شکست پروژه جنجالی صنایع دفاعی آمریکا
مشرق/ متن پيش رو در مشرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست چهار شناور نسل اول خانواده LCS که با هدف حضور در مناطقي چون خليج فارس و تنگه تايوان ساخته شده بودند، در حالي قرار است تا چند ماه ديگر از خدمت خارج شوند که جوان ترين آنها تنها ۶ سال عمر دارد. برنامه شناورهاي جنگي LCS آمريکا را مي توان يکي از عجيب ترين برنامه هاي نظامي چند دهه آمريکا دانست که با وجود هزينه هاي فراوان و تبليغات بسيار زياد در خصوص ويژگي ها و اهميت عملياتي شدنشان، راه به جاي خاصي نبرده و حالا در جديدترين تحول رخ داده در روزهاي اخير، صحبت از بازنشسته کردن ۴ ناو اوليه در اين سري است. اما قبل از پرداختن به مشکلات اين شناور بهتر است قدري با آن آشنا شويم. نيروي دريايي ايالات متحده آمريکا که به صورت سنتي به عنوان يک نيروي عمل کننده در آبهاي آزاد شناخته مي شود و سالهاست با اشغال کشورها و مناطق مختلف، درصدد گسترش استعمار مادي و معنوي خود است، از گذشته به دنبال اين بود که براي حفاظت از آبهاي ساحلي خود و همچنين عمليات جاسوسي و سلطه در مناطقي مثل خليج فارس يا تنگه تايوان، به شناوري جديد و متناسب با شرايط منطقه هدف، مجهز شود. کشتي هاي جنگي سري "LCS" که مخفف عبارت "littoral combat ship " است شامل دو کلاس از کشتي هاي جنگي يعني کلاسهاي "Freedom" و "Independent" هستند که قرار بود نقش هاي جنگ ضد زيردريايي، مين روبي و مقابله با تهديد قايق هاي تندرو را در آب هاي کم عمق به عهده بگيرند. ناو USS Independence کلاس Freedom توسط شرکت لاکهيد مارتين و کلاس Independent توسط شرکت جنرال ديناميکز طراحي و ساخته شده اند و هم اکنون ۲ فروند از هر کدام از اين کشتي ها در خدمت نيروي دريايي آمريکا قرار دارد اما مشکلات عجيبي در اين شناورهاي آمريکايي وجود دارد که از همين ابتدا سوالات بزرگي را درباره چرايي اين چنين طراحي و ساخت اين شناورها مطرح کرده و مي کند. همان گونه که در ابتدا گفته شد اين دو کشتي به منظور مقابله با تهديدات در آب هاي کم عمق طراحي و ساخته شده اند. نوع طراحي آنها به صورت ماژول بوده و بسته به نوع ماموريت مي توان تجهيزات مختلفي را روي اين شناورها نصب کرد. اين شناورها همچنين از خواص طراحي پنهان کار بهره برده و با داشتن سرعتي نزديک به ۸۷ کيلومتر بر ساعت سريعترين شناورها در ناوگان دريايي آمريکا به حساب مي آيند. ناو USS Freedom اولين مشکل در بحث طراحي ماژول و چند کاره اين شناور وجود دارد. بر اساس نتايج گزارش رزمايشي که توسط نيروي دريايي آمريکا در سال ۲۰۱۲ انجام شده تغيير از يک وضعيت به وضعيت ديگر در اين شناورها مي تواند هفته ها به طول بيانجامد که در شرايط جنگي خود بسيار مشکل ساز است. مسئله بعدي در کشتي هاي سري LCS عدم وجود بدنه مقاوم در اين کشتي ها مي باشد. اين شناورها در حدود ۳ هزار تن وزن داشته و طولي در حدود ۱۲۰ متر دارند. شناورهاي فعلي آمريکايي مثل ناوشکن ها و رزم ناوهاي اين کشور داراي زره کولار در بدنه خود هستند اما شناور مورد نظر فاقد هر گونه زرهي در بدنه خود بوده و هر گونه آسيب ناشي از برخورد گلوله و يا موشک مي تواند نتايج فاجعه باري براي اين کشتي فراهم کند. فراموش نکنيم که ماموريت اين کشتي عمليات در آبهاي کم عمق و عمدتا نزديک به مناطق ساحلي و مقابله با تهديدات مقابل آمريکا همچون شناورهاي تندرو و موشک انداز سپاه پاسداران بوده و آنها را در معرض تهديد انواع سلاح هاي ضد کشتي قرار مي دهد. اما نگاهي به تسليحات اين شناورها ماجرا را بسيار جالب تر خواهد کرد. براي مقابله با تهديدات سطحي قايق هاي تندرو قرار بود اين کشتي ها با موشک هاي سري "NLOS" که طرحي مربوط به نيروي زميني ارتش آمريکا بود مجهز شوند. برد اين موشک ها در حدود ۴۰ کيلومتر بوده و مي توانست عليه اهداف هم بر روي سطح آب و هم روي خشکي وارد عمل شود اما در نهايت، اين پروژه لغو شد تا دست شناورهاي نسل جديد امريکا در اين عرصه فعلا خالي بماند. در نهايت و پس از آزمايش چند موشک ديگر نهايتا قرار شده تا مدل L از خانواده موشکهاي هلفاير با هدايت موجي ميليمتري براي اين کشتي ها طراحي و ساخته شده و در پرتابگرهاي عمودي روي آنها نصب شود. اما نکته اينجاست که موشک هلفاير بردي موثري در حدود ۸ کيلومتر داشته و در نهايت برد آن به ۱۱ کيلومتر مي رسد اما اين برد براي مقابله با شناورهايي مثل قايق هاي سپاه مجهز به موشک هاي کروز برد بلند ضد کشتي مناسب نبود در ادامه نسل جديدي از موشک ها بر روي آن نصب شده که البته آن هم داستاني مجزا دارد که در ادامه به آن اشاره خواهيم کرد. چندين بار مشکل در بخش پيشران که حتي در مواردي منجر به آتش سوزي شد و در عين عدم مسلح بودن براي مقابله با تهديدات مختلف و نيازمند بودن به شناورهاي ديگر براي پشتيباني همچنان اين کشتي ها را به يک انتخاب سوال برانگيز بدل مي کند. در بخش ضد زيردريايي هم داستان تقريبا به همين منوال است. اين دو شناور به سامانه هاي سونار مدل ۲۰۸۷ ساخت شرکت تالاس مجهز هستند که به وسيله يک کابل در زير آب کشيده شده و به دنبال شناور حرکت مي کند. نکته جالب اينجاست که در صورت کشف هر گونه تهديد زير سطحي، اين شناورها فاقد هرگونه سلاح ضد زيردريايي هستند و بايستي از بالگردهاي سي هاوک مجهز به اژدر که روي اين ناوها حضور دارند استفاده کنند. جالب است که شناوري که يکي از ماموريت هاي اصلي آن جنگ ضد زيردريايي است خود توان شليک اژدر ندارد. در بحث مبارزه با مين نيز اين شناورها به سيستم هاي هواپايه کشف و نابودي مين هاي دريايي که درون بالگرد سي هاوک نصب خواهد شد و همچنين سيستم هاي سونار و روبات هاي زير آبي کنترل از راه دور متکي خواهد بود. اين امر همان گونه که اشاره شد نياز به حضور در مناطقي مثل تنگه هرمز و يا تنگه تايوان داشته و شناور مورد نظر را در خطر جدي قرار خواهد داد. اين مسائل اينقدر پر سر و صدا بود که چند سال پيش سناتور مشهور و علاقمند به جنگ آمريکا يعني جان مک کين در خصوص اين شناورها در سناي آمريکا اين گونه گفت : «برنامه ناوهاي سري "LCS" نيروي دريايي خجالت آور بوده و به شکل خطرناکي پول هاي ماليات دهندگان را هدر داده است. اشتباهات نيروي دريايي در برنامه ريزي باعث شده که پس از طي ۱۳ سال از برنامه ساخت اين ناوها در نهايت شناورهايي ساخته شود که بيشتر از حد انتظار گران قيمت بوده، نمي توانند در نبرد باقي بمانند و توانايي هاي آن کمتر از شناورهاي موجود مي باشد.» در حال حاضر و در نهايت قرار است ۱۹ فروند از ناوهاي کلاس Independent و ۱۶ فروند از کلاس Freedom ساخته و وارد خدمت شوند. از اولي ۱۱ فروند و از دومي ۹ فروند وارد خدمت شده و باقي شناورها نيز در مراحل مختلف ساخت و تحويل هستند. همين فهرست طولاني مشکلات و فقدان توان مقابله، باعث شد در حالي که ابتدا قرار بود بيش از ۵۰ فروند از اين ناوها ساخته شود در نهايت مجموعه آن ها به ۳۵ فروند رسيد. در نهايت هم کارشناسان نظامي آمريکا به اين نتيجه رسيدند که اين شناورها براي فضاي تهديدات دريايي قرن بيست و يکم مناسب نيست و به سمت يک طرح جديد براي نسل آينده ناوهاي محافظ آمريکايي رفتند که در آنجا نيز علي رغم تلاش و تبليغات آمريکايي ها، يک شرکت ايتاليايي موفق به برتري در رقابت شد و در سالهاي آينده نسل جديد ناوهاي محافظ را براي آمريکا خواهد ساخت. ۴ ناو اولي در مسير خروج از خدمت اما اتفاق جديد در خصوص شناورهاي سري ال سي اس مربوط به ۴ فروند شناور اول اين خانواده هستند که دو فروند از کلاس Independent و ۲ فروند از آنها مربوط به کلاس Freedom است. بر اساس اعلام جديد نيروي دريايي آمريکا اين ۴ شناور يعني Freedom، Independent، Fort Worth و Coronado که به عنوان کشتي هاي نسل اول به کار مي رفتند قرار است به دليل عدم وجود بودجه براي ارتقاء سيستم ها تا چند ماه ديگر از خدمت خارج شوند. ناو USS Fort Worth ناو USS Coronado بر اساس توضيحات جديد، اين ۴ کشتي براي حفظ وضعيت به عنوان شناورهاي نسل اول، کمک به آزمايشات و نيز انجام نقش بستر براي تست سيستم هاي مختلف نياز به ارتقاء در بخش هاي مختلف دارند که در اين زمينه نيروي دريايي با کمبود بودجه مواجه شده و در نهايت تصميم گرفته که اين شناورها از خدمت خارج کند. در حال حاضر بحث ها بين کنگره و نيروي دريايي آمريکا براي حفظ دو کشتي از چهار کشتي ادامه دارد و در نهايت به زودي مشخص مي شود که در ماه مارس سال آينده چند فروند از اين کشتي ها از خدمت خارج مي شود. نکته جالب اينجاست که جوان ترين اين ۴ کشتي ۶ سال و پيرترين آن فقط ۱۲ سال عمر دارد. مورد عجيب موشک هاي NSM و ناوهاي LCS در ابتداي اين مطلب اشاره کرديم که شناورهاي سري ال سي اس از نظر تسليحاتي دچار مشکلات زيادي بوده و يکي از آن ها بحث تسليحات ضعيف آن بود. نيروي دريايي آمريکا براي جبران بخشي از اين ضعف اقدام به اضافه کردن پرتابگرهاي موشک هاي کروز سري NSM ساخت نروژ به برخي از شناورهاي اين سري کرد. يکي از اين ناوها شناور USS Gabrielle Giffords از سري ناوهاي کلاس Independent است. اين شناور سال گذشته ميلادي و در جريان يک رزمايش در اکتبر سال گذشته ميلادي يک تير از اين موشک ها را به سمت يک شناور از رده خارج به عنوان هدف شليک کرد. نکته جالب اينجاست که بر اساس تصاوير جديد و با گذشت حدود يک سال از اين ماجرا هنوز لانچر موشک مورد نظر روي اين ناو خالي است. ناو USS Gabrielle Giffords يک لانچر خالي روي ناو USS Gabrielle Giffords مشخص است - عکس در اول ماه جولاي سال ۲۰۲۰ (چند روز قبل) تهيه شده هنوز دليل مشخصي براي اين امر وجود ندارد و البته نکته جالب تر اين که ناو USS Gabrielle Giffords در حال حاضر در نزديکي آب هاي مورد مناقشه با چين در درياي چين جنوبي حضور دارد و امکان بروز درگيري براي آن بالاست. برخي کارشناسان اعتقاد دارند که اين امر نشان دهنده عدم تکميل زنجيره توليد موشک هاي NSM در درون خاک آمريکاست که باعث شده هنوز موشک شليک شده جايگزين نشود و از طرف ديگر نيز برخي اعتقاد دارند شايد نيروي دريايي آمريکا به نتايج دلخواه خود با اين موشک نرسيده است. البته به احتمال فراوان اين موشک کروز ضد کشتي ساخت نروژ و نه توليد آمريکا، در سالهاي آينده به طور کامل جايگزين سري هارپون در نيروهاي مسلح آمريکا شده و تبديل به موشک ضد کشتي استاندارد اين کشور شود. در هر صورت با آماده شدن شناورهاي مربوط به برنامه FFG(X) بيشتر شناورهاي ال سي اس به حاشيه رفته اما اين برنامه نيز تا مدت ها به عنوان يکي از بزرگترين اشتباهات صنايع دفاعي آمريکا در حوزه صنايع دريايي و شکستي بزرگ براي طراحان و فرماندهان آمريکايي در راستاي مهار قدرت نيروي دريايي سپاه ثبت خواهد شد.