فارن پالیسی: ترامپ باید فشار حداکثری علیه ایران را کنار بگذارد

مشرق/ متن پيش رو در مشرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست ‌يک نشريه برحسته آمريکايي مي‌گويد با اينکه شايد ترامپ بخواهد تا قبل از انتخابات آمريکا با ايران مذاکره کند اما سياست «فشار حداکثري» وي فرصت ديپلماسي ميان ايران و آمريکا را از بين برده است.  فارين پاليسي در مقاله‌اي به ناکارآمدي سياست‌هاي ترامپ در قبال ايران پرداخت و نوشت: دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا روز ۵ ژوئيه گفت ايران براي «دستيابي به يک توافق بزرگ» نبايد تا بعد از انتخابات رياست جمهوري در آمريکا منتظر بماند، بلکه مي‌تواند همين حالا به «توافق بهتري» با وي دست يابد. اظهارات ترامپ يک هفته بعد از تبادل زنداني ميان دو کشور صورت گرفت. در جريان مبادله زندانيان، مايکل وايت عضو سابق نيروي دريايي آمريکا توسط ايران آزاد شد و آمريکا نيز دکتر مجيد طاهري آمريکايي ايراني‌تبار را از زندان آزاد کرد. با اين حال، با اينکه ترامپ شايد بخواهد با ايران مذاکره کند و شهرت و آوازه خودخوانده خود به عنوان يک معامله‌گر کارکشته را تا قبل از انتخابات آمريکا پررنگ‌تر سازد، اما سياست «فشار حداکثري» وي تقريباً شانس ديپلماسي ميان ايران و آمريکا را طي ماه‌هاي آتي از بين برده است. مخاطبان گرامي، محتوا و ادعاهاي مطرح‌شده در اين گزارش، صرفاً جهت تحليل و بررسي رويکردها و ديدگاه‌هاي انديشکده‌هاي غربي منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالي اين مطالب هرگز مورد تأييد مشرق نيست. اقتصاد ايران برخلاف اميدواري و انتطار واشنگتن سقوط آزاد نکرد اين نشريه آمريکايي با اشاره به اينکه ايران در برابر فشارهاي آمريکا تاب آورده است مي‌نويسد: با اينکه بسياري از مردم عادي ايران دچار رنج و زحمت شده‌اند، اما اقتصاد اين کشور برخلاف اميدواري بسياري در واشنگتن به مرحله سقوط آزاد نرسيده است. در عوض، ايران علائمي دال بر بهبود اقتصادي از خود نشان داده و توليد و اشتغال در داخل رو به افزايش گذاشته است. بنا بر گفته عبدالناصر همتي رئيس بانک مرکزي ايران، توليد ناخالص داخلي غيرنفتي ايران پارسال ۱/۱ درصد رشد داشت. سعيد ليلاز اقتصاددان برجسته ايراني نيز معتقد است اقتصاد اين کشور قادر است همه‌گيري ويروس کرونا را پشت سر بگذارد و طي سال جاري رشد اقتصادي را عليرغم شيوع ويروس تجربه کند. تصميمات ترامپ ناخواسته يا عامدانه احتمال ديپلماسي را از بين برده‌اند فارين پاليسي معتقد است رجزخواني‌ها و اقدامات خصمانه آمريکا موجب نشده‌اند که ايران به سمت توافق متمايل شود، اما موجب تضعيف آن دسته مقامات ايراني شده که از مذاکره با آمريکا حمايت مي‌کردند. تصميمات سياستي ترامپ ناخواسته يا عامدانه احتمال ديپلماسي را از بين برده‌اند. هزينه بالقوه دفاع از مذاکره در تهران اکنون بسيار بالاست. اين امر در قالب نحوه واکنش مقامات ايراني به مبادله اخير زندانيان نمود پيدا کرده است. اين گزارش مي‌افزايد: علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي از نهادهاي سطح بالاي تصميم‌گيري در ايران در پاسخ به پيشنهاد ترامپ در خصوص توافق اظهار داشت: «مبادله زندانيان نتيجه مذاکره نبوده و هيچ مذاکره‌اي هم در آينده انجام نخواهد شد.» اظهارات شمخاني بازتاب‌دهنده يک خط منسجم در تهران است: مذاکره با آمريکا موضوعيت ندارد. حتي جواد ظريف وزير امور خارجه ميانه‌روِ رئيس‌جمهور حسن روحاني و علي ربيعي سخنگوي دولت اکنون معتقدند مبادله زنداني مي‌تواند بدون مذاکره اتفاق افتد. اوضاع همين چند ماه پيش کاملاً متفاوت بود. تنها باري که آمريکا و ايران قبل از اين در دوره رياست جمهوري ترامپ اقدام به تبادل زنداني کردند مربوط به ماده دسامبر ۲۰۱۹ است که در جريان آن ايران ژيو وانگ دانشجوي دکتراي دانشگاه پرينستون را در ازاي مسعود سليماني دانشمند ايراني آزاد کرد. برخلاف مبادله اخير وايت و طاهري، تبادل صورت گرفته در ماه دسامبر با ديدارهاي بلندپايه ميان مقامات ايران و آمريکا همراه بود که نمونه نادري از گفتگوهاي دوسويه ميان آمريکا و ايران در دولت ترامپ به شمار مي‌رفت. آمريکا بار ديگر خواستار چنين ديداري شده، اما مقامات ايران اکنون دولت ترامپ را به کارشکني بر سر راه تلاش‌هاي ديپلماتيک متهم مي‌کنند. لفاظي‌هاي روحاني در زمان تبادل زندانيان در ماه دسامبر حکايت از آن داشت که وي بيشتر از بقيه پذيراي دور جديدي از مذاکرات با آمريکاست. روحاني پيشاپيشِ مبادله زندانيان به صراحت اعلام کرد تهران گفتگو را مردود نمي‌شمارد و مذاکرات بايد «انقلابي» باشد. سپس در ماه دسامبر، روحاني به ژاپن سفر کرد، سفري که به گفته رسانه‌هاي ژاپني، واشنگتن نسبت به آن چراغ سبز نشان داده بود. در آن زمان حدس و گمان‌هايي مطرح شدند مبني بر اينکه سفر مذکور مي‌تواند به يک «توافق کوچک» ميان آمريکا و ايران منجر شود. رسانه‌هاي ايران گزارش دادند که ژاپن مي‌تواند در خصوص واردات نفت از ايران و آزادسازي ميلياردها دلار از درآمدهاي نفتي مسدودشده متعلق به ايران از آمريکا معافيت دريافت کند. چنين توافقي مي‌توانست موجب اعتمادسازي شود و پيش‌شرط روحاني براي مذاکره با ترامپ مبني بر رفع تحريم‌ها را محقق سازد. ترور سردار سليماني مذاکره با آمريکا را دست نيافتني کرد با اين حال، هرگونه اميدواري مبني بر اينکه فضاي ديپلماتيک مثبت به وجود آمده در اواخر سال ۲۰۱۹ مي‌تواند به پيشرفت ديپلماتيک ميان آمريکا و ابران منجر شود، در اوايل ماه ژانويه با ترور [سردار شهيد] قاسم سليماني فرمانده نظامي ايران به دست آمريکا از بين رفت. ميليون‌ها نفر در شهرهاي ايران تجمع کردند و خواستار انتقام شدند. روحاني در ماه فوريه با لحني مبارزه‌جويانه اعلام کرد: «آنها فکر مي‌کردند با فشار حداکثري مي‌توانند ما را در موضع ضعف بر سر ميز مذاکره حاضر کنند... اين هرگز اتفاق نخواهد افتاد.» فضاي سياسي در ايران از آن زمان قوياً مخالف هرگونه مذاکره با آمريکا شده و تابوي مذاکره که تا قبل از مذاکرات هسته‌اي در جريان رياست جمهوري ترامپ سال‌ها در ايران موجود بود، بار ديگر احيا شده است. محمدباقر قاليباف رئيس جديد مجلس در اولين سخنراني خود در مجلس اظهار داشت: «مذاکره و مصالحه با آمريکا، کانون استکبار جهاني، بي‌فايده و مضر است. راهبرد ما در برخورد با آمريکاي تروريست، تکميل زنجير انتقام خون شهيد سليماني است.» در بخش ديگري از اين گزارش آمده است: تسخير کامل مجلس توسط محافظه‌کاران موجب تقويت روند به حاشيه رفتن اصلاح‌طلباني نظير روحاني و اطرافيانش مي‌شود. اين روند در پي برهم خوردن توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ توسط ترامپ کليد خورد. روحاني همه سرمايه سياسي خود را وقف مذاکره بر سر توافق کرده بود و وعده داده بود که توافق هسته‌اي مزاياي اقتصادي خوبي براي مردم ايران به ارمغان مي‌آورد. ترامپ دچار اشتباه شده است فارين پاليسي در پايان اينگونه به مقامات آمريکايي هشدار مي‌دهد که تغيير مسير وزش بادهاي سياسي در سياست خارجي ايران در آينده حائز اهميت فراوان است. ترامپ اگر فکر مي‌کند «فشار حداکثري» وي را به توافق با ايران نزديک‌تر مي‌کند، دچار اشتباه شده است. اين سياست موجب تسليم يا فروپاشي ايران نمي‌شود، بلکه موجب تشديد خصومت‌ها ميان آمريکا و ايران مي‌شود و آمريکا را در آستانه جنگ در خاورميانه قرار مي‌دهد. ترامپ که در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي سال ۲۰۱۶ وعده خروج آمريکا از جنگ‌هاي پرهزينه خاورميانه را داده بود، به دليل تصميم مبني بر تشديد تنش با ايران، طي ما ژوئيه گذشته و بار ديگر در ماه ژانويه نزديک بود وارد جنگ با ايران شود. ترامپ بايد فشار حداکثري را کنار بگذارد در پايان اين گزارش آمده است: يک رويکرد ديگر نيز امکان‌پذير است، اما مستلزم آن است که ترامپ فشار حداکثري را کنار بگذارد و اعتماد لازم را جهت مذاکرات موفق به وجود بياورد. روابط بين‌الملل و بازار املاک با يکديگر فرق دارند. با زورگويي و سروصدا راه انداختن نمي‌توان توافقات را جوش داد. اين امر از طريق احترام متقابل و توافق «برد-برد» امکان‌پذير است. ترامپ خودش را يک معامله‌گر کارکشته معرفي کرده است، اما در آستانه انتخابات ماه نوامبر هيچگونه موفقيتي در حوزه سياست خارجي به نام خود ثبت نکرده است. او اگر مي‌خواهد چيزي شبيه يک ميراث مثبت در حوزه سياست خارجي از خود به جاي بگذارد، بايد از مسير جنگ خارج شود و به مسير مذاکره با ايران پاي بگذارد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar