تا تو هستی و غزل هست دلم تنها نیست!

خراسان/ اولين آشنايي جدي من با شعر معاصر برمي گردد به روزگار وبلاگ نويسي ام. پيش از آن، طرفدار سرسخت شعر کلاسيک بودم و جز سعدي و حافظ و مولانا را شاعر نمي دانستم. يک روز تصادفي به چندتا وبلاگ برخوردم که تک بيت هاي «ناب/ خواندني/ معاصر» را جمع آوري مي کردند. آن اسم هاي ناشنيده، تعبيرهايي نو و حس هايي آشنا در شعرهاي شان داشتند که حظي تازه نصيبم مي کرد. اين باب آشنايي باعث شد بعدتر سراغ شاعرهاي جوان را از کتاب فروشي ها بگيرم البته که همچنان به بزرگان شعر وفادار بودم. آن اتفاق خوب که در شعردوست تر شدن من و احتمالا خيلي هاي ديگر موثر بود، چندسال پيش به صورتي تخصصي و گسترده در کتاب «دردانه» تکرار شد. دردانه، 200 تک بيت از شاعران معاصر را به انتخاب «محمدعلي بهمني»، به کوشش «ياسر قنبرلو» و «اميرعلي سليماني» و با مقدمه «اسماعيل اميني» گردآوري کرده است. در پرونده امروز، با انتخاب 19بيت از اين کتاب تصميم گرفتيم شما را در لذتِ شعرخواني مان شريک کنيم. توجه داشته باشيد در گزينش اين ابيات، تنها عامل موثر سليقه ما بود و ترتيب شان ربطي به اولويت بندي ندارد. همچنين اميرعلي سليماني، شاعر و موسس نشر «نزديک تر» براي هر بيت شرح و توضيح مختصري نوشته است که حاصل کار خواندني تر شود. گزيده تک بيت ها و توضيح «اميرعلي سليماني» در باره هرکدام شان سليماني در يادداشتي براي زندگي سلام مي نويسد: «"دردانه"، از آن پروژه هايي بود که بيش از آن که حاصل تحقيق و ممارست باشد حاصل دوستي من و «ياسر قنبرلو» شاعر جوان و خوش آتيه اهل قزوين بود. هرچند بعدها که درگير پروژه شديم، سعي کرديم براي حفظ اعتبار اين مجموعه تمام تلاش مان را انجام دهيم. خوشبختانه دردانه را نشر وزين فصل پنجم منتشر کرده است و با استقبال بسيار خوب مخاطبان ادبيات مواجه و چندين بار تجديد چاپ شد؛ همين اتفاق ما را براي تدوين دردانه 2 مصمم کرد. سه سال بعد دردانه 2 منتشر شد. شايد روزي دردانه 3 هم منتشر شود، از شما چه پنهان. ابيات زير که به انتخاب خبرنگار محترم ضميمه زندگي سلام روزنامه خراسان انتخاب شده اند، بخشي از ابيات کتاب دردانه يک هستند که به درخواست ايشان توضيحي کوتاه درخصوص اين ابيات نوشته ام، اميدوارم آگاهي مضاعفي باشد براي درک کامل تر.» 1-خواب ديدم نيستي، تعبير آمد مي رسي هرچه من ديوانه بودم ابن سيرين بيشتر اميرعلي سليماني اين بيت را خودم نوشتم. فکر مي کنم حدود 11سال پيش يعني روزگاري که بسيار مشتاق تر بودم براي نوشتن. در فضاي مجازي بسيار مورد استقبال قرار گرفت و جايي استادي نوشته بود که اين بيت از شاعرش خيلي معروف تر است و به حق درست هم نوشته بود. 2-تو را گذاشته پايين و ماه را بالا فلک درست نشان مي دهد ترازويش صالح دروند اين بيت زيبا از «دروند» شاعر جوان بوشهري است. زاويه ديد و شکل پرداخت کلاسيک و به شيريني اشعار شاعران گذشته است. صدالبته تکرار زيباي شعر شاعران گذشته به مراتب از تجربه هاي بي ثمر امروزي خواندني تر است. 3- بيچاره آهويي که صيد پنجه شيري بيچاره تر شيري که صيد چشم آهويي فاضل نظري «نظري» به سنت شاعران گذشته و به ويژه شاعران سبک هندي اساسا شاعر تک بيت سراست. اگر مي خواستيم بدون توجه به بسامد نام شاعران، دردانه ها را گردآوري کنيم شايد ثلثي از هر کتاب ابيات «فاضل» بود. در اين بيت عاطفه عميق با انواع آرايه هاي لفظي و معنايي به زيبايي ترکيب شده و بيت درخشاني ساخته است. 4-بايد گلي مثل تو پرپر شده باشد تا باد بدين گونه معطر شده باشد محسن عابدي «عابدي» از اصفهان است اگر اشتباه نکنم؛ شاعري که مدت هاست حضورش را در فضاهاي ادبي دريغ کرده است با اين که کتاب موفقي چاپ کرد و شعرهاي درخشاني سرود. اين بيت مطلع يک غزل است و سرودن مطلعي که قابليت تک بيت بودن داشته باشد به علت تکرار الزامي قافيه و رديف دشوارتر است. 5-گر عمر ابد خواهم از آن است که خواهم آن قدر نميرم که به جاي تو بميرم کريم اميري با اين که مضمون نسبتا کليشه اي است اما به زيباترين شکل سروده شده است. مي شود بسيار ابيات درخشان اين گونه را مثال زد که به سبب بار عاطفي ماندگار شده اند. 6- چه فرقي مي کند من چند سر قليان عوض کردم براي قهوه چي ها، مرد خاطرخواه تر، بهتر حامد عسگري «عسگري» در اين بيت و ابياتي از اين دست، نکته بيني و ظرافت نگاهش را در شاعرانه ترين شکل ممکن براي خلق بيتي زيبا به کار گرفته است. تناسب ها، شکل استفاده از زبان معيار امروز و کشف شاعرانه از نقاط برجسته اين بيت است. 7-کنار پنجره گيسو به گيسوي شب و باران حواست نيست عاشق کرده اي حتي درختان را ضياء قاسمي در اشعار «سيد ضياء قاسمي»، خيال و عاطفه حرف اول را مي زند. نگاه کنيد به اين بيت که با استفاده از آرايه ها آن هم به شکل امروزي خود شاعر توانسته است سطري سرشار از عاطفه و در عين حال خيال انگيزي شاعرانه خلق کند. 8- قلب من موقع اهدا به تو ايراد نداشت مشکل از توست اگر پس زده پيوندش را کاظم بهمني «کاظم بهمني» از شاعران نئوکلاسيک و بسيار پرمخاطب امروز است. در اين بيت، «بهمني» از الگوي شعري خودش که کشف هاي زباني با توجه به اصطلاحات امروزي است تبعيت کرده. تکيه اين بيت کارکرد کلمه پيوند است که شاعر توانسته به خوبي از آن استفاده کند. 9-عشق يعني قلم از تيشه و دفتر از سنگ که به عمري نتوان دست در آثارش برد حسين منزوي از بيت هاي ماندگار شعر معاصر است. ازلي و ابدي بودن عشق را «حسين منزوي» در اين بيت به شاعرانه ترين شکل يادآوري مي کند و حساب عشق را از عواطف و غرايز نفساني اين گونه جدا مي سازد که عشق حتي اگر عمري بگذرد تغيير نمي کند. 10شب به شب با مژه هايت دل من مشغول است ميله هاي قفسم را نشمارم چه کنم؟ سيد حسن حسيني با اين که از شادروان «سيدحسن حسيني» غزل هاي کمي به جاي مانده است اما اين بيت يکي از زيباترين غزل هاي امروز است. عاطفه سيال در عين تصويرسازي شگرف، اين بيت را درخشان کرده است. به واقع «سيدحسن حسيني»، شاعري شايد کم کار در حوزه کلاسيک ولي بسيار موثر است، چه در غزل و چه در رباعي. 11- دو سال مي گذرد من هنوز سربازم وظيفه شب و روزم نديده باني توست ياسر قنبرلو «ياسر قنبرلو» که براي اين پروژه دردانه بسيار زحمت کشيده، خود شاعري است بسيار نکته بين و اهل توجه به ظرايف و کلمات. توجه ويژه به کارکرد کلمه ديده بان و نسبت آن با سرباز و استفاده از آن در شعري عاشقانه اين بيت را از مشهورترين بيت هاي چند سال اخير در حوزه شعر جوان امروز قرار مي دهد. 12-اگرچه عشق تو باري ست بردني اما به غبطه مي نگرم در صف سبکباران حسين منزوي «منزوي» از ستاره هاي شعر کلاسيک امروز است. شعرش کمتر تکيه به بيت دارد ولي در ميان اشعارش تک بيت هاي درخشاني مثل اين بيت نيز پيدا مي شود. جهان بيني امروزي و خلاف عرف رايج اشعار کهن عاشقانه و همچنين به کارگيري درست ظرفيت هاي تکنيکي اين بيت را بسيار موفق کرده است. 13- يک بار نشد عقربه هاي ساعت يک دور به اتفاق با هم بزنند بيژن ارژن «بيژن ارژن» به ذات رباعي سرا و شعرش حکمت آميز و انديشمند است. «ارژن» يکي از قله هاي رباعي امروز است. اين بيت نيز که بيت دوم يک رباعي از شاعر است با بياني انديشمندانه و توجه به عناصر امروزي بيت درخشاني شده است. 14- هرکسي آمد به من برخورد کرد از من گذشت ظاهرا ديوار اما غالبا در بوده ام اصغر عظيمي مهر اين بيت از بيت هاي ماندگار «اصغر عظيمي مهر»، شاعر خوش ذوق و جوان اهل کرمانشاه است. باز هم تقابل در با ديوار اما اين بار از منظر شخصي شاعر است که دردمندانه تنهايي و انزواي خود را به تصوير کشيده است. 15-نمازم را قضا کرده تماشا کردنت اي ماه بماند بين ما اين رازها بيني و بين ا... حميدرضا برقعي «برقعي» از شاعران مطرح در حوزه شعر آييني است و اشعار پرمخاطبي در اين حوزه دارد. در اين بيت نيز با درآميختن اصطلاحات عاميانه توانسته بيتي درخشان بسازد. در اين بيت نازک انديشي شاعر مشهود است و البته که همه اين ها در خدمت عاطفه شعر اوست. 16-نگاه و قلب تو از يک قبيله اند اما زبان رسمي اين سرزمين يکي نشده است نيما فرقه «نيما فرقه» شاعر جوان اهل گيلان در اين بيت و ابياتي از اين دست که در ميان آثارش به وفور وجود دارد، توانسته با بهره گيري درست از نگاه اجتماعي و همچنين با حفظ سلامت زبان، ابياتي دغدغه مندانه بيافريند. 17- لحظه بغض نشد حفظ کنم چشمم را در دل ابر نگه داري باران سخت است کاظم بهمني شيوه تمثيلي و بهره گيري از آرايه ارسال المثل در ميان غزل سرايان امروزه که نگاه ويژه اي به سبک هندي دارند، بسيار متداول است. «کاظم بهمني» اين شيوه کهن را با نگاه امروزي به مخاطب تحويل مي دهد و بيت هاي زيبايي مي آفريند. 18-گرچه مي خواهم به روي شانه اش خالي شوم بي وفا وقت نيازم شانه خالي مي کند عليرضا قنبري بيشتر زيبايي اين بيت از «عليرضا قنبري» که شاعري جوان است، تکيه بر اصطلاح شانه خالي کردن و تقابل آن با مفهوم سر بر شانه کسي نهادن و گريستن است و با اين ابزار بيتي عاطفي خلق کرده است. 19-به جاي سرزنش من به او نگاه کنيد دليل سر به هوا بودن زمين، ماه است فاضل نظري زاويه ديد بسيار شاعرانه است. ممکن است هيچ فردي را به خاطر اين که به ماه خيره است، سرزنش نکنند اما دليل شاعرانه مي تواند حکم را هم توجيه کند. اين بيت از ابيات بسيار مشهور «فاضل نظري» است. * تيتر مصرعي از «محمد علي بهمني» است ارسال ديدگاه ضمن تشکر از بيان ديدگاه خود به اطلاع شما رسانده مي شود که ديدگاه شما پس از تاييد نويسنده اين مطلب منتشر خواهد شد. ديدگاه ها ويرايش نمي شوند. از ايميل شما فقط جهت تشخيص هويت استفاده خواهد شد. ديدگاه هاي تبليغاتي ، اسپم و مغاير عرف تاييد نمي شوند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد