همنشینی با کرونا در صف مرغ دولتی!
مردم سالاري/متن پيش رو در مردم سالاري منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مديريت قيمت مرغ، به موضوع اصلي محافل اقتصادي و نمادي از ناتواني دولت و مجلس و نهادهاي متولي از جمله وزارت جهاد کشاورزي و صمت بدل شده است. به گزارش مردمسالاريآنلاين قيمت مرغ رشد چشمگيري داشته و در برخي از خرده فروشيها به ۴۰ هزار تومان هم رسيد و اين موضوع به تشکيل صفهاي طولاني خريد براي تهيه مرغ با قيمت دولتي آن هم در شرايط کرونايي قرمز، منجر شد!اين روزها که قيمت مرغ در اثر نوسان بازار ارز و بحران نهادههاي داميبه پرواز درآمده، تمام مسئولان به تکاپو افتادهاند تا اين مرغ رها شده را به قفس برگردانند. از تعزيرات حکومتي گرفته تا رييس جمهور و وزارت صمت اصرار به کنترل قيمت مرغ دارند، اما با افزايش قيمت بيسابقه در بازار مرغ، در روزهاي اخير شاهد قيمتگذاري جديد و متفاوت در بازار اين محصول هستيم که نشان از عمق ضعف مديريتي دارد. اين ضعف مديريتي باعث شده تا قيمتهاي مختلفي در بازار مطرح شود و مرغ در اتفاقي بي تَکرار پنج نرخي شود!
مرغ ۱۵ هزار توماني همان مرغ منجمد تنظيم بازاري است که در برخي از فروشگاههاي منتخب شرکت پشتيباني امور دام، توزيع ميشود ضمن اينکه اخيرا اين شرکت اقدام به فروش مرغ گرم با قيمت ۱۸۵۰۰ تومان در ميادين ميوه و تره بار کرد که حتي پايينتر از نرخ مصوب کارگروه تنظيم بازار است. ۲۰۴۰۰ تومان نيز قيمت مصوب مرغ در کارگره تنظيم بازار است، اما در حال حاضر اين نرخ رعايت نميشود. ۲۳ هزار و ۵۰۰ تا ۲۴ هزار تومان نيز قيمتي است که فراهاني، رئيس اتاق اصناف تهران براي مرغ گرم اعلام کرده و فروش بالاتر از اين نرخ را تخلف دانسته است. اين قيمت مرغ هم اينک در هيچ فروشگاهي براي عرضه وجود ندارد و براي خريد آن احتمالا بايد به سراغ رئيس اتاق اصناف رفت.مردم اما بيشتر با مرغ بازار آزاد ۳۴ تا ۴۰ هزار توماني آشنا هستند چراکه بيشتر مرغي که در بازار عرضه ميشود هم به همين نرخ است.
ريشه مشکل کجاست؟
قيمت نهادههاي داميمهمترين شاخص اثرگذار در تعيين نرخ مرغ عنوان شده است. مدتها است که تهيه نهادههاي داميدر چرخه باطل دلالي افتاده و نه واردات و نه نظارت بر آن، نتوانسته انحصار دلالان را بشکند. ذبيحالله اعظمي، سخنگوي کميسيون کشاورزي مجلس، درباره مشکلات واردات نهادههاي داميبه خبرگزاري سلامت، گفته بود: «در مورد نهادهها بايد گفت که يکي از مشکلات آن حذف ارز ترجيحي است و آن مقداري هم که دولت کمک ميکند بهصورت صددرصد دچار دلالبازي شده است. ۸۰ درصد نهادههاي خوراک دام و طيور گنجاله سويا و ذرت است، وقتي اين نهاده به دست مرغدار ميرسد چند ده برابر قيمت آن افزايش مييابد و يکي از کارهاي کثيفي که دلالها انجام ميدهند قبل از رسيدن محموله جديد نهاده به کشور، همه نهادههاي مانده در بازار را جمع و احتکار ميکنند.
حتي گفته ميشود کسي که محموله را وارد ميکند هم با دلالان همکار است که باعث ميشود قيمت نهادههاي خوراک دام افزايش قيمت پيدا کند.»البته که همه مسئولان اين موضوع را ميدانند، اما بيشتر از اينکه کاري انجام دهند ترجيح ميدهند تقصير، مسئوليت يا کمکاري خود را به گردن ديگري بياندازند و با دادن آدرسهاي اشتباه، اوضاع را آرام نشان دهند. به هر حال به دليل ناتواني دولت و وزارتخانههاي کشاورزي و صمت در واردات و توزيع عادلانه در بين دامدار و مرغدار، امروز شاهد وضعيت اسفبار بازار مرغ هستيم.
مجيد موافق قديري، رئيس انجمن صنايع خوراک دام و طيور، ضمن انتقاد از سياست دولت بر تداوم تخصيص ارز ۴۲۰۰ توماني به واردات نهادههاي دامي، افزود: «نکته قابل توجه در اين ميان توزيع رانتي ارز است و اينکه ارز به صورت سليقهاي به نهادهاي دولتي و وابستههاي دولت تخصيص داده شده است ضمن اينکه تجربه نشان داده دولت بازرگان خوبي نيست و همين اقدامات مشکل را هم دو چندان کرده است.»
سامانهاي که قرار بود مشکل را حل کند
سامانه بازارگاه هم که قرار بود از مشکلات توزيع نهادهها بکاهد خودش امروز به مشکل جدي تبديل شده است؛ اين سامانه نه در جمعآوري اطلاعات توليدکنندگان موثر بوده نه در تامين ميزان نياز خوراک دام و نه در توزيع؛ بسياري از فعالان صنعت مرغداري هم به اين موضوع انتقاد کردهاند، اما فايدهاي نداشته است.ناصر نبي پور، سخنگوي اتحاديه سراسري مرغداران ميهن، در انتقاد از عملکرد سامانه بازارگاه، گفت: «توليدکنندگان طي تماسهايي که با اتحاديه داشتهاند به شدت از عملکرد سامانه بازارگاه ناراضي هستند و از وزارت جهاد کشاورزي ميخواهند اگر نميتواند اين سامانه را اصلاح و ساماندهي کند، کلاً آن را تعطيل کند. مشکلات و موانعي که سامانه بازارگاه در توزيع نهادههاي داميايجاد کرده باعث شده که واردکنندگان نيز مايل به واردات نهادههاي دامينباشند.» اين فعال بخش خصوصي افزود: «در گذشته وقتي نهاده وارد ميشد در اختيار اتحاديههاي مربوطه قرار ميگرفت و اتحاديه آن را بين توليدکنندگان توزيع ميکرد البته در صورت کمبود ممکن بود برخي مرغداران نهاده کمتري بگيرند، اما الان وضعيت بازار به صورتي است که بسياري از مرغداران اصلاً نهادهاي با نرخ مصوب دريافت نميکنند و اين شرايط توليد را با بحران مواجه کرده است.»پرويز فروغي، دبير کانون مرغداران گوشتي کشور هم معتقد است: «قرار بود در بازارگاه، نهادهها به صورت هماهنگ در اختيار مرغداران قرار گيرد ولي عملياتي نشده است چون نهادهها به موقع و به اندازه به مرغداران نميرسد و همچنين در توزيع نهادهها هم تبعيض وجود دارد.»علي بابائي کارنامي، رئيس فراکسيون کارگري مجلس يازدهم ضمن تاييد توزيع ناعادلانه نهادههاي داميگفته است: «عادلانه نبودن توزيع نهادههاي داميباعث جولان دلالها شده و در واقع زنجيره توليد و مصرف مرغ را به انحصار ميگيرند و هر وقت دلشان خواست وارد بازار ميکنند بنابراين زنجيره توليد و مصرف به خوبي مديريت نميشود.»
سايه سياه تامين نهادها بر سر توليدات دامي
رئيس انجمن صنايع خوراک دام، طيور و آبزيان ايران با تاکيد بر اينکه توليدات محصولات داميبا چالش جدي با محوريت تامين به موقع نهادههاي داميتوليد خوراک دام روبهرو شده است، افزود: ماههاست درباره شرايط پيش آمده به سياستگذاران اقتصادي هشدار دادهايم اما، گوش شنوايي براي شنيدن آن نبود.مجيد موافق قديري با اشاره به شرايط آشفته بازار غير رسمينهادههاي دامي، اظهار کرد: متاسفانه مسئولان، توليدکنندگان را متهم به سياهنمايي و تخريب بخش دولتي ميکنند درحالي که شواهد روشن و آشکاري در بازار وجود دارد که صحت حرفهاي بخش خصوصي را تائيد ميکند.وي ادامه داد: در حال حاضر پرورش دهندگان و توليدکنندگان خوراک دام کمتر از ۵۰ درصد از نهادههاي داميرا به قيمت مصوب دريافت ميکنند و آنها مجبور به خريد مابقي نياز خود از بازار غيررسميو يا جايگزين کردن آن با نهادههاي ديگر هستند.به گفته موافق قديري؛ هم اکنون هر کيلوگرم کنجاله سويا در بازار غيررسمي۵ برابر قيمت مصوب دولتي به فروش ميرسد که هزينه تمام شده توليد مرغ و تخم مرغ و ساير محصولات پروتييني را به شکل چشمگيري افزايش داده است.وي قيمت مصوب هر کيلوگرم کنجاله سويا را ۳ هزار و ۲۲۰ تومان و قيمت آن در بازار آزاد را حدود ۱۶ هزار تومان عنوان کرد.موافق قديري در پاسخ به اين پرسش که برخي خبرها حاکي از کاهش واردات نهادههاي داميبه کشور براي تامين نياز توليدات دامياست، گفت: ارزش مجموع واردات نهادههاي داميدر هفت ماهه سالجاري دو ميليارد و ۳۷۷ ميليون و ۵۰۲ هزار و ۶۵۵ دلار است که در مقايسه با ارزش دو ميليارد و ۹۰۳ ميليون و ۹۹۰ هزار دلاري واردات نهادههاي داميدر دوره مشابه سال گذشته کاهش ۱۸ درصدي را نشان ميدهد، ضمن اينکه در هفت ماهه سال جاري ۸ ميليون و ۵۲۹ هزار و ۵۵۸ تن نهادههاي داميوارد کشور شده است که در مقايسه با واردات ۹ ميليون و ۵۲۰ هزار و ۷۹۰ تني نهادههاي داميدر دوره مشابه سال گذشته کاهش وزني ۱۰ درصدي را نشان ميدهد.عضو هييت نمايندگان اتاق بازرگاني ايران اظهار کرد: در ۷ ماه امسال به نسبت مدت مشابه از نظر وزني نيز ميزان واردات ذرت ۲۰ درصد رشد، ميزان واردات کنجاله سويا ۴۴ درصد کاهش و ميزان واردات جودامي۴۰ درصد کاهش داشته است. موافق قديري درباره شايعات مبني بر احتمال فروش نهادههاي دولتي توسط برخي از مرغداران در بازار غيررسمي، گفت: با توجه به تفاوت قيمت نهادهاي دولتي با بازار آزاد و افزايش هزينه تمام شده توليد، اين انگيزه وجود دارد که برخي مرغداران وسوسه شده و نهادههاي دريافتي را در بازار آزاد به فروش برسانند.اين فعال اقتصادي افزود: وقتي که سود توليد مرغ تنها ۱۴ تا ۱۵ درصد قيمت مصوب ستاد تنظيم بازار باشد، طبيعي است که اين عطش در مرغداران ايجاد شود که نهاده دريافتي را بدون صرف دوره پرورش مرغ روانه بازار غيررسميکنند، ضمن اينکه تفاوت قيمت نهادههاي دولتي با بازار غيررسميهم رقم قابل توجهاي است.موافق قديري راهکار جلوگيري از اينگونه تخلفات را عرضه نهادههاي داميبه ميزان نياز بازار با قيمت مناسب دانست تا عطش بازار گرفته شود و زمينه براي تشکيل بازار سياه فراهم نشود.
توزيع دولتي در وضعيت قرمز
مردم براي تهيه مرغ با مشکلات زيادي روبرو شدهاند، به همين دليل بود که وزارت کشاورزي تصميم گرفت تا مرغ با نرخ دولتي را با قيمت حدود ۱۸ هزار تومان در ميادين ميوه و تره بار توزيع کند! مرغي که باعث شد تا مردم براي تهيه آن ساعتها صف ببندند. آن هم در شرايطي که محدوديتهاي فراواني براي کاهش حضور مردم در سطح شهر و تجمع گذاشته شده است! اين روزها بيشتر مغازهها تعطيل شده ولي به دليل سياست بيمنطق جهادکشاورزي و سازمانهاي زيرمجموعه اين وزارتخانه مردم در ميادين ميوه و تره بار براي گرفتن مرغ شانه به شانه هم و فيس تو فيس با کرونا در صف ميايستند.جالب اينجاست که وزارت بهداشت و ستاد ملي مبارزه با کرونا در اين وضعيت سکوت اختيار کردهاند! اگر مردم امروز با به جان خريدن کرونا در صف خريد مرغ ايستادهاند دليلش بيکفايتي تصميمگيراني است که درد مردم را ندارند!
جزئيات توزيع مرغ تنظيم بازاري در تهران
به گفته رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران در جلسه امروز کارگروه تنظيم بازار استان تهران مقرر شده که مرغ منجمد به قيمت هر کيلو ۱۵ هزار تومان در فروشگاههاي زنجيرهاي، ميادين ميوه و تره بار و واحدهاي صنفي توزيع کننده مرغ و مرغ گرم به قيمت کيلويي ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان در ميدان اصلي و اقماري ميوه و تره باره شهرداري تهران توزيع شود.يدالله صادقي در گفتوگو با ايسنا درباره تصميمات جلسه ديروز کارگروه ستاد تنظيم بازار استان تهران گفت: در جلسه اين کارگروه مقدار مرغي که وارد شبکه توزيع بازار تهران ميشود و تعيين شبکه براي توزيع مرغ بررسي شد. بر اين اساس مقرر شد مرغ گرم به طور گسترده در تمامي۲۵۰ ميدان اصلي و اقماري ميوه و تره باره شهرداري تهران توزيع شود. هر کدام از اين ميادين ميوه و تره بار چندين غرفه فروش مرغ دارند که اين محصول را به قيمت ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان تحويل ميگيرند و مکلف هستند آن را به قيمت هر کيلو ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان به مردم عرضه کنند.وي همچنين با اعلام اينکه شبکه توزيع ميادين ميوه و تر هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب آمادگي دارند مرغ مورد نياز مردم را به قيمت تعيين شده تحويل دهند، خاطرنشان کرد که در اقصي نقاط تهران بزرگ دسترسي لازم براي استفاده از اين شبکه وجود دارد. همچنين به گفته اين مقام مسئول در جلسه امروز مقرر شده مرغ منجمد هم در تمام فروشگاههاي زنجيرهاي، ميادين ميوه و تره بار و واحدهاي صنفي توزيع کننده مرغ به قيمت ۱۵ هزار تومان به شکل گسترده در سطح شهر تهران توزيع شود تا افرادي که به ميادين ميوه و تره بار دسترسي ندارند هم بتوانند از مرغ با قيمت دولتي استفاده کنند. البته توزيع مرغ منجمد در شهرستانهاي استان تهران هم انجام ميشود.صادقي با بيان اينکه توزيع مرغ گرم و مرغ منجمد در شبکههاي تعيين شده تا تثبيت قيمت اين محصول ادامه دارد، از تشديد بازرسي بر واحدهاي عرضه مرغ براي رعايت قيمت مصوبه ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان خبر داد. وي همچنين با بيان اينکه محدوديتي براي ميزان مرغ منجمد و گرم به قيمت دولتي براي تنظيم بازار وجود ندارد، تصريح کرد: در شرايط عادي کمتر از ۱۵۰ تن مرغ در ميادين ميوه و تره بار عرضه ميشود، اما امروز به ۳۵۰ تن رسيد. پيش بيني ميشود ادامه توزيع مرغ بر بازار اين محصول تأثيرگذار خواهد بود، به طوري که تاکنون هم روند قيمت ها نزولي شده و از روز گذشته و امروز شاهد کاهش ۴۰۰۰ توماني قيمت مرغ در سطح خردهفروشيها بوديم.
چگونه فاصله اجتماعي رعايت شود؟
اين مقام مسئول در پاسخ به اين انتقادکه تشکيل صف براي خريد مرغ باعث رعايت نشدن فاصله اجتماعي در شرايط کرونايي ميشود، تصريح کرد: مهمترين جايي که در آن مردم براي خريد مرغ صف کشيده بودند و ازدحام جمعيت ايجاد شده بود ميدان بهمن بود که خردهفروشي آن تعطيل شد و در حال حاضر فقط عمده فروشيها براي ارسال بار به ساير نقاط استان فعاليت ميکنند. بنابراين با توجه به فعاليت ۲۵۰ ميدان ميوه و تره بار و همچنين عرضه مرغ منجمد در فروشگاههاي زنجيرهاي و ساير فروشگاهها ديگر ازحام جمعيت نخواهيم داشت و اگر هم صفي تشکيل شود امکان رعايت فاصله اجتماعي درآن وجود دارد.