صبح نو/ تا چند سال پيش، کسي فکرش را هم نميکرد که بتوان در هيأتهاي بزرگ تهران غير از وعظ و روضه، موضوع ديگري ديد. البته، اصل ماجرا همان است؛ اما اين اتفاق افتاده و هيأتهاي بزرگ علاوهبر فعاليت اصلي خود که همان مجلس ذکر و روضه است، برخي فعاليتهاي فرهنگي ترويجي را نيز در دستورکار خود قرار دادهاند. البته، پيشازاين ديده بوديم که در حاشيه برنامههاي مذهبي، غرفههاي فرهنگي هم داير ميشود؛ اما اينکه مداح مشهور درکنار مداحي، کتابي هم معرفي کند، اقدامي نادر بود که در هيأت رايتالعباس و بهوسيله محمود کريمي اتفاق افتاده است.
در محرم سال گذشته، ناگهان مداحي خاصي از آقاي محمود کريمي در فضاي جامعه پيچيد. البته، مداحيهاي زيادي بود که به آن توجه ميشد؛ اما اين واقعا خاص بود؛ چراکه براساس کتاب «فتح خون» اثر شهيد سيدمرتضي آويني تنظيم شده بود. هم اجراي اين مداحي کار سختي بود و هم کتاب شهيدآويني اثري درخور توجه بود و حال با اين اتفاق، علاوهبر ايجاد فضايي متفاوت در هيأت، اسم کتاب «فتح خون» نيز مجددا دستبهدست ميشد و احتمالا برخي سينهزنان آن هيأت بعد از اتمام مراسم بهسراغ اين کتاب رفته باشند تا ببينند اين کتاب چيست که محمود کريمي دست روي آن گذاشته است. هرچند عدهاي گمان ميبردند که اين اقدام گذراست؛ اما گذشت زمان نشان داد که گويا در اين هيأت، برنامهاي براي معرفي کتاب در مناسبتهاي خاص وجود دارد تا مخاطب هيأت علاوهبر افزايش سطح معنوي، در حوزههاي فرهنگي نيز فضاي فکري بهتري پيدا کند. شنبه ۲۲تير نيز، محمود کريمي بهمناسبت ميلاد امام رضا؟ع؟ کتاب «زيباي راندهشده» نوشته آقاي سيدسعيد هاشمي را معرفي کرد.
به اين بهانه، با آقاي حسين پنجهشاهي، مدير آستان امامزاده علياکبر؟ع؟ چيذر و از مسوولان هيأت رايتالعباس گفتوگو کردهايم که از نظر ميگذرد. وي درباره انگيزه و ايده اوليه معرفي کتاب در هيأت بهوسيله مداح آن هيأت هم گفت: «از حدود دو سال قبل، آقاي محمود کريمي تصميم گرفتند بهدليل ظرفيت ويژه هيأت، در حوزه کودک و نوجوان متمرکز شد و فعاليت بيشتري کرد و از همان موقع، کارگروهي مشخص با نظارت خودش از دوستان خبره و آگاه در حوزههاي مختلف فرهنگي، تربيتي و آموزشي تشکيل شد که خروجي آن چندينهزار صفحه تحقيق شد تا بهترين شيوه براي کار فرهنگي با کودکان 8 تا 14 سال داشته باشيم. شايد برخي فعاليتها در مدارس بهدليل اجبار نتوان انجام داد؛ اما در هيأتها بهدليل حضور داوطلبانه افراد، اين زمينه فعالتر است و با تحقيق ميداني متوجه شديم اين طيف علاقهمند حضور هستند».
پنجهشاهي درباره انتخاب مخاطب اين کار در هيأت هم ميگويد: «شاخههاي متعددي بررسي شد که يکي از آن معرفي کتاب بود که اگر نوجواني کتاب بخواند، از خيلي از حواشي ديگر و آفات دور خواهد ماند. کتابهايي که براي نوجوانان مناسب باشد، کارگروه انتخاب ميکند و محمود کريمي حتما خودش کتاب را ميخواند و درنهايت معرفي ميکند. اين معرفي مستقيم کتاب تأثير مستقيمي ميگذارد و شايد خانوادهاي دهها کتاب داشته باشد که نوجوان رغبتي براي مطالعه آن نداشته باشد؛ ولي وقتي اين کتاب معرفي ميشود، بهتر رغبت پيدا ميکند. شايد با اين کار سنت فراموششدهاي احيا شود که الحمدلله بازخوردهاي خوبي هم داشته باشد». اين مسوول هيأت رايتالعباس افزود: «بخشهاي معرفي کتاب هم در فضاي مجازي بهصورت مستقل، اما با تأخير منتشر ميشود تا درکنار مطالب اصلي گم نشود».
نکته ديگر درباره فروش آثاري بود که مداح معرفي ميکرد؛ امري که مسوولان هيأت درباره آن تمهيداتي انديشيدهاند: «کتابهاي معرفيشده در هيأت موجود است. قبلا ما 400 کتاب ميخريديم که در مردانه و زنانه هديه داده ميشد. البته وقتي کار وسعت پيدا کرد، با ناشران صحبت ميکرديم و تعداد 500 نسخه را با تخفيف مناسب ميخريديم». درباره تأثير اين فعاليت در ميان مخاطبان هيأت پرسيديم که اينطور جواب دادند: «از موقعي که اين حرکت شروع شد، تراکم سني هيأت در حال عوضشدن است. قبلا نوجوانان در هيأت بودند؛ اما در دوره اخير بسيار بيشتر است که در هيأت هم مشهود است. اينکه هيأتي ميتواند در حوزههاي ديگر فرهنگي مؤثر باشد، نبايد دريغ شود». پنجهشاهي البته ميگويد اين حرکت فرهنگي بر معرفي کتاب محدود نيست و قرار است فعاليتهاي ديگري هم در اين هيأت انجام شود: «قرار شده راهکارهايي پيدا شود براي اينکه فضاي اصلي هيأت تحتتأثير قرار نگيرد؛ اما نگاه ما متمرکز بر نوجوان است؛ چون در اين سن، هرچه نوجوان ياد بگيرد، ماندگار ميشود. يکي از فعاليتها کتابخواني است که در حال انجام است و بازخوردهاي خوبي هم گرفته شد. محورهاي ديگر بحثهاي اخلاقي و اعتقادي است که بايد انجام شود و البته مؤثر و ماندگار باشد. تمرکز روي رفتارهاي فردي در فرهنگ عمومي ميتواند از همين الگو آموزشهاي اخلاقي را ياد داد».
بازار