برگزیده

۵ ضامن موج سوم بورس

دنياي اقتصاد

بروزرسانی 1399/05/19 - 20:50

دنياي اقتصاد/ متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

بورس از ابتداي امسال دو موج صعودي را پشت‌سر گذاشته؛ در موج نخست رشد ۹۹ درصدي و در موج دوم صعود ۱۰۵ درصدي را تجربه کرده؛ اما موج سوم چه زماني و چگونه استارت مي‌خورد؟ آيا سوخت لازم براي ورود منحني شاخص به موج سوم در بازار وجود دارد؟ بررسي‌هاي «دنياي‌اقتصاد» نشان مي‌دهد تداوم ورود پول‌هاي جديد، افزايش تعداد مشارکت‌کنندگان در بازار، روند نرخ دلار، وضع بازارهاي کالايي و اثر اهرمي شاخص‌هاي کلان اقتصادي؛ ۵ محرک‌ اصلي بورس براي صعود به‌شمار مي‌روند.
دهمين هفته پياپي مثبت بورس تهران نيز رقم خورد و شاخص کل با رشد ۸/ ۶ درصدي بر فراز قله دو ميليون واحد جا خوش کرد. در اين ميان با اين وجود که هنوز تعداد روزهاي کاري بورس تهران در سال ۹۹ به عدد ۱۰۰ نرسيده، بازده دماسنج اصلي بازار سهام به مرز ۳۰۰ درصد رسيده است. بررسي‌هاي «دنياي اقتصاد» نشان مي‌دهد از ابتداي سال ۹۹ تاکنون دو موج صعودي در اين بازار با رشد ۹۹ و ۱۰۵ درصدي ثبت شده است. در ۱۲ روز اخير، اما اين نماگر نوسانات کم‌مقداري را تجربه کرد. حال پرسش اين است که موج سوم نماگر سهام چه زماني استارت مي‌خورد؟ آيا سوخت لازم براي ورود دماسنج تالار شيشه‌اي به موج سوم صعودي وجود دارد؟

دو موج مثبت در کمتر از ۱۰۰ روز
بورس تهران از ابتداي سال ۹۹ تاکنون دو موج پرشتاب صعودي را ثبت کرده است. اولين موج از ابتداي سال آغاز شد و تا ميانه ارديبهشت ادامه يافت. در اين مدت ۳۱ روزه، شاخص کل صعود ۹۹ درصدي را ثبت کرد و توانست سوپرکانال يک ميليون واحدي را نيز فتح کند. پس از آن اما اين نماگر رفتاري سينوسي در پيش گرفت و حول مدار يک ميليون نوسان کرد. اين روند در ادامه کاهشي شد و تا اوايل خرداد ادامه پيدا کرد. در اين مدت شاهد اصلاح ۸درصدي شاخص کل بورس تهران بوديم. درست پس از رسيدن اين نماگر به محدوده ۹۳۸ هزار واحدي، موج دوم صعودي آغاز شد و ضمن فتح مجدد عدد يک ميليون، رشدي پيوسته در اين بازار رقم خورد و تنها در برخي روزها شاهد استراحت کوتاه‌مدت اين نماگر بوديم. اين موج صعودي تا پايان تيرماه ادامه داشت و در اين مدت شاخص کل رشد ۱۰۸ درصدي را تجربه کرد و به مرز ۲ ميليون واحد نزديک شد. همين نزديک شدن به مرز رواني جديد سبب شد تا بار ديگر شاهد رفتار سينوسي اين نماگر باشيم. با اين حال شاخص کل هر چند کم نوسان اما همچنان صعودي بوده و از ابتداي مرداد تا پايان هفته گذشته رشد ۷/ ۵درصدي را تجربه کرده است. اما آيا سوخت لازم براي ورود دماسنج تالار شيشه‌اي به موج سوم صعودي وجود دارد؟

بر مبناي بررسي‌هاي «دنياي اقتصاد» در حال حاضر تداوم ورود پول‌هاي جديد به گردونه معاملات سهام، افزايش صدور کدهاي معاملاتي و رکوردشکني متوالي تعداد مشارکت‌کنندگان در عرضه‌هاي اوليه، تداوم صعود نرخ دلار و تاثير آن بر رشد سودآوري شرکت‌هاي صادرات محور، وضعيت مناسب بازارهاي کالايي و اثر اهرمي شاخص‌هاي کلان اقتصادي همچون تورم و نقدينگي به اقبال به بازار سرمايه از محرک‌هاي ادامه روند صعودي قيمت سهام به شمار مي‌رود.

هجوم پول‌هاي تازه ادامه دارد
ارزش معاملات خرد سهام در نيمه نخست تابستان توانست رکوردهاي جديد و متوالي را ثبت کرده و در مجموع بورس و فرابورس تا محدوده ۳۰ هزار ميليارد تومان پيشروي کردند اما اين پايان کار نبود و ميانگين روزانه ارزش دادوستد سهام نيز به ۲۳ هزار ميليارد تومان رسيد که پيش‌تر نظيري براي آن نمي‌توان يافت. از اين‌رو در مقايسه با بهار ۹۸، شاهد رشد ۸۰درصدي اين متغير مهم بورس در بهار امسال بوديم. از اين رو يکي از مهم‌ترين محرک‌هاي تداوم صعود شاخص سهام، ارزش بالاي دادوستد سهام است. جايي که شناوري سهام همچنان در محدوده کمتر از ۲۵ درصدي قرار داشته و پول‌هاي ورودي در ظرف کوچک بازار، رشد پرشتاب قيمت سهام را رقم مي‌زند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد از ابتداي سال ۹۹ تا نيمه مردادماه، در مجموع شاهد خالص خريد ۱۰۶ هزار ميليارد توماني معامله‌گران حقيقي بوده‌ايم. برآوردهاي آماري نشان مي‌دهد در سال ۹۷ روزانه به‌طور متوسط تا ۱۶ ميليارد تومان پول تازه به بازار سهام وارد مي‌شد. اين ميزان در سال ۹۸ معادل متوسط روزانه ۹۰ تا ۹۵ ميليارد تومان بود و در سال جاري به‌طور متوسط روزانه ۱۲۰۰ ميليارد تومان بوده است.

اقبال عمومي هر روز بيشتر از ديروز
بورس تهران که در سال‌هاي گذشته از اقبال ناچيزي ميان صاحبان نقدينگي برخوردار بود در يک سال گذشته نامي آشنا براي عموم سرمايه‌گذاران است و پول‌هاي خرد و کلان از هر گوشه و کناري روانه تالار شيشه‌اي مي‌شود. در معاملات آخرين روز هفته، بازار سهام ميزبان عرضه اوليه دو شرکت جديد بود. عرضه‌هايي که رکورد مشارکت را جابه‌جا کردند و شاهد حضور فعال ۵/ ۵ ميليون نفري سهامداران بودند که با در نظر گرفتن ۹۰۰ هزار کد فعال در معاملات روزانه و هم‌پوشاني ۲۰۰ هزار نفري، شاهد حضور ۵/ ۷ درصد از کل جمعيت ايران در گردونه معاملات بود. به اين ترتيب روز چهارشنبه ۶‌ميليون و ۱۰۰ هزار سرمايه‌گذار به دادوستد سهام مشغول بودند که رکوردي ديگر در کارنامه تاريخي بورس تهران به حساب مي‌آيد. ضمن آنکه طبق جديدترين آمار اخذ شده از سپرده‌گذاري مرکزي و تسويه وجوه از ابتداي امسال تا ۱۰مرداد، ۳ ميليون و ۵۸۰ هزار کد جديد سهامداري در بازار سرمايه ايران صادر شده که بي‌سابقه است.

نرخ دلار و رشد سودآوري بنگاه‌ها
چند هفته‌اي است که معامله‌گران سهام نيم‌نگاهي نيز به تحولات خيابان فردوسي دارند. جايي که دلار در محدوده ۲۳ هزار توماني نوسان مي‌کند. دلار همواره به‌عنوان يکي از بازوهاي اصلي رشد نماگرهاي بورس و قيمت سهام کالامحور قلمداد مي‌شود. در حال حاضر چهار صنعت کاموديتي‌محور بورس تهران شامل گروه فلزات اساسي، محصولات شيميايي، فرآورده‌هاي نفتي، کانه‌هاي فلزي و چندرشته‌اي صنعتي از ارزش بازاري معادل ۴۶۰۰ هزار ميليارد تومان برخوردار بوده و از اين رو ۶۱ درصد ارزش کل بورس تهران را در اختيار دارند. از آنجا که قيمت‌گذاري داخلي محصولات اين صنايع بر اساس نرخ دلار و فروش صادراتي آنها نيز ارزي است، افزايش نرخ ارز، مزيت صادراتي بنگاه‌هاي مذکور را افزايش داده و با ثبات قيمت‌هاي جهاني سودآوري اين شرکت‌ها بيشتر مي‌شود. در اين ميان با توجه به سهم بالاي اين صنايع در محاسبه شاخص کل، روند صعودي اين نماگر را نيز به دنبال دارد. در اين ميان اما به نظر مي‌رسد با رشد بيشتر نرخ دلار، وارد چرخه خود تقويت شونده بورس و دلار مي‌شويم.

بوي بهبود از بازار جهاني
در اين ميان بازيابي فعاليت‌هاي اقتصادي در نقاط مختلف دنيا و افزايش تقاضا از جانب ايالات متحده باعث شد تا صادرات چين در ماه جولاي شاهد افزايش غيرمنتظره‌اي باشد اما از طرف ديگر واردات اين کشور با کاهش مواجه شد. بنا به گزارش اداره کل گمرک چين، صادرات اين کشور در ماه جولاي با رشد ۲/ ۷ درصدي نسبت به ماه مشابه سال قبل به ۲۳۷.۶ ميليارد دلار رسيد در حالي که بازار انتظار افت ۲/ ۰ درصدي آن را داشت و در ماه ژوئن نيز رشد ۱۵/ ۰ درصدي را شاهد بود. اين سريع‌ترين رشد ايجادشده در صادرات چين ظرف ۷ ماه اخير به دليل تداوم بهبود در تقاضاي جهاني پس از شيوع ويروس کرونا است. از اين رو هفته گذشته قيمت نفت، طلا و فلزات رو به صعود گذاشت و انتظار مي‌رود اين روند ادامه داشته باشد.

حاميان کلان اقتصادي
همزمان با رشد نرخ تورم، آخرين آمارهاي پولي و بانکي، منتشر شده از بانک مرکزي، نشان مي‌دهد رقم کل نقدينگي در خرداد‌ به ۲۶۵۷ هزار ميليارد تومان رسيده است. به اين ترتيب به نقدينگي کل کشور در بهار امسال، ۱۸۵ هزار ميليارد تومان افزوده شده است. به عبارت ديگر در هر روز شاهد اضافه شدن ۲ هزار ميليارد تومان به حجم نقدينگي بوديم. در اين ميان اما يکي از نکات جالب در بررسي ترازنامه‌هاي ماهانه بانک‌ مرکزي تغيير ترکيب نقدينگي است.

آمارها نشان مي‌دهند روز به روز سهم پول نسبت به سهم شبه‌پول از نقدينگي کل افزايش پيدا مي‌کند. در حالي اواسط سال ۹۶، سهم پول از نقدينگي کل کمتر از ۱۲ درصد بود که در پايان سال ۹۸ اين نسبت به ۸/ ۱۷ درصد رسيد. آمار جديد بانک مرکزي اما از افزايش سهم پول به ۱۹ درصد حکايت دارد. اين پول نيز با حرکت به سمت بازارهاي سرمايه‌گذاري چه بازار سهام و چه ارز، طلا و مسکن سبب رشد قيمت‌ها در اين بازارها خواهند شد و در حال حاضر به نظر مي‌رسد بازار سهام جذاب‌ترين مقصد ورود اين حجم پول باشد. بررسي‌هاي «دنياي اقتصاد» نشان مي‌دهد در چهار ماه سپري‌شده از سال ۹۹، مجموع ارزش مبادلات بازار سهام به يک هزار و ۲۱۷ هزار ميليارد تومان رسيده تا بورس با فاصله ۶ برابري از رقباي خود، يعني ارز و مسکن جذاب‌ترين مقصد پول‌هاي سرگردان باشد. دو بازار مسکن و ارز از ابتداي امسال تا پايان تيرماه به ترتيب شاهد ۱۱۱ هزار و ۵۷۵ ميليارد تومان و ۹۶ هزار و ۱۱۴ ميليارد تومان نقدينگي بوده‌اند. بر اين اساس بازار سهام با فاصله ۶ برابري از رقباي اصلي خود؛ يعني ارز و مسکن، همچنان جذاب‌ترين مقصد پول‌هاي سرگردان است.