پیدا و پنهان ورود مجمع روحانیون به انتخابات
شرق/متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
روابط عمومي مجمع روحانيون مبارز اعلام کرد که اين مجمع روز دوشنبه جلسهاي به رياست سيدمحمد خاتمي برگزار کرده است که در آن جلسه «پس از ارائه اخبار سياسي و فرهنگي، مشکلات حاد اقتصادي و معيشتي مردم و عوامل دور و نزديک آن مورد بحث و گفتوگو قرار گرفت، سپس گزارشي از آخرين نظرسنجي از ميزان تابآوري اجتماعي که گزارش مهمي بود، در جلسه ارائه شد». همچنين در اين نشست با ذکر اين نکته که اگر موضوع انتخابات رها شود، سررشته امور از دست همه خارج خواهد شد، کميتهاي از اعضاي مجمع مأمور شدهاند تا شرايط انتخابات را بررسي کنند و برنامهاي براي ورود مؤثر مجمع روحانيون مبارز در بحث انتخابات و شرايط لازم براي مشارکت فعال تهيه کنند. پيش از اين نيز محمد موسويخوئينيها در يادداشتي تلگرامي از همه اصلاحطلبان خواست در انتخابات شرکت کنند که برخي آن يادداشت را بهنوعي فرمان تشکيلاتي قلمداد کردند. با ذکر همه اينها چنين به نظر ميرسد که مجمع روحانيون بهعنوان قديميترين تشکلهاي اصلاحطلب بنا دارد در اين انتخابات پيش و بيش از ديگر گروههاي جبهه اصلاحات در عرصه انتخابات وارد شود و شايد تصميم بر اين باشد که اين مجمع نقش پيونددهنده گروهها و احزاب اصلاح را ايفا کند. در اين ميان يک نکته به ذهن متبادر ميشود و آن عدم اعلام موضع رسمي از سوي سيدمحمد خاتمي است. خاتمي در انتخابات سال 92 بهصورت همهجانبه از حسن روحاني حمايت کرد و در سال 94 براي رأيآوري ليست ائتلافي و نسبتا اصلاحطلبِ «اميد» با عنوان «تَکرار ميکنم» باعث پيروزي قاطع اين ليست در تهران شد يا دو سال بعد از آن باز هم در انتخابات دور دوم رياستجمهور روحاني «تَکرار» کرد و روحاني حتي با رأيي بالاتر از دور اول روانه پاستور شد. همه اينها نشان ميداد نفوذ کلام خاتمي در جامعه به ميزاني بود که شايد نيازي به ورود تشکلاتي تشکيلات متبوعش يعني جامعه روحانيون مبارز به انتخابات احساس نميشد؛ اما قاعده از ديماه 96 فرق کرد و با بروز اعتراضات گسترده مردمي به گرانيها و مخاطبقرارگرفتن روحاني از سوي معترضان، به نظر رسيد که ديگر آن حمايت سابق از دولت وجود ندارد.
اين انتقادها دامن اصلاحطلبان را هم گرفت، زيرا رأيدهندگان به روحاني تصور ميکردند اگر حمايت اصلاحطلبان و شخص خاتمي وجود نداشت، روحاني نميتوانست به رياستجمهوري برسد که پربيراه هم نبود، زيرا به گفته بسياري از کارشناسان و فعالان سياسي روحاني شخصا سبد رأيي خاصي نداشت. چنين نگاهي بههمراه فشارهاي اقتصادي ادامه داشت تا گرانشدن بنزين به دومين بزنگاه مهم در دولت دوم روحاني تبديل شد. گرانشدن ناگهاني بنزين باعث شد بخشي از طبقه فرودست ايران در آبان سال گذشته به سياستهاي اقتصادي دولت اعتراضهاي شديدي را در خيابانها انجام دهند و همين موضوع حتي خود اصلاحطلبان را در معرض اين پرسش قرار داد که حمايت از يک نامزد ائتلافي درست بوده است يا خير؟ با چنين اوصافي در شرايط کنوني به نظر ميرسد ديگر خاتمي نميخواهد بهصورت مستقيم و شخصي حمايت خود را از فرد يا راهبردي انتخاباتي اعلام کند و شايد اين وظيفه بر عهده تشکيلاتش قرار داده شده است؛ موضوعي که مهمترين قرينهاش يادداشت موسويخوئينيهاست؛ به معناي ديگر گويا در اين مقطع خاتمي نميخواهد براي موضوعي خودش را هزينه کند که نتيجهاش معلوم نيست. اگرچه اکنون مجمع روحانيون اعلام کرده است که با رهاکردن انتخابات رشته امور از دست همه خارج ميشود؛ اما درعينحال اين ابهام وجود دارد که سرمايه اجتماعي اصلاحطلبان -که همان بخش وسيعي از مردم باشند- تمايلي به شرکت در انتخابات دارند يا خير، زيرا انتخابات مجلس در اسفند سال گذشته نشان داد که از پس تمام مشکلات موجود در مقطع کنوني، مردم انتخابات را حلال مشکلات خود نميدادند، بههميندليل مشارکت بسيار پايين در آن انتخابات رقم خورد؛ ازاينرو خاتمي نميخواهد شخصا به انتخابات وارد شود؛ سياستي که حتي شوراي عالي سياستگذاري بعد از ردصلاحيت نامزدهاي اصلاحطلب در انتخابات مجلس اعلام کرد اصلاحطلبان ليستي نخواهند داد و صرفا احزاب ميتوانند به صفت حزبي و نه با نام اصلاحات ليست بدهند.
از سوي ديگر ورود مجمع روحانيون مبارز به انتخابات که شايد وجه ايجاد اتفاقنظر ميان احزاب اصلاحطلب براي اتخاذ سياست واحد را داشته باشد، ممکن است باعث تحقق اين هدف نشود، زيرا تا اينجاي کار محمدرضا عارف گفته است که در انتخابات حاضر خواهد شد مگر آنکه تشخيص دهد فرد مناسبتري وجود دارد که در واقع اصل را بر حضورش قرار داده است، مگر آنکه به تشخيص شخصي و نه تشکلاتياش به اين نتيجه برسد که نيايد، ثانيا احزابي مانند نداي ايرانيان و کارگزاران سازندگي تا اينجاي کار علاوه بر آنکه گفتهاند با نامزد حزبي به ميدان ميآيند، نام نامزدهاي خود را هم منتشر کردهاند؛ بهنحويکه صادق خرازي، نامزد حزب نداشت و غلامحسين کرباسچي، اسحاق جهانگيري، محسن هاشمي، عبدالناصر همتي، رضا ملکزاده و مصطفي هاشميطبا، نامزدهاي حزب کارگزاران هستند.در چنين شرايطي سخت است که مجمع روحانيون مبارز مستقل از نظر مستقيم خاتمي و صرفا با تکيه بر جايگاه تشکيلاتياش در جبهه اصلاحات بتواند وحدت رويهاي در ميان همه اصلاحطلبان ايجاد کند؛ هرچند همه اينها به نظر شوراي نگهبان بر نامزدهاي اصلاحطلب هم بستگي دارد، زيرا ممکن است در آخر نامزدي تأييد صلاحيت شود که بهاجماعرسيدن بر او کار سختي نباشد.