تمرکز خود را بر اين موضوع گذاشته بود. شاپوري با اشاره به ميزان بالاي اشاره بولتون در کتابش به نام «ايران»، گفت: بولتون اين‌گونه وانمود کرده که او بوده که اين اراده را ايجاد کرده است؛ به‌طوري‌که اين برداشت در خواننده شکل مي‌گيرد که عامل اصلي خروج آمريکا از برجام و اعمال تحريم‏هاي مختلف عليه ايران، بولتون بوده است. بولتون در اين کتاب بارها از ايران نام برده و نشان داده که لحظه‏اي از موضوع ايران غافل نبوده است. فقدان اراده جدي بين برخي مقامات کاخ سفيد براي خروج از برجام وي ادامه داد: درمجموع، از کتاب بولتون مي‏شود اين‏گونه برداشت کرد که در بين مقامات دولت ترامپ در مورد خروج از برجام هماهنگي جدي وجود نداشته و برخي مقامات و نهادها هنوز اراده جدي براي خروج از برجام نداشته‏اند، ولي بولتون تمام تلاشش را براي ايجاد هماهنگي و پيشبرد طرح خروج از برجام و اعمال حداکثر فشار بر ايران انجام داده و تا حدود زيادي موفق هم بوده است. ترامپ خواهان اصلاح برجام بوده است اين تحليلگر مسائل راهبردي تأکيد کرد: از کتاب بولتون اين‌گونه برمي‏آيد که ترامپ گزينه اصلاح برجام، از طريق رفع نقص‏هاي موردادعاي آن‌ها را نيز در نظر داشته، اما بولتون مخالف اين موضوع بوده که برجام قابل اصلاح است و مصرانه خواستار خروج آمريکا از اين توافق بوده است. وي گفت: براي نمونه، درجايي از کتاب آمده است که امانوئل مکرون، رئيس‌جمهور فرانسه، در ملاقات خود با ترامپ به دنبال متقاعد کردن وي به عدم خروج از برجام و به‌جاي آن، تلاش براي توافقي گسترده‏تر با ايران بوده، ولي ترامپ بعد از مشورت گرفتن از بولتون، اعلام مي‏کند که برجام از اساس ناقص است و قابل اصلاح نيست و به‌جاي اصلاح اين توافق بد، بايد به دنبال توافق جديدي بود. شاپوري معتقد است: رويکرد ترامپ در ديپلماسي اين است که ابتدا فشار حداکثري به‌طرف مقابل وارد کند و سپس با او وارد مذاکره و معامله شود. از کتاب بولتون مشخص است که ترامپ همين رويکرد را نيز درباره جمهوري اسلامي ايران نيز مدنظر داشته است. درواقع، وي در کنار پيشبرد استراتژي فشار حداکثري، به دنبال مذاکره و معامله با جمهوري اسلامي ايران بوده است. تلاش بولتون و پمپئو براي ممانعت از معامله با ايران وي ادامه داد: بر اساس نوشته‌هاي بولتون افرادي مانند او و پمپئو به‌رغم اينکه در اعمال فشار حداکثري عليه جمهوري اسلامي ايران کاملاً با ترامپ موافقت داشته‌اند، اما با قسمت دوم رويکرد ترامپ يعني مذاکره احتمالي و معامله کاملاً مخالف بوده‏اند و همه تلاش خود را کرده‏اند تا جلوي هرگونه تلاش و ابتکاري براي مذاکره احتمالي و معامله با ايران را بگيرند. اشتباه محاسباتي ترامپ درباره گزينه ‏هايي مانند پمپئو و بولتون اين عضو هيئت‌علمي پژوهشکده مطالعات راهبردي با بيان اينکه اين خاطرات نشان مي‏دهد تصور ترامپ درباره گزينه‏هايي مانند پمپئو و بولتون اشتباه بوده است، توضيح داد: ترامپ فکر مي‌کرد با واردکردن اين افراد تندرو به تيم سياست خارجي و امنيت ملي خود، مي‏تواند ديگران را بترساند و از آن‌ها امتياز بگيرد؛ اما غافل از اينکه چنين افرادي که داراي گرايش‏هاي نومحافظه کاري هستند در سياست خارجي نگرش‏هاي ايدئولوژيک دارند و اساساً اعتقادي به مصالحه با رقيب يا دشمن ندارند. وي گفت: ازنظر آن‌ها، رقيب يا دشمن بايد تسليم شود يا نابود گردد، نه اينکه به او امتياز داده شود. در کتاب بولتون مشخص است که پمپئو و بولتون در تلاش بوده‏اند تا در موضوع ايران و کره شمالي مانع از هرگونه مصالحه ‏اي شوند. البته آن‌ها به‌طور مستقيم در برابر ترامپ قرار نمي‌گرفتند، بلکه به‌صورت غيرمستقيم کارهايي مي‌کردند که ديپلماسي در مورد ايران و کره شمالي موفق نشود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar