کاظمی در سفر به ایران و عربستان دنبال چیست؟

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده است و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست مصطفي کاظمي در اولين سفر خارجي خود به ايران و عربستان سفر خواهد کرد. اين سفر از منظر تنظيم روابط بغداد با تهران و رياض و همچنين احتمال انتقال پيام ميان ايران و عربستان حائز اهميت است.  چندين رسانه منطقه‌اي از سفر قريب الوقوع کاظمي به ايران و عربستان خبر دادند. خبرگزاري عراقي ميدل ايست نيوز، طي گزارشي به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که سه شنبه هفته آينده (۲۱ ژوئيه) کاظمي عازم تهران خواهد شد. علاوه بر اين، شبکه خبري الحدث عربستان نيز مدعي شد که روز دوشنبه هفته آينده، کاظمي به رياض سفر خواهد کرد. قحطان الجنابي، سفير عراق در عربستان، طي گفتگويي با روزنامه الشرق الاوسط، اعلام کرد که کاظمي به زودي به عربستان سفر خواهد کرد، اما تاريخ دقيق سفر را مشخص نکرد. اين سفر‌ها نخستين تور خارجي کاظمي بعد از تشکيل دولت عراق در ماه مه گذشته است و به وضوح تلاش کاظمي براي برقراري توازن در روابط عراق با ايران و عربستان را نشان مي‌دهند. برقراري توازن در مناسبات خارجي عراق، خصوصا با ايران و عربستان، همواره يکي از چالش‌هاي مهم نخست وزيران عراق بوده است. حدود سه ماه پيش، وقتي کاظمي به عنوان گزينه نخست وزيري مطرح شد، وي برنامه دولت خود را به پارلمان ارائه کرد که اندکي بعد توسط پارلمان تصويب شد. در اين برنامه تصريح شده است که روابط خارجي عراق بر سه اصل استوار است: حفظ حاکميت عراق، برقراري توازن در روابط خارجي عراق و همکاري با کشور‌هاي منطقه‌اي و بين المللي در زمينه‌هاي گوناگون. کاظمي در برنامه دولت خود گفته است که بدون اتکا به اصل توازن در روابط خارجي عراق، نمي‌توان حاکميت ملي اين کشور را تضمين کرد. از ديدگاه کاظمي، توازن عراق نيز به معناي بي طرفي آن در صف‌بندي‌ها و منازعات منطقه‌اي و همچنين استقبال از گشايش در روابط عراق با کشور‌هاي دوست و برادر در جهان عرب و کشور‌هاي همجوار اسلامي است. اما برقراري توازن در روابط خارجي عراق کار آساني نيست. خصوصا که کاظمي به عنوان يک نخست وزير بي طرف تلقي نمي‌شود. او با استقبال گرم آمريکا و عربستان و برخي نيرو‌هاي سياسي عراق به قدرت رسيد. از سوي ديگر، برخي گروه‌هاي سياسي عراق که به ايران نزديک هستند با اکراه از او حمايت کردند. البته برخي گروه ها، مانند گردان‌هاي حزب الله، هيچ گاه از کاظمي حمايت نکردند و حتي او را به دست داشتن در ترور ابو مهدي المهندس، نايب رئيس سابق حشد الشعبي، و سردار قاسم سليماني، فرمانده پيشين سپاه قدس، متهم کردند. اخيرا، کاظمي ضمن متهم کردن برخي عناصر حزب الله به شليک راکت به سفارت آمريکا در بغداد، دستور بازداشت تعدادي از آن‌ها را صادر کرد. امري که تنش‌ها ميان کاظمي و حزب الله را تا آستانه درگيري نظامي در بغداد پيش برد. از اين رو، بعيد است که کاظمي بتواند روابط متوازني ميان ايران و عربستان ايجاد کند. او احتمالا در سفر‌هاي خود به تهران و رياض سعي خواهد کرد که به دو طرف اطيمنان دهد که منافع‌شان را تهديد نخواهد کرد و روابط حسنه‌اي با آن‌ها خواهد داشت. چشم انداز وساطت کاظمي ميان ايران و عربستان اما سفر کاظمي از منظر ديگري نيز حائز اهميت است. به گفته رسانه‌هاي عراقي، محمدجواد ظريف روز يک شنبه آينده، يعني يک روز قبل از شروع سفر‌هاي کاظمي به عربستان و ايران، به بغداد سفر خواهد کرد. بنابراين، اين احتمال وجود دارد که کاظمي پيام‌هايي ميان ايران و عربستان رد و بدل کند. کاظمي، روابط خوبي با عربستان دارد و مي‌تواند از اين روابط براي کاهش تنش‌ها ميان تهران و رياض استفاده کند. البته موفقيت کاظمي در خصوص نيز هنوز محل شک و ترديد است. اولا به اين خاطر که اولويت فعلي دولت کاظمي، حل بحران مزمن اقتصادي عراق است. او به کمک‌هاي مالي عربستان چشم دوخته است. اندکي بعد از به دست گرفتن زمام امور دولت، کاظمي وزير دارايي عراق، علي علاوي، را روانه عربستان کرد. همان زمان، دفتر رسانه‌اي نخست وزير طي بيانيه‌اي اعلام کرد که علاوي به عنوان فرستاده کاظمي با هدف بررسي اوضاع اقتصادي و تشويق سرمايه گذاري به عربستان رفت. علاوي گفته بود که سفرش به عربستان سه محور اصلي دارد: دريافت کمک فوري نقدي از عربستان، ترغيب شرکت‌هاي خصوصي عربستان به سرمايه گذاري در بخش‌هاي انرژي و کشاورزي عراق و فعال سازي بخش تجاري ميان دو کشور. همچنين، علاوي خواستار متصل کردن شبکه برق عراق به شبکه برق عربستان و کويت شد. عراق با کمبود برق مواجه است و اخيرا دوباره اعتراضات در اين خصوص از سرگرفته شده است. ثانيا کاظمي اگر چه يک مذاکره کننده ماهر به شمار مي‌رود، اما فاقد استقلال و بي طرفي لازم براي شروع وساطت ميان ايران و عربستان است. تحرکات او عليه برخي گروه‌هاي عراقي نزديک به ايران نشان مي‌دهد که او ممکن است در جلب اعتماد ايران ناکام بماند. جداي از اينها، سعودي‌ها هيچ تمايلي براي بهبود روابط با ايران از خود نشان نداده اند. بنابراين، کاظمي احتمالا اين مسئله را ناديده بگيرد و تلاش خود را بر حل و فصل بحران اقتصادي عراق متمرکز کند.

همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---