معترضان خاموش؛ هشداری جدی

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

همزمان با تحليل باهنر از اعتراضات بنزيني، جواد امام گفت که در وضعيت هشداريم

---

بازار

---

در يک ماه گذشته هر چند روز يک بار شاهد ثبت رکوردي تازه در ميزان مرگ يا ابتلا بر اثر کوويد-۱۹ بوديم. اين عدد و رقم‌ها اگرچه بالا و پايين مي‌رود، يک روز کمتر و روز ديگر بيشتر مي‌شود و نمودار آن نوساناتي دارد اما در مجموع نشان مي‌دهد که وضعيت مديريت اين بيماري نوظهور در ايران بحراني است. دولت، شهروندان را به عدم رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي و در نتيجه افزايش ابتلا متهم مي‌کند و شهروندان نيز انگشت اتهام را به سوي دولتي مي‌گيرند که معتقدند در مديريت چند جانبه اين بيماري موفق عمل نکرده است. اقتصاد تحت شديد‌ترين تحريم‌هاي طول تاريخ، نوسانات بازار ارز و طلا، تورم ۴۰ درصدي، وضعيت آشفته بازار کالاهاي اساسي، کسري بودجه و اداره کشور با صادرات غيرنفتي و برداشت از صندوق‌ توسعه ملي و مرور بسياري ديگر از گزاره‌ها اثبات مي‌کند که شايد کوويد-۱۹ ناخوانده‌ترين مهمان در طول ۴۰ سال گذشته بوده که در بدترين بزنگاه تاريخ وارد خانه شده و اوضاع را بحراني‌تر کرده است. با اين حال بر کسي پوشيده نيست که در مديريت اين بحران و پاندومي دست‌کم براي ايران تحت تحريم و هزار و يک معضل ديگر بايد ۳ جنبه سلامت، اقتصاد و امنيت را توامان در نظر گرفت؛ مثلثي که باعث مي‌شود وضعيت ايران نه با قرنطينه چيني قابل‌ قياس باشد، نه با اعمال پروتکل‌هاي بهداشتي اروپايي و نه حتي با مرگ و مير و ابتلاي امريکايي.

مثلث طلايي

موضوع سلامت، امنيت و اقتصاد و تعارضات آنها در شرايط ايران امروز باعث شد که بالاخره پس از يک ماه شيب صعودي مرگ و مير و ابتلا نه صرفا دولت بلکه مجموعه حاکميت تصميماتي جديد اتخاذ کند. سخنراني روز شنبه رهبري نشان داد که اين موضوع يک دغدغه حاکميتي است؛ چه آنکه پيش از آن نيز خبرهايي شنيده مي‌شد مبني بر اينکه شوراي ‌عالي امنيت ملي و شوراي امنيت کشور به ‌دلايل امنيتي با تعطيلي گسترده مخالفت کرده‌اند. همچنين گفته مي‌شد پايش‌هاي اجتماعي که از سوي برخي نهادها صورت گرفته‌ و درنهايت منجر به شکل‌گيري مخالفت در شوراي عالي امنيت ملي شده ‌بود، نشان مي‌دهد کساني که مشاغل آزاد دارند يا شرکت‌ها و سازمان‌هاي خصوصي به‌ دليل شرايط بغرنج اقتصادي حاضر به تبعيت از اعلام تعطيلي احتمالي نيستند. کما اينکه کاهش رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي ميان مردم نيز نشان‌دهنده 2 المان خستگي و نااميدي بود که تصميم‌گيري نهايي را براي دولت دشوارتر مي‌کرد. احتمالا به همين دليل هم رهبر انقلاب به عنوان عالي‌ترين مقام رسمي کشور روز شنبه در مورد جنبه‌هاي مختلف تصميم‌گيري درباره کرونا صحبت کردند و پس از پايان اين نشست بالاخره تصميم تازه در مورد اعلام تعطيلي‌ها در ۴۳ شهرستان کشور از روز دوشنبه ابلاغ شد؛ چراکه اين تصميم در راستاي توجه به درخواست کادر درمان و کنترل وضعيت بحراني سلامت با توجه به شرايط اقتصادي و بحران‌هاي امنيتي احتمالي نيازمند تصميم‌گيري حاکميتي و نه دولتي داشت تا با پشتوانه‌اي قوي‌تر اجرايي شود و سلامت در اولويت قرار گيرد.

تماشاگران خاکستري اعتراض

فارغ از هشدارهاي کارشناسي نسبت به روند اقتصادي، ‌اجتماعي و سياسي حاکميت اخيرا محمدرضا باهنر، کنشگر سياسي اصولگرا نيز در خلال گفت‌وگويي نسبت به اين دست از اعتراض‌ها هشدار داده است. باهنر در گفت‌وگويي که با ايلنا داشته، توضيح داده که در آبان‌ ماه ۹۸ «گراني‌ها، ناکارآمدي‌ها و مطالبات ناشنيده مردم» روي هم جمع شده ‌بود که گراني بنزين از سوي دولت همچون کبريت در انبار باروت بود. البته باهنر تاکيد کرده که او به هيچ‌ وجه مخالف افزايش قيمت بنزين نبوده اما براي اين افزايش قيمت «اقدامات پيشيني و پسيني» را لازم مي‌دانسته است. او اگرچه معتقد است «سه پارامتر ناکارآمدي، ‌سوءاستفاده(رانت‌خواري و دزدي) و عدم پاسخگويي به مطالبات مردم» وجود دارد اما باور دارد که القاي ۱۰ برابر بودن اين ۳ پارامتر در خلال دعواهاي سياسي و جناحي يا به ‌دليل رفتارهاي عامه‌پسند يا رفتارهاي صداوسيما در بروز اين اعتراض‌ها بي‌تاثير نيست، اعتراض‌هايي که به قول باهنر «فقط بنزين نيست مردم پيش از آن از همه ‌چيز ناراضي بودند.» اما نکته جالب اظهارات باهنر به عنوان يک چهره اصولگرا که نزديک به 3 دهه سياست‌ورزي پارلماني را تجربه کرده و با انواع و اقسام چهره‌هاي جناح راست حشر و نشر دارد، تحليل او از حوادث آبان ‌ماه ۹۸ است. او گفته اگر قرار بود حوادث آبان ۹۸ شعله‌ور شود، بايد يک ميليون آدم در تهران به خيابان مي‌آمد و در اين صورت اين اعتراض‌ها به سمت انقلاب با انقلاب مخملي حرکت مي‌کرد که اصلا قابل جمع کردن نبود. البته باهنر توضيح داده که عده‌اي براي اعتراض به خيابان آمدند و عده‌اي تماشاگر بودند و با اين توضيح گويا تلويحا نسبت به اين تماشاگران خاکستري اعتراض هشدار داده است. با اين توصيف به نظر مي‌رسد امروز که در شرايط اقتصادي بحراني‌تر قرار داريم بايد براي جلوگيري از به وجود آمدن وضعيت بحراني امنيتي چاره‌اي انديشيد و به اصطلاح «علاج واقعه پيش از وقوع بايد کرد.»

شرايطي دشوارتر از آبان ۹۸

جواد امام، کنشگر سياسي اصلاح‌طلب و رييس بنياد باران در تحليل شرايط موجود و احتمال تکرار آبان ‌ماه ۹۸ به «اعتماد» گفت که دولت در آغاز شيوع کرونا اقدامات خوبي را براي کنترل اين بيماري انجام داد اما در حوزه‌هاي اجتماعي و معيشتي نتوانست توفيقي پيدا کند تا فشارها روي مردم مضاعف نشود. او معتقد است که امروز فشارها بر مردم نسبت به سال گذشته پيش از کرونا يا حتي آبان ‌ماه ۹۸ بيشتر و در نتيجه نارضايتي‌ها هم افزايش پيدا کرده است. عده‌اي شغل خود را از دست داده‌اند، تعدادي درآمدشان کاهش چشمگير داشته همچنين تورم افسارگسيخته‌اي که با آن مواجهيم هم باعث افزايش نارضايتي‌ها شده است. از سويي دولت هم نتوانسته درخصوص مساله تحريم، کسري منابع و فشارهاي معيشتي اقدام جدي صورت دهد حتي با وجود اينکه کسبه و مشاغل مختلف آسيب جدي ديده‌اند در حوزه‌هاي مالياتي اقدام درخوري صورت نداده است. جواد امام همچنين تاکيد دارد که درآمدها افزايش پيدا نکرده اما هزينه‌ها چند برابر شده و همه تکاليف بر دوش مردم افتاده است؛ بنابراين به باور او احتمال بروز واکنش از سوي مردم افزايش يافته و دولت بايد کاهش اين فشارها را در دستورکار خود قرار دهد.

او البته از تعبير انقلاب که باهنر به کار برده استفاده نمي‌کند اما معتقد است که در وضعيت يک هشدار جدي براي دولتمردان قرار داريم؛ چراکه مردم نه ‌تنها امروز گرفتاري‌هاي زيادي دارند، اميد و دورنمايي هم ايجاد نشده که مردم احساس کنند بعد از پايان کرونا گشايشي اتفاق خواهد افتاد. حتي بخشي از مردم که به مجلس يازدهم راي داده‌اند با بروز برخي رفتارها از آنها سرد شده‌اند.
 

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar