تبعید خودخواسته در پی رسوایی فساد

روزنامه شهروند/متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
خوان کارلوس ٦ سال پيش، بعد از انتشار رسواييهايش ازجمله سفر بحثبرانگيز او به باتسوانا براي شکار فيل در سال ٢٠١٢ که اسپانيا با بحران مالي روبهرو بود، از پادشاهي کنارهگيري کرد و فيليپه جايگزين او شد. تصميم فيليپه براي قطع دستمزد و صرفنظر کردن از ارث و ميراث خانوادگي شواهدي است که نشاندهنده خواسته او براي اقدام جدي عليه اين رسواييها و جدا کردن خود از آنهاست.
[ياسمن طاهريان]خوان کارلوس در نامهاي اعلام کرد به دليل پيامدهاي عمومي اتفاقهايي که در گذشته در زندگي خصوصياش اتفاق افتاده است، اسپانيا را ترک ميکند. خوان کارلوس، پادشاه پيشين اسپانيا پس از انتشار خبرهايي مبني بر اتهام فساد مالياش که به شهرت خاندان سلطنتي آسيب رسانده و باعث شرمساري پسرش، پادشاه فيليپه ششم شده، قرار است اين کشور را ترک کند و به تبعيد برود. به گزارش گاردين، در ماه مارس پس از انتشار گزارشهايي مبنيبر آنکه پسر پادشاه بهعنوان ورثه خوان کارلوس ميليونها يورو از پولي را دريافت خواهد کرد که بهطور مخفيانه در حسابهاي بانکي در خارج از اسپانيا قرار دارد و به عربستانسعودي مرتبط است، فيليپه حقوق ساليانه خوان کارلوس را قطع و رسما اعلام کرد که از پدرش هيچ چيزي به ارث نخواهد برد. سه ماه بعد، دادگاه عالي اسپانيا تحقيقاتي را آغاز کرد تا نقش پادشاه پيشين اين کشور را در مناقصهاي به ارزش ٦ميليارد و ٧٠٠ميليون يورو مشخص کند که براي ساخت قطار سريعالسير بين دو شهر مکه و مدينه در عربستان برنده شده است. روز دوشنبه کاخ سلطنتي نامهاي را منتشر کرد که خوان کارلوس خطاب به پسرش نوشته است و ميگويد که به خاطر «پيامدهاي عمومي اتفاقاتي که در زندگي شخصيام در گذشته افتاده است، اسپانيا را ترک ميکنم.» خوان کارلوس که امروزه با نام پادشاه بازنشسته هشتادودو ساله شناخته ميشود، ميگويد که علت ترک کاخ سلطنتي و اسپانيا براي کمک به فيليپه براي ايفاي مسئوليتهاي پادشاهياش است. خوان کارلوس در اين نامه مينويسد: «اين يک تصميم بسيار احساسي است، اما من آن را در صلح کامل گرفتهام. نزديک به ٤٠سال پادشاه اسپانيا بودم و در تمام اين سالها هميشه بهترينها را براي اسپانيا و سلطنت خواستهام.»
خوان کارلوس در اين نامه به زمان ترک اسپانيا و کشور مقصد خود اشارهاي نکرده است. يکي از مقامات دولت اسپانيا ميگويد که به تصميم پادشاه پيشين احترام ميگذارد و اين اقدام او نشاندهنده «شفافيتي است که پادشاه فيليپه از زماني که در رأس قدرت قرار گرفته است، در رويکرد خود دنبال ميکند.» کاخ سلطنتي ميگويد که فيليپه به اين تصميم کاملا احترامميگذارد و قدرداني ميکند، همچنين مايل است به «اهميت تاريخي سلطنت پدرش» و خدمت به اسپانيا و دموکراسي اشاره کند. اعتبار خوان کارلوس به اين است که کشور را از ديکتاتوري نجاتداد و نقشي اساسي در بازگشت دموکراسي در اسپانيا پس از مرگ ژنرال فرانسيسکو فرانکو در سال ١٩٧٥ داشت و ميتوان به ايستادگي سرسختانه او در برابر کودتاي ارتش در سال١٩٨١ نيز اشاره کرد. اما در سالهاي اخير افشاگريها درباره زندگي خصوصي و مسائل مالي پادشاه پيشين نام پادشاهي را لکهدار کرده که روزي در تمام اروپا بهعنوان نمونه شناخته ميشد. خوان کارلوس ٦ سال پيش، بعد از انتشار رسواييهايش ازجمله سفر بحثبرانگيز او به باتسوانا براي شکار فيل در سال ٢٠١٢ که اسپانيا با بحران مالي روبهرو بود، از پادشاهي کنارهگيري کرد و فيليپه جايگزين او شد. تصميم فيليپه براي قطع دستمزد و صرفنظر کردن از ارث و ميراث خانوادگي شواهدي است که نشاندهنده خواسته او براي اقدام جدي عليه اين رسواييها و جدا کردن خود از آنهاست. دولت ائتلاف سوسياليستي حاکم بر اسپانيا با اشاره به عدم ارتباط خود در اتهامات خوان کارلوس با درخواست پارلمان اسپانيا براي بررسي سرمايههاي پادشاه پيشين مخالفت کرده است.
پدرو سانچز، نخستوزير اسپانيا در ماه جولاي اعلام کرد: «روشن است که اسپانياييها گزارشهاي ناراحتکنندهاي را ميشنوند که همه را برآشفته کرده است. من را هم همينطور». سانچز در ادامه گفت: «اما فکر ميکنم بايد چند نکته را بگويم. اول اينکه درباره برخي رسانهها گفته ميشود که روي ديگر سکه را نميبينند، بايد بگويم که برخلاف تصور، آنها تمام موارد را گزارش ميکنند. دوم اينکه سيستم قضائي وجود دارد که دست به کار شده است. سوم و نکتهاي که من به خاطر آن قدرداني ميکنم، بعد از انتشار اين گزارشهاي دلخراش، کاخ سلطنتي داشتن هر گونه ارتباطي را رد کرده است.» سانچز همچنين گفت که قانون اساسي ١٩٧٨ که طبق آن پادشاه مصونيت دارد و نبايد پاسخگو باشد، نياز است به گونهاي تغييرکند که براساس استانداردها و خواستههاي سياسي جامعه باشد. دادستانهاي سوييسي درحال بررسي چندين حساب بانکي پادشاه پيشين و ديگر متهمان همدست با او هستند. اتهام خوان کارلوس دريافت ١٠٠ميليون دلار بهعنوان هديه از ملک عبدالله، پادشاه فقيد عربستان در سال ٢٠٠٨ است که به حسابي در خارج از کشور انتقال داده شده است. پادشاه پيشين همچنين متهم است که چهار سال پس از آن ٦٥ميليون يورو را از آن حساب بانکي به حساب معشوقهاش، کورينا لارسن واريز کرده است. خوان کارلوس ميگويد که او هيچوقت به پسرش نگفته که قرار است از حسابهاي خارجي خود سودي ببرد، اما هيچ پاسخي درباره اتهامهايش نداده است. فيليپه همچنين نسبت به اتهامات فساد مالي پدرش ابراز بياطلاعي کرده است. خاوير سانچز جونکو، وکيل خوان کارلوس در بيانيهاي اعلام کرد که خوان کارلوس براي پاسخگويي به دادستانها در دسترس خواهد بود و تبعيد او به معني فرار از عدالت نيست.