روایت روزنامه آمریکایی از برنامه ریزی طولانی واشنگتن و اسرائیل علیه ایران

ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست ديويد اي. سنجر، اريک اشميت و رونن برگمن-نيويورک تايمز/ پس از انفجار اخير در محلي که قرار بود سانتريفيوژهاي پيشرفته ايران در آن مستقر شود (ظاهرا با مهندسي اسرائيل) به نظر مي رسد درگيري طولاني مدت بين ايالات متحده و ايران وارد فاز جديد و به طور بالقوه خطرناکي شده است که احتمالا در جريان کارزار انتخابات رياست جمهوري آمريکا ادامه خواهد داشت. عکس هاي جديد ماهواره اي از وارد آمدن خسارت گسترده به تاسيسات نطنز حکايت دارند. دو مقام اطلاعاتي آگاه از روند ارزيابي ميزان خسارت وارد آمده به سايت نطنز توسط ايالات متحده و اسرائيل، گفتند بازگشت برنامه هسته اي ايران به سطح پيش از انفجار احتمالا نزديک به دو سال طول خواهد کشيد. يک مطالعه معتبر عمومي هم اينطور برآورد کرده که احياي ظرفيت توليد سانتريفيوژ ايران يک سال يا بيشتر طول مي کشد. انفجار بزرگ ديگر هم ساعات اوليه بامداد جمعه آسمان تهران را روشن کرد. هنوز جزئيات اين انفجار مشخص نشده، اما به نظر مي رسد به يک پايگاه موشکي مربوط مي شده است. اگر حمله اي در کار بوده باشد، تهران را به لرزه در خواهد آورد چرا که نشان دهنده نفوذ به محافظت شده ترين سايت هاي هسته اي و موشکي خواهد بود. اگرچه ايران هنوز درباره انفجارها اطلاعات زيادي ارائه نکرده، اما مقامات غربي نوعي اقدام تلافي جويانه شايد عليه نيروهاي آمريکايي يا متحدان آن در عراق يا حملات سايبري را پيش بيني کرده اند. مقامات آشنا با انفجار در نطنز پيچيدگي آن را با حمله سايبري پيچيده استاکس نت به تاسيسات هسته اي ايران در حدود يک دهه پيش مقايسه کرده اند؛ حمله استاکس نت بعد از بيشتر از يک سال برنامه ريزي صورت گرفته بود. برخي از مقامات مي گويند که اين، يک استراتژي مشترک آمريکايي و اسرائيلي در حال اجراست که احتمالا يک سري حملات مخفيانه جنگي با هدف آسيب به تاسيسات هسته اي ايران و اقدام عليه برخي از برجسته ترين سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامي را شامل مي شود. اقدام بعدي ممکن است عليه 4 نفتکش ايران در مسير ونزوئلا باشد. تحليلگران اين رويکرد نوظهور آمريکايي-اسرائيلي را خطرناک مي دانند و هشدار داده اند که در بلند مدت مي تواند به ترغيب ايران به پيشبرد زيرزميني برنامه هسته اي براي دشوار کردن شناسايي بينجامد. اما شرط بندي مقامات آمريکايي و اسرائيلي روي اين است که در نتيجه اين رويکرد ايران در کوتاه مدت، همانند پس از ترور سردار سليماني، اقدامات تلافي جويانه خود را محدود خواهد کرد. در آن زمان برخي مقامات آمريکايي نگران بودند که حمله هوايي به سردار سليماني به شروع جنگ توسط ايران بينجامد، اما جينا هاسپل، مدير سيا، اطمينان داشت که حملات موشکي ايران محدود خواهد بود و همينطور هم شد. واکنش محدود ايران مي تواند به انگيزه اي براي عمليات بيشتر عليه آن تبديل شود. به علاوه، برخي مقامات آمريکايي و اسرائيلي و تحليلگران امنيت بين الملل مي گويند ايران احتمالا با پيش بيني شکست دونالد ترامپ در انتخابات ماه نوامبر و از سرگيري مذاکرات توسط جو بايدن، رقيب احتمالي دموکرات او، تلاش خواهد کرد برخي از راه حل هاي مذاکره شده با دولت اوباما را احيا کند. کريم سجادپور، يکي از اعضاي ارشد کارنگي اهدا براي صلح بين المللي، گفت: «اگر خود را جاي ايران بگذاريد، اين سوال برايتان وجود خواهد داشت که چرا با دولتي سازش کنيد که احتمالا تنها چند ماه از دوران آن باقي است؟ اما در کوتاه مدت، حملات جديد ايران را تحت فشار شديد داخلي و خارجي قرار داده چرا که صادرات نفت آن همچنان با مشکل مواجه و تلاش هايش براي احياي برنامه هسته اي در نتيجه خرابکاري ها مختل شده است. به اين مساله بينديشيد. ايران از نظر جغرافيايي از مجموع آلمان، فرانسه و بريتانيا بزرگ تر است؛ اما نتوانسته بدون گرفتار شدن، برنامه هسته اي را پنهاني دنبال يا آن را از اقدامات خرابکارانه محافظت کند. آيا در داخل نظام مشکل يا خائن وجود دارد؟» نتيجه تحقيقات «موسسه علوم و امنيت بين المللي» که چهارشنبه گذشته منتشر شد، حاکي از آن بود که اگرچه انفجار «توانايي» ايران در استقرار سانتريفيوژهاي پيشرفته را از بين نبرده، اما يک «عقب نشيني» بزرگ براي اين کشور بوده و به ايران خسارت سنگيني وارد آورده است. مايک پومپئو، وزير امور خارجه آمريکا، که از هر فرصتي براي محکوم کردن دولت ايران استفاده مي کند، در کنفرانس خبري چهارشنبه از گفت و گو درباره اين موضوع خودداري کرد. اما بر هيچ کسي پوشيده نيست که پومپئو که اولين رئيس سيا در دولت ترامپ بود، با يوسي کوهن، رئيس موساد، روابط نزديکي دارد. باور اينکه پومپئو از عمليات احتمالي اسرائيل آگاهي نداشته باشد، سخت است. درست در زمان وقوع اين اتفاقات در ايران، دوره فعاليت کوهن براي شش ماه توسط نخست وزير بنيامين نتانياهو تمديد شد که برخي اين مساله را نشانه اي از اتفاقات آينده تعبير کردند. کوهن کهنه کار عمليات ايران و بازيگري کليدي در سري حملات سايبري پيچيده موسوم به «بازي هاي المپيک» به حدود هزار سانتريفيوژ عملياتي در نطنز در حدود 10 سال پيش بوده است. شرايط تا اندازه اي يادآور اتفاقات يک دهه پيش و زماني است که دولت جورج دابليو. بوش عمليات سايبري را به صورت بخشي از تلاش ها گسترده پنهاني براي فلج کردن برنامه هسته اي ايران به دولت اوباما واگذار کرد. به طور همزمان اسرائيلي ها دانشمندان ايراني را هدف مي گرفتند. ايده اصلي علاوه بر کند کردن برنامه هسته اي ايران، ايجاد اختلافات داخلي در اين کشور و ايجاد شک و ترديد درباره وجود جاسوس در داخل بود. اما اين مرتبه چند عنصر جديد وجود دارد. ترامپ يک بازيگر غيرقابل پيش بيني است که اغلب ايران را تهديد و در عين حال از حمله خودداري مي کند. مقامات ايران که بر سر توافق هسته اي سال 2015 با رئيس جمهوري باراک اوباما مذاکره کردند، اکنون در موقعيت خوبي نيستند و به دليل واگذاري امتيازات بيش از حد و نهايتا مواجهه با اعمال مجدد تحريم ها از سوي آمريکا مورد انتقاد قرار گرفته اند. در کاخ سفيد، مشاوران عالي امنيت ملي ترامپ با يکديگر بر سر چگونگي و زمان مقابله با ايران توافق نظر ندارند. فرماندهان نظامي آمريکا از تنش هاي نظامي خسته هستند و درباره بي ثباتي بيشتر خاورميانه و از بين رفتن اميد به بازگرداندن نيروها به خانه، هشدار داده اند. نگراني هايي هم درباره کشيده شدن تنش ها به خليج فارس وجود دارد. يک مساله ديگر هم به عراق مربوط مي شود که گروه هاي تحت حمايت ايران در آن عمدتا عليه نيروهاي آمريکايي و ائتلاف عمليات اجرا مي کنند. پس از ترور سردار سليماني و تبادل آتش محدود تهران و واشنگتن، به نظر مي رسيد تنش ها کاهش يافته، اما از اوايل ماه ژوئن حملات موشکي به پايگاه هاي عراقي مقر نيروهاي آمريکايي از سر گرفته شده است. فعلا، حملات بيشتر آزاردهنده هستند تا آسيب رسان؛ اما ممکن است با تغيير شرايط، ماهيت اين حملات نيز تغيير کند. ترجمه طلا تسليمي

---

بازار

---

همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد