اصلاحطلبان بر سر دو راهی
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
استعفاي محمدرضا عارف از شوراي عالي سياستگذاري اصلاحطلبان هنوز در ابهام است که نامهاي جديدي براي جايگزيني او به گوش ميرسد؛ از بهزاد نبوي، محسن هاشمي و مجيد انصاري تا عبدالله نوري. استعفاي عارف در حالي اعلام شد که گويا اين استعفا پيش از سال نو و حتي پيش از استعفاي موسويلاري، نايبرئيس سابق شوراي عالي، نوشته شده بود و از زمان نگارش تا اعلام آن، يعني به مدت چند ماه هيچکس از اين استعفا باخبر نبود و زماني هم که اعلام شد، استعفا به دست يکي از اعضاي شوراي عالي و خارج از چارت بوروکراتيک داده شده بود و مجموعه اعضا هيچ نظر سلبي يا تأييدي بر استعفاي رئيس شورا ندادند. اين در حالي است که در ميانه زمزمهها بر انحلال شوراي عالي سياستگذاري، اخيرا برخي چهرههاي حزبي اصلاحطلب در گفتوگوهايي نامهاي جايگزين عارف را مطرح کردهاند.
اخيرا حسين مرعشي، سخنگوي حزب کارگزاران سازندگي، در گفتوگو با روزنامه متبوع حزبي خود يعني «سازندگي»، درباره اينکه چه کسي ميتواند رئيس آينده شوراي عالي باشد، گفته است: «سه خصوصيت از نظر من براي رياست آينده شورا مهم است؛ اول اينکه طيفهاي مختلف اين جبهه، اعم از طيفهاي ارزشي تا ميانهرو و راديکال، بايد او را قبول داشته و رابطه خوبي با او داشته باشند. دوم اينکه به لحاظ سياسي بايد نقش جبهه اصلاحات و انتخابات آينده را باور داشته باشد. اگر قرار باشد خودش دراينباره مردد باشد که آيا بايد شرکت کنيم يا خير، نبايد مردد باشد و بايد بتواند فضاي سياسي را بهخوبي تحليل کند و بنبستها را بشکند. سوم هم اينکه پيام انتخاب اين فرد به نظام بايد پيام همراهي و همکاري باشد. نبايد شکاف بين نظام جمهوري اسلامي و اصلاحطلبان را که سالهاست وجود دارد، اين فرد بيشتر کند و بايد در جهت ترميم روابط بين اصلاحطلبان و نظام سياسي حرکت کند». سخنگوي حزب کارگزاران درباره اينکه آيا عبدالله نوري شايستگي رياست شورا را دارد يا نه، گفته است: «آقاي نوري گذشته از اينکه خودش هم اين مسئوليت را نخواهد پذيرفت، ويژگي سوم را هم به اعتقاد من ندارد و پيام همراهي و همکاري با نظام از اين طريق منتقل نخواهد شد؛ اما بهزاد نبوي ميتواند انتخاب خوبي باشد». او همچنين از محسن هاشمي و مجيد انصاري هم بهعنوان کساني که ميتوانند رئيس شوراي عالي باشند، نام برده است.
اين سخن مرعشي در حالي است که کرباسچي، دبيرکل حزب کارگزاران، در تير سال 97 درباره رياست پارلمان اصلاحات به «باشگاه خبرنگاران جوان» گفته بود: «اگر اين طرح به صورت کامل تأييد شود و مجموع گروههاي اصلاحطلب از آن حمايت کنند، رياست آن بهصورت انتخابي از سوي اعضاي اين تشکل تعيين خواهد شد و انتخاب عبدالله نوري يا شخص ديگري براي سکانداري رياست پارلمان اصلاحات ازسوي اعضا بهصورت دموکراتيک تصميمگيري ميشود. سوابق نوري با محمدضا عارف متفاوت است و کارکردهاي سياسي آنها در جريان اصلاحت قابل قياس نيست؛ بنابراين نميتوان پيشبيني کرد کداميک از آنها صندلي رياست پارلمان اصلاحات را از آن خود ميکند. انتقاد تکاملبخش است و افراد بايد با کارنامه، رفتار و شخصيتشان مورد نقد قرار بگيرند؛ بنابراين مسئله مهم در حرکت جريان اصلاحات، بهبود وضعيت کشور و حل مشکلات اقتصادي و سياسي بوده و لذا انتقاد از رئيس فراکسيون اميد طبيعي است و او يا بايد پاسخ دهد يا بايد انتقادات را بپذيرد. عبدالله نوري شخصيتي قابل احترام، توانا در حل مسائل سياسي، صالح و با سوابق مثبت است که ميتواند گزينه مناسبي براي جايگزيني عارف باشد؛ اما دراينباره بايد اعضاي پارلمان نظر بدهند». درعينحال که طرح پارلمان اصلاحات هيچگاه اجرائي نشد و در ميان اختلافنظرهاي اصلاحطلبان به دست فراموشي هم سپرده شد، اين سخن کرباسچي نشان ميدهد نظر دبيرکل حزب کارگزاران بر عبدالله نوري بوده است؛ هرچند کرباسچي بعد از اين گفتوگو در گفتوگوي ديگري با روزنامه «اعتماد» در همان سال گفت: «موضوع اين بود که مصاحبهکننده پرسيد اگر قرار باشد شوراي عالي تغيير کند، ممکن است افرادي جاي آقاي عارف را بگيرند؟ من گفتم اين موضوع به انتخاب شورا بستگي دارد. خود شورا ممکن است افرادي را بهعنوان رئيس، منشي و... انتخاب کنند. دوباره پرسيد ممکن است افرادي مثل آقاي عبدالله نوري بهعنوان رئيس شورا مطرح شود. من گفتم بله ايشان هم ميتواند مطرح شود. خبرنگار رسانه وابسته به صداوسيما که معمولا ميخواهند در هر آش يک گوشتي براي خود پيدا کنند، اين تيتر را زد که آقاي نوري جايگزي خوبي براي عارف است؛ درحاليکه من نگفته بودم. او پرسيد و من گفتم ميتواند اينطور باشد. معناي اين حرف اين نيست که من دنبال چنين تغيير و تحولي باشم».
در کنار مطرحشدن نام بهزاد نبوي که در سالهاي اخير باور داشته بدون هيچ قيدوشرطي بايد در انتخابات شرکت کرد و همهجانبه حتي بيشتر از نيروهاي کارگزاران از دولت حسن روحاني دفاع کرده است، جواد امام، از نزديکان سيدمحمد خاتمي، در گفتوگو با «ايسنا» گزينه مناسب براي رياست بر شوراي عالي را عبدالله نوري ناميده است: «اجماعسازي با همه شخصيتهاي حقيقي و حقوقي شوراي عالي کار طاقتفرسايي است و اگر عارف تشخيص داده است که از کار جمعي فاصله بگيرد، بهنظر من عبدالله نوري جايگزين مناسبي براي اجماعسازي و تقويت شوراي عالي است و حتي احزابي که به شوراي عالي نقد دارند، پذيراي عبدالله نوري هستند». او درباره استعفاي عارف هم گفت: «عارف منتخب شوراي عالي سياستگذاري بود و عليالقاعده بايد استعفاي خود را به شورا اعلام ميکرد، ولي تاکنون هيچ استعفاي رسمي و مکتوبي به شوراي عالي نرسيده است. داوود محمدي، نماينده احزاب براي ثبت شوراي عالي در وزارت کشور بود و براي انتخاب رئيس شورا يا قبول استعفا تصميمگير نيست. شوراي عالي سياستگذاري بنا بر اراده شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات و با حضور اين احزاب و اشخاص حقيقي تشکيل شده است و همين جبهه هم بايد براي ادامه فعاليت شوراي عالي يا اصلاح ساختار آن تصميم بگيرد. جلسات شوراي هماهنگي در حال برگزاري است، ولي تاکنون هيچ تصميم مشخصي گرفته نشده است و نظرات اعلامشده، نظرات شخصي بوده است». امام درباره اينکه آيا خاتمي در اين موضوع موضعي خواهد گرفت يا نه، گفت: «آقاي خاتمي به موضوع ورود نميکند؛ زيرا همواره تأکيد دارد اعضاي شورا بايد به جمعبندي برسند و فقط اگر لازم بوده، توصيه مطرح ميکند».