لات کوچه خلوت
وطن امروز/متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
پس از چند روز تبليغات گسترده مقامات و رسانههاي آمريکايي مبني بر توقيف 4 نفتکش ايراني و تکذيبهاي مقامات ايراني، سرانجام روز گذشته بيژن زنگنه پس از حضور در جلسه کميسيون برنامه و بودجه مجلس، در جمع خبرنگاران در واکنش به ادعاي آمريکا مبني بر توقيف کشتيهاي نفتکش ايراني، گفت: نه کشتي و نه محمولهها متعلق به ايران نيست، بلکه اين محمولهها شامل بنزين فروختهشده ايران به ونزوئلا است. آمريکا به دنبال تهيه يک پيروزي براي خود است. زنگنه تاکيد کرد: اين محمولهها شامل بنزين ايران بوده که به صورت فوب به ونزوئلا فروخته شده بود و آمريکا نه اموال جمهوري اسلامي ايران، بلکه اموال ونزوئلا را توقيف کرده است.
بامداد روز جمعه بود که روزنامه آمريکايي والاستريت ژورنال در گزارشي خبر از توقيف 4 نفتکش ايراني داد و مدعي شد اين نفتکشها در حال حرکت به سمت ونزوئلا بودهاند که در آبهاي آزاد توسط نيروي دريايي آمريکا توقيف و به سمت هيوستون حرکت داده شدهاند. پس از اين گزارش نيز خبرگزاري آسوشيتدپرس در گزارشي اعلام کرد محموله سوخت کشتيهاي يادشده با تهديد شرکتهاي بيمه و مالکان نفتکشها به تحريم از سوي ايالاتمتحده، توقيف شده است. در اين ميان و در شرايطي که رسانههاي آمريکايي از يک سو خبر از توقيف نفتکش و از سوي ديگر خبر از توقيف محموله آن ميدادند، حجت سلطاني، سفير ايران در ونزوئلا با انتشار توئيتي چنين اقدامي را از اساس تکذيب کرد، پس از آن نيز يک مقام مسؤول در گفتوگويي با يک سايت خبري نزديک به شوراي عالي امنيت ملي از اساس توقيف هر نوع کشتي يا محموله ايراني را تکذيب کرد اما اين پايان کار نبود و وزارت دادگستري آمريکا با تاييد اصل اين حادثه، خبر از توقيف يک ميليون و 116هزار بشکه فرآورده نفتي ايران داد.
در ميان مجموعهاي از اين اظهارات و ادعاهاي متناقض از سوي مقامات آمريکايي و ايراني و رسانههاي بينالمللي، اين سوال پيش آمد که اساسا اين محموله توقيفي در مالکيت کدام کشور بوده است و آيا آمريکا اقدام به توقيف يک محصول فروختهشده از سوي ايران کرده است يا پيش از به فروش رساندن آن دست به چنين دزدي دريايي زده است.
ترامپ پس از موفقيت ايران در ارسال 5 نفتکش حامل فرآوردههاي بنزيني به ونزوئلا با يک شکست حيثيتي مواجه شده بود و در فضاي رسانهاي نيز اين اقدام ايران به عنوان يک مانور اقتدارآميز در مواجهه 2 کشور تحريمي در برابر آمريکا بازنمايي شده بود، براي نمونه روزنامه الکترونيکي «رأياليوم» در اين زمينه نوشت: نميدانيم احساس دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريکا که پيگير رسيدن نخستين نفتکش ايراني به يکي از بندرگاههاي ونزوئلاست، چيست؟ اقدامي که چالش قوي براي تهديدهاي وي و شکست محاصره ظالمانهاي است که به ونزوئلا تحميل کرده، ولي خوب ميدانيم احساس فرد شکستخورده و خوارشده را دارد. در چنين شرايطي ترامپ اين موقعيت را بهترين فضا براي احياي وجهه خود ديد و در يک کنفرانس خبري درباره ادعاهاي مربوط به توقيف ۴ محموله سوخت ايران هم اظهارنظر کرد. ترامپ در پاسخ به سوال خبرنگاري مبني بر اينکه آمريکا قصد دارد با محمولههاي توقيفشده چه کاري انجام دهد، گفت: بزودي اين را اعلام خواهيم کرد. وي در ادامه گفت: ۴ نفتکش هستند. عازم هيوستون هستند. قرار نيست آنها (ايران) اين کار را انجام دهند. قرار نيست ايران اين کار را انجام دهد. به همين خاطر ما اين کار را کرديم و نفتکشها را توقيف کرديم. در حال انتقال اين نفتکشها به هيوستون هستيم.
اظهارات ترامپ با واکنش مقامات ايراني مواجه شد تا جايي که ساعاتي پس از شکست آمريکا در نشست شوراي امنيت سازمان ملل، حسن روحاني اظهارات رئيسجمهور آمريکا را دروغي در واکنش به فضاحت پيشآمده براي آمريکا دانست و گفت: آنها ادعا کردند ۴ کشتي ايراني را در آبهاي بينالمللي توقيف کردهاند. هيچ کدام از کشتيهايي که آمريکا از آنها سخن گفت ايراني نبودند و حتي پرچم ايران نيز روي آنها نصب نشده بود. آنها چنين دروغهايي را ميگويند که خفت پيش آمده براي خود را بپوشانند.
در چنين شرايطي اظهارات روز گذشته وزير نفت مبني بر اينکه محمولههاي توقيفشده شامل بنزين فروختهشده ايران به ونزوئلا بوده است، حکايت از اصل ماجرا مبني بر صحت توقيف محمولهها (نه نفتکشها) و در عين حال عدم مالکيت ايران بر آنهاست. فارغ از تاثيري که اين اقدام آمريکا بر آينده صادرات نفتي ايران به کشورهايي همانند ونزوئلا خواهد داشت اما اقدام به چنين کاري در زمينه محموله فروختهشده ايراني به کشور ديگري، نشان از يک عقبنشيني عملي در زمينه طرح توقيف نفتکشهاي ايراني دارد که پيش از اين بارها تهديداتي را پيرامون آن مطرح کرده بود.
اقدام ايران در ارسال محموله بنزيني به ونزوئلا به وسيله 5 نفتکش ايراني که با پرچمهاي افراشته اين مسير طولاني را طي کرده بودند نشان از يک مانور اقتدار براي مخابره پيامي در زمينه آغاز رويکردي جديد براي پيگيري مبادلات اقتصادي با دولتهاي مستقل و تحريمشده داشت. در همين زمينه پس از تجربه دزدي دريايي انگليس در جبلالطارق و توقيف نفتکش گريس 1 در تيرماه سال گذشته و مقابلهبهمثل ايران با توقيف يک نفتکش انگليسي در خليجفارس، ايران از يک رويکرد مقتدرانه در زمينه مواجهه با هرگونه تعرض به نفتکشهاي خود در آبهاي جهان رونمايي کرد. بر همين اساس پس از حرکت 5 نفتکش ايراني به سمت ونزوئلا براي فروش 5/1 ميليون بشکه بنزين به اين کشور و عبور از درياي کارائيب و انفعال آمريکا در برابر اين اقدام که از بيم مقابلهبهمثل با نفتکشهايش در خليجفارس بود، توقيف محموله فروختهشده ايران به ونزوئلا که ديگر در مالکيت يک کشور ديگر بوده است نشان از عدم پذيرش هزينه اين اقدام با توجه به اقدام متقابل ايران دارد.