۱۰ کاراکتر اول محبوب بچه‌های ایرانی، آمریکایی هستند

مهر/ مراسم رونمايي کتاب «بازارسازي فرهنگي» با حضور سبحان يحيايي(مدير مطالعات و برنامه‌ريزي امور اجتماعي فرهنگي مرکز مطالعات شهرداري تهران)، سعيد حسيني(مديرعامل مجمع نوشت‌افزار ايراني اسلامي و مسئول گروه اقتصاد فرهنگ)، محمد ابوالحسني(تهيه‌کننده انيميشن ديرين ديرين) و محمدمهدي ايزدخواه نويسنده کتاب برگزار شد. در اين نشست يحيايي با اشاره به فضاي توليد کتاب گفت: شهرداري تهران در سال‌هاي اخير با شعار «شهرداري به مثابه يک نهاد اجتماعي» فعاليت‌هاي جدي در حوزه فرهنگ و اقتصاد فرهنگ داشته که دو نمونه پررنگ آنها نمايشگاه‌هاي «ياد يار مهربان» و «باز باران» بوده است. وي افزود: اين دو اقدام منجر به توليد فکر و انديشه در حوزه اقتصاد فرهنگ در شهرداري شد. وقتي ما از کالا و خدمات فرهنگي صحبت مي‌کنيم بنا بر اين است که يک کالا خودش بتواند خودگردان باشد و قرار نيست حمايت‌هاي دولتي را دنبال کند. مدير مطالعات و برنامه‌ريزي امور اجتماعي فرهنگي شهرداري تهران ادامه داد: جنس فعاليت در اقتصاد فرهنگ در جمهوري اسلامي عموما حمايتي و ترويجي است. اين رويکرد از آنجا نشات مي‌گيرد که خود محصول نمي‌تواند در بازار رقابت با کالاهاي وارداتي موفق باشد و به همين دليل نهادها به اين حوزه ورود پيدا مي‌کنند. يحيايي در توضيح چرايي توليد اين کتاب بيان کرد: رفتار مصرف‌کننده را دقيق نمي‌شناسيم و اطلاع از بازار فرهنگي در دنيا نداريم. اين کتاب دريچه خوبي به حوزه اقتصاد فرهنگ داشته و مصرف‌کننده ايراني را در نسبت با حوزه انيميشن و شخصيت‌پردازي مي‌شناساند. وي در پايان ابراز اميدواري کرد: اين کتاب مقدمه و شناخت اوليه‌اي است که با برداشتن گام‌هاي بعدي منجر به اين مي‌شود که اقتصاد فرهنگ ما اقتصاد حمايتي و ترويجي نباشد. در ادامه اين نشست محمدمهدي ايزدخواه گفت: صنعت مرچندايزينگ دو بعد اهميت دارد. يک بعد اقتصادي و يک بعد فرهنگي که اهميت بعد فرهنگي طبيعتا مهمتر است. وي افزود: بخشي از خروجي اين کتاب به ما نشان مي‌دهد که کاراکترهاي پرطرفدار بچه‌ها در کشورهاي مختلف دنيا چه شخصيت‌هايي هستند که عمدتا آمريکايي هستند. نويسنده کتاب «بازارسازي فرهنگي» تصريح کرد: ۴۲ کشور در اين کتاب بررسي شده‌اند که بر اساس نتايج آن در کشور آمريکا ۱۰ کاراکتر پرطرفدار همه آمريکايي هستند. در کشورهاي اروپايي تقريبا وضعيت به همين ترتيب است و البته در ايران هم ۱۰ کاراکتر اول محبوب آمريکايي هستند و اين در حالي است که در کشور ترکيه در همسايگي ما دو کاراکتر اول محبوب بچه‌ها ترک هستند. ايزدخواه ادامه داد: به دليل استراتژيک‌بودن اين مساله برخي کشورها مانند انگلستان وزارت صنايع فرهنگي دارند. وي در توضيح بعد اقتصادي بازارسازي فرهنگي بيان کرد: بازاري به اندازه ۲۴۱ ميليارد دلار که نيم درصد اقتصاد دنيا را شامل مي‌شود اهميت اقتصادي اين حوزه را مشخص مي‌کند. اندازه اين بازار به تنهايي از کل اقتصاد ايران بزرگتر است. اين کارشناس فرهنگي افزود: قلب اين بازار که ۱۶ صنعت از جمله انيميشن، اسباب‌بازي و نوشت‌افزارو ... را در برمي‌گيرد، شخصيت‌سازي است. شخصيت وقتي ساخته مي‌شود که مخاطبين آن شخصيت را حس کنند و بتوانند رفتارش را پيش‌بيني کنند و با خلق اين کاراکتر چرخ چندين صنعت به چرخش در مي‌آيد. وي افزود: ايراني‌ها در طول تاريخ شخصيت‌سازان خوبي بوده‌اند مانند رستم و ... که در ذهن ما زنده هستند ولي متاسفانه در تجاري‌سازي ضعيف هستيم. ايزدخواه بيان کرد: چهار بعد يک محصول فرهنگي بايد حرفه‌اي طراحي بشود. خود محصول، قيمت‌گذاري آن، توزيع و در نهايت تبليغ محصول که ما در هيچ‌کدام از اين حوزه‌ها حرفه‌اي عمل نکرده‌ايم. وي با اشاره به تجربه ناموفق عروسک‌هاي دارا و سارا گفت: اين محصول از نظر طراحي مشکلات بسياري داشت و نتوانست موفقيت‌آميز باشد. حتي بسياري از شخصيت‌هاي داخلي کپي‌برداري شده از نمونه‌هاي خارجي هستند. نوينسده کتاب «بازارسازي فرهنگي» در پايان خاطرنشان کرد: در تبليغ محصولات فرهنگي بايد به ابعاد مختلفي توجه کرد. از زمان و مکان تبليغ تا رسانه‌اي که مخاطب از آن استفاده مي‌کند. قانوني در بازاريابي ايران وجود دارد که اگر محصول متوسط را خوب پخش کنيد موفقتر خواهيد بود از آنکه يک محصول خوب را متوسط پخش کنيد. در ادامه اين مراسم محمد ابوالحسني، تهيه‌کننده انيميشن ديرين ديرين گفت: امروز فقط از کتاب بازارسازي فرهنگي رونمايي نمي‌کنيم. بلکه واژه بازارسازي فرهنگي که معادل مرچندايزينگ است را به زبان فارسي اضافه مي‌کنيم. واژه‌اي مهم و پولساز که ما تا الان از آن غافل بوده‌ايم. وي افزود: اقتصاد فرهنگ مي‌تواند نقش موثري در اقتصاد کشور ما داشته باشد. متاسفانه در کشور ما چون پول نفت وجود داشته است ما هميشه مديريت هزينه داشته‌ايم بر خلاف ساير کشورها که مديريت درآمد دارند. ابوالحسني ادامه داد: در حوزه فرهنگ هم همين نگاه وجود داشته است که فرهنگ را محلي براي هزينه‌کردن مي‌دانستيم ولي اين کتاب به ما مي‌آموزد چگونه از کارهاي فرهنگي پول دربياوريم. سعيد حسيني، مديرعامل مجمع نوشت‌افزار ايراني اسلامي در ادامه اين مراسم ضمن بيان توضيحاتي درباره موضوع شخصيت‌سازي گفت: بحث شخصيت‌سازي در کشور ما چه در تشکيلات حاکميتي و چه در بخش خصوصي مورد توجه قرار نگرفته است و اين در حالي است که در کشورهاي غربي اصلي‌ترين اتفاق فرهنگي در حوزه کودک و نوجوان، شخصيت‌سازي است. وي افزود: هدف فعاليت‌ فرهنگي انتقال محتوا است اما اين محتوا براي مخاطب کودک و نوجوان نمي‌تواند به شکل انتزاعي و مفهوم منتقل شود. به همين علت در کشورهاي غربي به جاي توليد محتوا شخصيت خلق مي‌شود. اين شخصيت يک جهاني را مي‌سازد که در همين قالب محتوا را منتقل مي‌کند. مسئول گروه اقتصاد فرهنگ ادامه داد: آمريکايي‌ها در پنجاه سال گذشته در حوزه شخصيت‌سازي کار ويژه‌اي انجام داده‌اند که الان اکثرکاراکترهاي محبوب در کشورهاي جهان شخصيت‌هاي آمريکايي هستند و عمده فرهنگ دنيا را از اين طريق مديريت کرده‌اند. وي با اشاره به نمونه‌هاي موفقي مانند ديرين ديرين و شاهزاده روم تصريح کرد: ظرفيت بالايي در حوزه انيميشن داريم و بازار خوبي هم در کشور داريم که متاسفانه نتوانسته‌ايم از اين ظرفيت استفاده کنيم. حسيني افزود: نمونه شخصيت‌سازي در تاريخ ما مانند کاري که در شاهنامه اتفاق افتاده است، بي‌نظير است ولي نتوانسته‌ايم از آن استفاده کنيم و با وضعيتي روبرو هستيم که کشور ما تسخير شده است. وي در توضيح ويژگي‌هاي کتاب بازارسازي فرهنگي بيان کرد: اين کتاب صرفا بحث‌هاي تئوريک و کتابخانه‌اي را شامل نمي‌شود بلکه با بررسي ميداني، فضاي بازار ايران را در کنار بازارهاي جهاني سنجيده است. مديرعامل مجمع نوشت‌افزار ايراني اسلامي توضيح داد: در چند سال اخير اتفاق‌هاي خوبي افتاده است مانند حوزه نوشت‌افزار و حوزه انيميشن که نقطه ثقل اين اتفاق‌ها خصوصي و با تکيه بر مردم بوده است. وي ادامه داد: اگر حوزه شخصيت‌سازي شکوفا شود حداقل ۱۶ صنعيت ديگر که همگي مرتبط با سبک زندگي کودک و نوجوان مي‌شود، فعال مي‌شوند. اين اتفاق از دو بعد اقتصادي و فرهنگي اهميت ويژه‌اي دارد. حسيني با ذکر نمونه‌اي از اهميت بحث شخصيت‌سازي در کشورهاي دنيا ادامه داد: کشوري مانند کانادا در حوزه صنايع فرهنگي سند تنظيم مي‌کنند که اقتصاد فرهنگ خط قرمز ماست و سعي بر حفظ فرهنگ خود دارد. اين کارشناس فرهنگي به ارائه پيشنهادات کاربردي پرداخت و بيان کرد: اصلي‌ترين راهکار براي موفقيت در حوزه شخصيت‌سازي، سرمايه‌گذاري است و اينکه از نگاه بودجه‌محوري به نگاه سرمايه‌گذاري برسيم. وي افزود: ما در حوزه فرهنگي برخلاف حوزه‌هاي ديگر سرمايه‌گذاري نداريم و بايد به سمت ساختارهاي سرمايه‌گذاري فرهنگي برويم که با شکل‌گيري اين ساختار حتي در کوتاه مدت هم مي‌توان تاثيرگذار بود. حسيني تصريح کرد: بحث نظارت هم اهميت بالايي دارد. در توليد محصولات حوزه شخصيت‌سازي بايد نظارت حداقلي وجود داشته باشد که هر کالايي با هر شرايطي توليد نشود. وي ادامه داد: کتاب «بازارسازي فرهنگي» يک نمونه است. گام اولي که بايد ادامه داشته باشد چون در اين حوزه به کار مطالعاتي نياز داريم. مسئول گروه اقتصاد فرهنگ در انتها خاطرنشان کرد: در چند سال اخير نمونه‌هايي مانند نوشت‌افزار ايراني اسلامي يا انيميشن ديرين ديرين نشان داد که اگر در همين بازار نابرابر هم محصول خوب توليد شود، با استقبال روبرو مي‌شود. نياز به يک عزم جزم دارد که ان شاءالله با فراهم‌شدن زيرساخت‌ها توسط دولت و فعال‌شدن بخش خصوصي جهش جدي در حوزه شخصيت‌سازي خواهيم داشت. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد