جنگل‌های شمال غارت شده‌اند
آرمان ملي
بروزرسانی
آرمان ملي/ متن پيش رو در منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
در روزهايي که پروژه انتقال آب درياي خزر به حالت مسکوت مانده، تراز درياچه آب خزر پايين رفت تا زنگ خطر براي بزرگترين درياچه جهان به صدا دربيايد، اين در حالي است که کارشناسان محيط زيست از کاهش جنگل‌هاي شمال ابراز نگراني شديد کرده‌اند، به‌نحوي که اين جنگل‌ها در ۴۰ سال گذشته به نصف رسيده‌اند. روز گذشته احمدرضا لاهيجان‌زاده، معاون محيط زيست دريايي سازمان حفاظت محيط زيست اعلام کرد که «تراز آبي درياي خزر ۱۳۰ سانتيمتر طي ۲۵ سال گذشته کاهش پيدا کرده است». البته خطر بزرگتر در کمين اين دريا، جاري شدن فاضلاب انساني و صنعتي است که باعث به خطر افتادن محيط و اکوسيستم منطقه مي‌شود، موضوعي که لاهيجان زاده نيز آن را تاييد مي‌کند و معتقد است: «علاوه بر زباله‌ها شيرابه پسماندها نيز از طريق رودخانه‌ها و يا بارندگي وارد دريا مي‌شود و از آنجايي که شدت آلودگي شيرابه بسيار بالاست مشکلاتي را براي محيط دريا به‌وجود مي‌آورد. تعدادي از شهرهاي استان‌هاي شمالي يا تصفيه‌خانه فاضلاب ندارند و يا تصفيه‌خانه آنها تکميل نشده است و فاضلاب‌هاي انساني همچنان به دريا راه پيدا مي‌کند». در شرايطي کشورهاي ايران، روسيه، جمهوري آذربايجان، ترکمنستان و قزاقستان، پنج کشور ساحلي درياي خزر هستند که مرکز ملي مطالعات و تحقيقات درياي خزر در سال ۱۳۹۴ اعلام کرد از سال آبي (۱۳۷۴ تا ۱۳۷۵) تا پايان سال آبي (۹۴-۹۳)، تراز آب درياي خزر در مجموع نزديک به يک متر و ۲۰ سانتيمتر کاهش داشته است. اين مرکز از جمله دلايل کاهش تراز آب درياي خزر را ادامه خشکسالي سال‌هاي قبل در حوضه آبريز خزر و کاهش بارش و آب‌دهي رودخانه‌هاي منتهي به درياي خزر و مهمترين آنها يعني رودخانه ولگا دانسته بود. کارشناسان پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي معتقدند که تغيير شکل سواحل، شکل‌گيري محيط‌هاي آبي جديد، جابه جايي زيستگاه آبزيان، کاهش حجم بارگيري کشتي‌ها و افزايش هزينه‌هاي حمل بار مهمترين تهديد ناشي از نوسان تراز آب درياي خزر است.
پسروي آب درياي خزر به‌عنوان يکي از منابع اصلي تامين آب تالاب بين‌المللي ميانکاله يکي از هفت ذخيره‌گاه زيست‌کره جهان در ايران طي سال جاري، نبض خشکسالي را در تالاب تندتر کرد. تراز آب اين دريا در بهار سال جاري نسبت به بهار سال قبل (97) به‌دليل کم شدن ورودي آب رودخانه ولگا در روسيه 12درصد کاهش يافت. اين وضعيت تاثير خود را در پسروي تالاب بين‌المللي ميانکاله نمايان کرده است، به‌طوري که طبق گفته‌هاي مسئولان حفاظت محيط زيست، تداوم پسروي در سال‌هاي آينده مي‌تواند مشکلات اين ذخيره‌گاه را افزايش دهد. طبق گزارش‌هاي رسمي محيط زيست، در يک دهه گذشته 15 تا 20درصد از مساحت 44هزار هکتاري تالاب بين‌المللي ميانکاله که زماني گذر از آن به‌دليل پرآبي با قايق امکانپذير بود، خشک شده است.
دو عامل اصلي کاهش تراز دريا
همچنين حميد عليزاده، معاون پژوهش و فناوري پژوهشگاه ملي اقيانوس‌شناسي و علوم جوي تاکيد کرد که تراز آب درياي خزر امسال سه تا چهار سانتيمتر از سال پيش پايين‌تر است. در زمان‌هاي بسيار گذشته دلايل زمين‌شناختي بر نوسانات تراز آب درياي خزر موثر بوده است ولي در هزاران سال اخير عمده دلايل نوسانات آب اين دريا مربوط به شرايط اقليمي مي‌شود. او مي‌گويد آب درياي خزر بيشتر با تبخير کم مي‌شود و دو عامل «ورود آب» و «تبخير آب» از مهمترين دلايل نوسان تراز آب درياي خزر است، اما او به تثبيت تراز اميدوار است چون بر اساس اطلاعاتي که در مذاکره با متخصصان کشور روسيه داشتيم، در بهار امسال اين کشور بهار پر بارشي داشته، گرچه در زمستان برف زيادي را تجربه نکرده است. در تابستان هم بخش‌هايي از رود ولگا نسبتا پربارش و دماي آن نيز پايين بوده است و در صورتي که اين وضع ادامه يابد، احتمال تثبيت تراز قبلي را بدون جا به جايي محسوس داريم». به گفته معاون پژوهش و فناوري پژوهشگاه ملي اقيانوس‌شناسي تراز آب خزر سي سال در حال افزايش بود و اگر يک متر از ميزان آن زمان بيشتر افزايش مي‌يافت، چندين شهر ايران به زير آب مي‌رفتند.
تداوم قاچاق چوب در جنگل‌ها
اما خطر محيط زيستي شمال فقط مربوط به دريا نيست و در آماري حيرت انگيز، جنگل‌هاي شمال در 40 سال نصف شدند. به گزارش برخي از رسانه‌ها، حداقل در چهار دهه گذشته سطح جنگل‌هاي هيرکاني از سه‌ميليون و 600هزار هکتار به حدود يک‌‌ميليون و 800هزار هکتار يعني تقريباً به نصف رسيده است. قاچاقچيان چوب که اين روزها آزادتر از گذشته در نيمه‌هاي شب به جنگل‌هاي شمال مي‌روند و درختان 100 تا يک‌‌ميليون‌ساله را قطع مي‌کنند. به گفته ماموران منابع طبيعي، گستاخي قاچاقچيان چوب به حدي رسيده که نيسان بازداشت شده با بار پر از کاتين (چوب‌هاي جنگلي) را شبانه بيرون مي‌آورند. در اين رابطه محمد درويش، مديرکل پيشين مشارکت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست پيشنهاد داده، شماره سه رقمي از سوي سازمان جنگل‌ها تعريف شود و از مردم درخواست کرده است که در صورت مشاهده قاچاق چوب، به ماموران گزارش دهند. اين فعال محيط زيست مي‌افزايد: کل پرسنل سازمان جنگل‌ها در سراسر ايران حدود 14هزار نفر هستند که از اين تعداد حدود چهار‌هزار نفر جنگل‌بان و قرق‌بان در جنگل‌هاي سراسر ايران مامور حفاظت از جنگل‌ها هستند، از اين تعداد حدود 60 تا 70درصد در جنگل‌هاي شمال فعاليت مي‌کنند که اين تعداد کم است و براي حفاظت کفاف نمي‌دهد. محمد متيني‌زاده، عضو هيات علمي موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع کشور نيز با طرح اين سوال که چگونه مي‌توانيم نسبت به از دست رفتن درختان هيرکاني خاموش باشيم، تصريح کرد: جنگل‌بانان و همه آنهايي که در موسسات و مراکز پژوهشي، سازمان جنگل‌ها و ادارات منابع طبيعي و دانشگاه‌هاي مرتبط مي‌کوشند، براي حفاظت خردمندانه از جنگل‌ها کافي نيستند، اين جنگل‌ها براي ماندن و بهره‌مند کردن ما و نسل‌هاي پس از ما از خدمات بي‌مانندشان به عزمي بلند، پيگيري مجدانه و خواستن‌هاي تمام‌نشدني از سوي همه مردم ايران نياز دارند.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
گروههای تروریستیای که ارتش اسرائیل را بنا نهادند
خط و نشان عضو برجسته کابینه جنگ اسرائیل برای نتانیاهو
همه مقصران معرفی و مجازات شوند
معامله بزرگ تهران و واشنگتن؟
سیل یا آبگرفتگی کوچک؛ تغییر نام به سبک نیاکان!
ارمنستان در مدار غرب؟
چرا واشنگتن به توافق چابهار روی خوش نشان نداد؟
مذاکره در مسقط
