ماجرای رشد 13 میلیارد دلاری داراییهای "بزوس" در یک روز
دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
موسس غول تجارت الکترونيکي جهان همچنان عنوان ثروتمندترين مرد دنيا را در اختيار دارد و به تازگي رکورد تازهاي در اين زمينه به ثبت رسانده است. ثروت «جف بزوس» تنها در يک روز ۱۳ ميليارد دلار (۱۰ ميليارد پوند) افزايش يافت تا مجموع آن به ۱۸۹ ميليارد دلار برسد. اين افزايش ناگهاني ثروت بزوس که در روز دوشنبه گذشته اتفاق افتاد، به تنهايي حدود ۳۰ برابر ثروت ۳۵۰ ميليون پوندي ملکه انگلستان است. جالبتر آنکه مجموع ثروت بزوس حالا بيش از داراييهاي بزرگترين شرکت بريتانيايي يعني شرکت دارويي AstraZeneca است که ارزشي برابر ۱۲۱ ميليارد پوند دارد. ثروت جف بزوس به دنبال جهش ناگهاني قيمت سهام آمازون اتفاق افتاد که در روزهاي قرنطينه و خانهنشيني صدها ميليون نفر در سراسر دنيا، خدمات تحويل مواد غذايي، ملزومات و حتي وسايل سرگرمي را به آنها ارائه داده است.
در حالي که بسياري از کسبوکارها از تبعات همهگيري ويروس کرونا، متحمل ضررهاي هنگفتي شدهاند و بسياري از کارشناسان و تحليلگران مسائل اقتصادي پيشبيني ميکنند که ادامه اين شرايط به يکي از بدترين بحرانهاي اقتصادي جهان تبديل شود، سهام شرکت آمازون از ابتداي سال جاري ميلادي تا حالا تا ۷۰ درصد رشد کرده است. تنها در روز دوشنبه گذشته قيمت سهام آمازون با رشد ۸ درصدي به ۱۹۷/ ۳ دلار براي هر سهم رسيد.
بزوس که شرکت آمازون را در سال ۱۹۹۴ در گاراژ خانه خودش راهاندازي کرد، همچنان ۱۱ درصد از سهام اين شرکت، شرکت هوانوردي Blue Origin و همچنين واشنگتن پست را در اختيار دارد. از ماه ژانويه سالجاري ميلادي تاکنون ثروت بزوس ۷۴ ميليارد دلار رشد کرده است. موسسه خيريه بينالمللي Oxfam در اين مورد گفته است واقعا عجيب و شگفتآور است که در طول بحران کرونا که صدها ميليون نفر از مردم دنيا به منابع غذايي و دولتها وابسته شدهاند، بزوس کاري کرده است که اينقدر ثروت بهدست بياورد.
«ربکا گالند» مدير بخش سياستگذاري و مبارزه با نابرابري اين موسسه خيريه بينالمللي در اين مورد گفته است: «تطبيق دادن اين اعداد و ارقام با واقعيت زندگي فعلي بقيه ما، سخت است. در زماني که مشکلات و سختيها همهگير شده است، فقر و گرسنگي رو به افزايش است و بيش از نيم ميليارد نفر به سمت فقر شديد ميروند، واقعا حيرتآور است که ثروت يک نفر از ابتداي سال تا حالا، ۷۴ ميليارد دلار افزايش پيدا کرده باشد.»
گالند معتقد است که اين اتفاق نشان ميدهد سياستهاي اقتصادي جهان هدفمند تعريف نشدهاند و به افراد ثروتمند اين اجازه را ميدهند تا ثروت بسيار زيادي را با تحميل هزينه به بقيه ما جمعآوري کنند؛ آن هم در شرايطي که نياز شديدي به اين پول براي تامين ملزومات بهداشتي و درماني و ايمني افراد جامعه وجود دارد. ثروت بزوس که بر اساس تخمين Bloomberg Billionaires Index به ۱۸۹ ميليارد دلار ميرسد، به اين معناست که ميزان داراييهاي شخصي او بيش از ارزش هر کدام از شرکتهاي بزرگ Exxon Mobil، Nike يا McDonald’s است.
جالب آنجاست که در مقياس کشور انگلستان، ثروت بزوس حتي بيش از خريد چهار بانک بزرگ اين کشور يعني HSBC، Barclays، RBS و Lloyds است. او حتي امکان خريد شرکت مالک خطوط هوايي بريتانيا يعني IAG و همچنين شرکت مالک فروشگاههاي زنجيرهاي و بينالمللي Marks & Spencer را هم دارد.
ثروت او حالا بيش از ارزش توليد ناخالص داخلي کشورهاي مجارستان، اوکراين و قطر است.
با اين اوصاف حتي انتظار ميرود که اگر ثروت بزوس با اين سرعت رشد کند، ميتواند ارزش توليد ناخالص داخلي يونان و نيوزيلند را هم که رتبه ۵۱ و ۵۲ بزرگترين اقتصادهاي جهان را دارند، پشت سر بگذارد. «جان تيهان» مدير سهام و اوراق بهادار صندوق سرمايهگذاري RWC Partners Equity Income در اين مورد گفته است که رشد قيمت سهام شرکت آمازون ميتواند آن را به گزينه مناسبي براي تصاحب جايگاه هشتم فهرست عجايب دنيا تبديل کند. تيهان گفته است که سهام آمازون از زمان عرضه اوليه در بازار بورس در سال ۱۹۹۷ تا حالا رشد ۹۰۸/ ۱۹۹ درصدي داشته است. او در اين باره ميگويد: «آمازون يک ساخته دست بشر است که تا حالا تمام قوانين مالي را به چالش کشيده است.»
افزايش ۱۳ ميليارد دلاري ثروت جف بزوس در روز دوشنبه گذشته، بزرگترين رشد روزانه داراييهاي خالص يک نفر از زماني است که بلومبرگ از سال ۲۰۱۲ به بررسي تغييرات روزانه داراييهاي افراد ثروتمند جهان پرداخته است. حالا ثروت بزوس با نفر بعدي فهرست ثروتمندترين افراد جهان يعني بيل گيتس موسس شرکت مايکروسافت، ۷۱ ميليارد دلار فاصله دارد. گيتس که تا پيش از غلبه بزوس، سالها ثروتمندترين مرد جهان بود، همراه با همسرش مليندا بيش از ۵۰ ميليارد دلار از ثروتشان را براي امور خيريه هزينه کردند. موسس غول نرمافزاري جهان همچنين متعهد شده است که ميلياردها دلار ديگر از ثروتش را صرف مبارزه با شيوع ويروس کرونا در جهان بکند.
بزوس، اما ۱۰۰ ميليون دلار براي کمک به خيريههاي فعال در زمينه تامين مواد غذايي هزينه کرده است تا به فقراي کشورش که با بحران اقتصادي ناشي از همهگيري بيماري کوويد-۱۹ دستوپنجه نرم ميکنند، کمک کرده باشد. آمازون همچنين ۲۵ ميليون دلار براي راهاندازي صندوق خيريه Amazon Relief Fund هزينه کرده که براي حمايت از رانندگان اين شرکت و کارمندان فصلي آن که اين روزها تحت فشار مالي شديدي هستند، تاسيس شده است. منتقدان اما به کمک ۱۰۰ ميليون دلاري بزوس به موسسات خيريه اشاره ميکنند که تنها برابر ۰۵/ ۰ درصد از ثروت و داراييهاي اوست.
جالب اينکه بزوس تنها شخص از ميان پنج ثروتمند بزرگ جهان است که پيمان فعاليتهاي خيريه و انساندوستانه Giving Pledge را که توسط گيتس و وارن بافت براي تشويق افراد ثروتمند براي کمک به افراد نيازمند ايجاد شده، امضا نکرده است.بزوس ۲ ميليارد دلار که حدودا برابر يک درصد از ثروتش است را به صندوق خيريه Bezos Day One Fund اختصاص داده است که به اسکان افراد بيخانمان و تحصيل کودکان خانوادههاي کمبرخوردار کمک ميکند. موسسه خيريه بينالمللي Oxfam درخواست وضع ماليات بيشتر روي سودهاي هنگفتي را کرده است که افراد در طول اين دوره همهگيري بيماري بهدست ميآورند تا به کمک آن بتوان اين بحران مالي شديد را با تبعات و آسيبهاي کمتري پشت سر گذاشت.