در دوماه آینده فشار زیادی از طرف آمریکایی‌ها خواهیم داشت

فرهيختگان/متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

دياکو حسيني، کارشناس مسائل بين‌الملل و تحليلگر ارشد مرکز بررسي‌هاي استراتژيک رياست‌جمهوري در گفت‌وگو با «فرهيختگان» ضمن تحليل چرايي شکست قطعنامه آمريکا در شوراي امنيت براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي عليه ايران، به بررسي گام دوم آمريکا براي جبران اين شکست در آستانه انتخابات اين کشور پرداخت که مشروح اين مصاحبه در ادامه آمده است.

تحليل شما از راي منفي و ممتنع کشورها به قطعنامه ضدايراني که در شوراي امنيت راي نياورد، چيست؟

اولويت چين و روسيه در رابطه با پيش‌نويسي که آمريکا ارائه داد، حفظ برجام و دفاع از چندجانبه‌گرايي و قوانين و مقررات برخاسته از مصوبات شوراي امنيت سازمان ملل متحد بود و از اين‌رو قابل‌انتظار هم بود که به آن راي منفي بدهند.

به‌خصوص اينکه آمريکا در پيشبرد اين طرح به هيچ‌وجه مشورت با کشورهايي همچون چين و روسيه را در دستورکار نداشت و طبيعي است که اين دو کشور که خواستار اقناع جهان چندقطبي و چندجانبه‌گرايي در پيشبرد روابط بين‌المللي هستند، با اين روش مقابله کنند.

اما درباره اروپايي‌ها موضوع متفاوت است؛ اروپا اساسا در تشخيص اينکه ايران و فعاليت‌هاي تسليحاتي خطر بالقوه براي غرب است، با آمريکايي‌ها اشتراک‌نظر دارند، اما تفاوت عمده اروپا با آمريکا اين است که در شيوه مواجهه با اين مساله با آمريکا متفاوت هستند.

ازنظر آنها اين نحوه برخورد آمريکا ناقض قطعنامه سابق شوراي امنيت است و برجام را به‌عنوان دستاورد ديپلماتيک به‌خطر مي‌اندازد، لذا اين شيوه را نمي‌پذيرند، ولي اين امر بدين معنا نيست که آنها به هيچ‌وجه با آمريکا همراه نيستند يا ممکن نيست در آينده در ترتيبات ديگري با آمريکا همراه باشند، چراکه اين احتمال وجود دارد و به‌نظر من راي ممتنع کاملا نشان‌دهنده اين همراهي نسبي در عين اعتراض به شيوه اجراي هدف مشترک آنها است.

تحليل شما از گام دوم آمريکا پس از شکست اين قطعنامه چيست؟ آيا امکان اين وجود دارد که آمريکا در گام بعدي به‌سمت فعال کردن مکانيسم ماشه برود؟

اتفاقي که درخصوص نتيجه قطعنامه رخ داد، براي همه ازجمله خود آمريکايي‌ها قابل پيش‌بيني بود و حدس زده مي‌شد که چنين نتيجه‌اي ايجاد شود؛ اما فکر مي‌کنم هدف آمريکا از پيش‌بردن اين طرح همان‌طور که در بيانيه نمايندگي ما در سازمان ملل متحد هم آمد، ايجاد بهانه‌اي براي حرکت به‌سمت رفتار راديکال‌تر بود.

تاکنون به‌واسطه ردشدن پيش‌نويس قطعنامه، آمريکا اين بهانه را به‌دست آورده و از اين‌رو احتمال دارد قدم بعدي آمريکا تلاش براي فعال کردن مکانيسم ماشه باشد تا تحريم‌هاي سابق شوراي امنيت عليه ايران را بازگرداند.

در صورت فعال کردن مکانيزم ماشه واکنش ايران چه بايد باشد؟

واقعيت اين است که آمريکاي ترامپ تلاش خواهد کرد اين سازوکار را تا قبل از انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا فعال کند و برجام را به‌طور کامل از بين ببرد تا از اين‌طريق امکان عدم بازگشت برجام را براي دولت‌هاي بعدي ايجاد کند.

از سوي ديگر آنها تلاش دارند ايران و ساير کشورهاي 1+5 را وادار کنند که به گزينه‌اي غير از برجام براي رسيدن به توافق با آمريکا فکر کنند، بنابراين فکر مي‌کنم در يک يا دوماه آينده فشار زيادي را ازطرف آمريکايي‌ها خواهيم داشت، يعني هم فشار سياسي بر کشورهاي اروپايي و چين و روسيه و هم ممکن است به‌واسطه تحريکات، تنش‌ها را در منطقه افزايش دهند.

به‌نظر مي‌رسد رايزني و همکاري نزديک با کشورهاي اروپايي، چين و روسيه براي جلوگيري از اين اتفاق و متقاعد کردن اين کشورها به اينکه ممکن است در چه مسير خطرناکي قرار گيريم و همچنين خويشتنداري و هوشياري ايران در تحريک‌هايي که ممکن است در آينده ازسوي آمريکا اتفاق بيفتد، بسيار مهم است.

بنابراين اين دو کار، يعني رايزني بين‌المللي مستمر و خويشتنداري و هوشياري مي‌تواند کمک کند که آمريکا به جايي نرسد؛ البته استفاده از مکانيسم ماشه هيچ توجيه قابل‌قبول و حقوقي ندارد، اما اگر آمريکا بخواهد اين مکانيسم را پيش ببرد، مي‌تواند به کشمکش سياسي و حقوقي در شوراي امنيت تبديل شود.

اساسا آمريکا به‌دليل خروج از برجام مي‌تواند به‌سمت مکانيسم ماشه حرکت کند؟
آمريکايي‌ها استدلالي دارند که از ديدگاه ما و بسياري از کشورهاي ديگر هم قابل‌قبول نيست، اما مجال جدال حقوقي را فراهم مي‌کند و آن اين است که ادعا مي‌کنند آمريکا از برجام خارج شده، ولي هنوز عضو شوراي امنيت است و اين قطعنامه 2231 اگرچه در حمايت از برجام صادر شده، ولي بخشي از مکانيسم شوراي امنيت است و چون آمريکا عضو دائم و ثابت است، همچنان مي‌تواند از آن براي مقاصد خود استفاده کند؛ اين استدلال حقوقي ضعيف ولي مجادله‌برانگيز است.

  چين و روسيه تا موعد انتخابات آمريکا زمان مي‌خرند

بنابراين فکر مي‌کنم مشاجره‌اي را در آينده شاهد خواهيم بود؛ مشاجره‌اي که مي‌تواند تبعات سياسي داشته باشد و به همين دليل اروپايي‌ها و حتي چين و روسيه ترجيح مي‌دهند وارد اين مشاجره و پيامدهاي سياسي آن در مقابل آمريکا نشوند. آنها ممکن است زمان بخرند تا انتخابات آمريکا برگزار شود و اوضاع را بررسي کرده و سپس تصميم بگيرند.
 

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar