فاصله‌گذاری زمانی کارمندان

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست طرح «ساعت کاري شناور» براي کارمندان پايتخت به‌عنوان راهکار ميانه براي قطع زنجيره ابتلا به کرونا، به دولت پيشنهاد شد. صعود آمار مرگ با کرونا طي هفته‌هاي اخير از يکسو و تداوم فعاليت‌ها، رفت‌وآمدها و کسب‌و‌کارها در سطح شهر از سوي ديگر، نگراني‌ها درباره تداوم وضعيت بحران در پي شيوع ويروس کوويد-۱۹ را در جامعه افزايش داده است. دولت براي اعمال محدوديت - راهکار اصلي- ملاحظه اقتصادي دارد؛ اما در اين بين اجراي طرح پيشنهادي پژوهشکده آمار مي‌تواند بخشي از محرک ابتلا به کرونا در تهران را مهار کند. جزئيات اين طرح نشان مي‌دهد دست‌کم سه منطقه در پايتخت، کانون تجمع ادارات دولتي و حضور بيشترين جمعيت کارمندان دولت است. اين مناطق در عين حال موقعيتي دارند که کارمندان براي حضور در محل کار خود بايد مسيرهاي پرترافيک - هم به لحاظ بزرگراهي و هم از بابت ازدحام شبکه حمل‌و‌نقل عمومي- را در ساعت صبح و عصر طي کنند. به اين ترتيب چنانچه ساعت کاري ادارات مستقر در اين مناطق «شناور» شود، تحت‌تاثير همين فاصله‌گذاري زماني، شرايط براي قطع زنجيره ابتلا و کاهش موج ابتلا فراهم مي‌شود. گزينه «ساعت کار شناور» با ملاحظه دولت بابت «دورکاري» يا «کاهش ساعت کار» نيز مغايرت ندارد. پژوهشکده آمار ايران طي مطالعه‌اي، پلان «بي» قطع زنجيره ابتلا به کرونا را در قالب طرح «شناورسازي ساعات کاري» با پيش‌بيني دست‌کم سه شکل متفاوت از ساعت کار پيشنهاد داده است. به گزارش «دنياي اقتصاد»، در اين گزارش با اشاره به شيوع بيماري کرونا که تاکنون اکثر کشورهاي جهان را با بحران مواجه کرده است و يک همه‌گيري بي‌سابقه از جنگ جهاني دوم تاکنون به شمار مي‌آيد، اقداماتي که در ايران براي کنترل اين بيماري تاکنون صورت گرفته مرور شده است. در ايران با شيوع اين بيماري طرح‌هاي پيشگيرانه قطع زنجيره شيوع کرونا شامل قرنطينه خانگي، فاصله‌گذاري اجتماعي، کاهش ساعات کار و فعاليت اصناف و نيز تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها اجرا شده است. با کاهش روند رو به رشد بيماري و لزوم شروع به کار فعاليت ادارات، اصناف،‌ بانک‌ها و... مساله ايجاد ترافيک و استفاده مردم از وسايل حمل و نقل عمومي موجب نگراني‌ها در موضوع فاصله‌گذاري اجتماعي و فيزيکي از سوي متوليان سلامت شده است. از آنجا که درصد زيادي از جامعه را کارکنان ادارات دولتي تشکيل مي‌دهند و اکثر اين افراد معمولا در ساعات مشخص و يکساني در رفت و آمد ميان محل کار و سکونت خود هستند و اين خود مي‌تواند ضمن تشديد ترافيک، موجب افزايش ميزان استفاده از وسايل نقليه عمومي در ساعات مشخصي از روز شده و همين امر زمينه‌ساز تجمع افراد در ساعات و مکان‌هاي مشترک بوده و به سرايت ويروس مي‌انجامد. بر همين اساس پيش‌بيني ساعت کاري يکسان براي ادارات دولتي به خصوص آن دسته از اداراتي که در يک محدوده شهري قرار دارند و تعداد کارمندان بيشتري در آنها مشغول به کار هستند، به نوبه خود خطرآفرين است. در چنين شرايطي بايد راه‌حل مناسبي پيدا شود که تا حد امکان هم خدمات دستگاه‌هاي دولتي متوقف نشود و هم زنجيره ابتلا به اين بيماري قطع شود. در همين راستا پژوهشکده آمار ايران به مطالعه و بررسي طرح «شناورسازي ساعات کاري ادارات دولتي شهر تهران با استفاده از خوشه‌بندي» پرداخته و يکي از راهکارهاي مناسب به منظور پيشگيري از شيوع کرونا را اجراي همين طرح عنوان کرده است. مقصود گزارش پژوهشکده آمار که توسط ودود کرامتي، سيد محسن موسوي، مريم ميرزايي و رامين صادقيان با موضوع «بررسي شناورسازي ساعات کاري شهر تهران در ايام شيوع کرونا» تدوين شده است، از «شناورسازي ساعت کار» اين است که ساعات کاري ادارات مختلف در چند دسته تعريف شود و با يکديگر تمايز داشته باشد. اين تعريف از شناورسازي براي مهار کرونا اثرگذار است و مقصود اين نيست که هر کارمند در هر دستگاه بتواند هر روز به‌صورت شناور ساعات موظف کاري خود را پر کند. در اين مطالعه، اطلاعات مربوط به ادارات دولتي واقع در شهر تهران به سه شکل مختلف و به تفکيک محل، تعداد کارکنان و وضعيت ترافيکي مسيرهاي منتهي به اداره گردآوري شده است. در يک خوشه‌بندي، اطلاعات سازمان‌ها و ادارات دولتي يک‌بار بر اساس منطقه شهري و تعداد کارکنان، بار ديگر بر اساس شدت ترافيک نزديک‌ترين بزرگراه يا خيابان اصلي به سازمان يا اداره و در نهايت بار سوم بر اساس منطقه شهري، تعداد کارمندان و ترافيک نزديک‌ترين بزرگراه يا خيابان به اداره گردآوري شده تا به وسيله آن نسخه مناسب براي شناورسازي ساعت کاري ادارات به اين صورت که کدام ادارات مي‌توانند ساعت کاري مشابه داشته باشند و در مورد کدام‌يک بايد از در نظر گرفتن ساعت کاري يکسان پرهيز کرد، پيشنهاد شود. اين مطالعه حاکي است مناطق ۶، ۱۱ و ۳ به ترتيب ميزبان بيشترين تعداد ادارات دولتي هستند و بر اين اساس از حساسيت ويژه‌اي برخوردار هستند که لزوم اتخاذ تصميماتي درباره ساعات کاري در ادارات واقع در اين مناطق را منعکس مي‌کند. در واقع بهتر است ادارات واقع در اين مناطق، ساعات کاري متفاوتي با يکديگر داشته باشند و اصطلاحا چند تيپ ساعت کاري مختلف براي اين ادارات تعريف شود؛ به نحوي که زمان شروع و پايان کار هر گروه از ادارات با گروه ديگر متفاوت باشد. طبيعي است اتخاذ اين تصميمات در مورد مناطقي مانند ۲۰ تا ۲۲ که کمترين تراکم ادارات دولتي را دارند، عملا فاقد اولويت است. منطقه ۶ ميزبان بيشترين تعداد ادارات و بيشترين کارمندان شاغل در اين ادارات نسبت به ساير مناطق بيست‌ودوگانه است. ۲۶ درصد ادارات شهر تهران در اين منطقه واقع شده که تعداد ۴۰ درصد از کارکنان دولتي شهر تهران را در بر مي‌گيرد. بنابراين هر نوع اتخاذ تصميم درباره شناورسازي ساعت کار در اين منطقه به مراتب نسبت به ديگر مناطق اولويت بيشتري دارد. در رتبه بعدي منطقه ۱۱ قرار دارد که ۱۵ درصد از ادارات دولتي پايتخت را در دل خود جاي داده و ۱۳ درصد از کارکنان نيز در ادارات اين منطقه مشغول به کار هستند. در رتبه بعدي منطقه ۳ قرار دارد که ضمن استقرار ۱۱ درصد از ادارات واقع در پايتخت در اين منطقه، ۶/ ۱۲ درصد از کارکنان مشغول به کار در تهران را نيز هر روز ميزباني مي‌کند. ستاد ملي مبارزه با کرونا پيش از اين پلان «آ» براي قطع زنجيره ابتلاي کرونا را با اجراي طرح دورکاري ۷۰ و سپس ۵۰ درصد از کارکنان دولت کليد زده و همزمان تصميمات ديگري نيز درباره محدوديت فعاليت کسب‌وکارهاي پرخطر اتخاذ کرده بود. در قالب اين پلان همچنين مديريت شهري نسبت به حذف موقت طرح ترافيک اقدام کرد تا کارکنان دولت و ساير مشاغل مستقر در مرکز تهران بتوانند با خودروي شخصي سفرهاي کاري روزانه خود را انجام دهند و ناگزير به استفاده از وسايل نقليه عمومي نشوند. با اين حال تشديد ترافيک از يکسو و تشخيص دولت براي صدور مجوز بازگشايي دوباره کسب و کارها و لغو دورکاري سبب شد طرح ترافيک تهران نيز با نسخه‌اي نسبتا متفاوت از نيمه خرداد بار ديگر به اجرا گذاشته شود. در اين طرح ورود و خروج رايگان براي کارمندان دولت و به‌طور کلي هر شهروندي که قبل از ساعت ۸:۳۰ وارد محدوده شده و پس از ۱۴:۳۰ خارج مي‌شود، پيش‌بيني شد که متناسب با ساعات کاري فعلي ادارات دولتي است. با اين حال به نظر مي‌رسد پيشنهاد پلان «بي» مبني بر شناورسازي ساعت کاري در شرايط فعلي که شاهد اوج‌گيري دوباره کرونا در پايتخت هستيم، مي‌تواند چه در نقش مکمل پلان «آ» و چه به‌عنوان يک طرح مستقل مورد توجه قرار گيرد. در گزارش مذکور ادارات واقع در منطقه شش تهران بر اساس ميزان ترافيک بزرگراه يا معبر شرياني اصلي نزديک به محل استقرار آن اداره به شش خوشه تقسيم شده‌اند؛ به نحوي که ادارات واقع در هر يک از اين شش خوشه، مي‌توانند ساعات کاري يکسان با يکديگر داشته باشند. اين پيشنهاد البته صرفا حاوي دسته‌بندي مشخصي است که دولت مي‌تواند براي شناورسازي ساعت کار مبنا قرار دهد، اما درباره اينکه اختلاف ساعت شروع و پايان کار در مورد هر يک از اين ادارات بايد حداقل و حداکثر چه ميزان باشد، موضوع مسکوت باقي مانده است. اهميت اين اختلاف زماني در کنترل بار ترافيک بسيار زياد است و تصميم‌گيري درباره آن بايد به دور از خطا باشد تا طرح شناورسازي ساعت کار موثر واقع شود و به کاهش تداخل بار سفر روزانه کارمندان با يکديگر بينجامد. از مجموع ۵۴ اداره دولتي واقع در منطقه شش، پيشنهاد همسان‌سازي ساعت کاري به شش صورت مختلف به اين ترتيب مطرح شده است که ۱۵ اداره همزمان با يکديگر کار خود را آغاز کرده و پايان‌ دهند. در دسته‌هاي ديگر نيز به ترتيب ۱۱، ۹، ۶، ۷ و ۶ اداره ديگر قرار گرفته‌اند که به تفکيک نام قيد شده‌اند و مي‌توانند ساعت کاري يکسان داشته باشند. در عين حال دست دولت در انتخاب مدل پيشنهادي شناورسازي ساعت کار باز است چراکه در دسته‌بندي ديگر که علاوه بر ترافيک، محل ادارات و تعداد کارکنان نيز لحاظ شده، سه خوشه جداگانه پيشنهاد شده که شناورسازي ساعت کار به اين صورت را نيز ممکن دانسته است. با در نظر گرفتن هر سه عامل محل استقرار ادارات، تعداد کارکنان و شدت ترافيک، اين طور نتيجه‌گيري شده که اداراتي که از لحاظ اين سه پارامتر يکسان هستند، ساعت کاري يکساني نداشته باشند و به اين ترتيب تا حد امکان براي قطع زنجيره ابتلا به کرونا قدمي برداشته شود. به گزارش «دنياي اقتصاد»، هرچند پلان «بي» قطع زنجيره ابتلا به کرونا که به شکل شناورسازي ساعت کار با تشکيل سه يا شش تيپ ساعت کاري، مي‌تواند نقش موثري در کاهش تجمع شهروندان در معابر و اماکن عمومي همچون وسايل نقليه عمومي داشته باشد، اما در عين حال درباره يک نقطه کانوني تجمع ديگر يعني داخل ساختمان‌هاي اداري پيشنهادي نداده است. اين موضوعي است که به اعتقاد کارشناسان دولت بايد درباره آن به نحوي تصميم‌گيري کند که يا فاصله اجتماعي به نحو احسن رعايت شود يا در صورتي که امکان رعايت فاصله اجتماعي به شکل مطلوب وجود ندارد، از نقشه «دورکاري» تعدادي از کارکنان در برخي از روزهاي هفته استفاده شود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar