کتاب بخوانیم؛ «دکتر ژیواگو» و «هدا گابلر»

برترين ها/ بسياري از علاقمندان به کتاب هنگام مواجهه با کتاب‌هاي مختلف و فراوان تازه چاپ شده، در شناسايي آثار مورد علاقه خود دچار ابهام و سردرگمي ميشوند. از سويي بسياري کتاب‌هاي مشهور و جذاب وجود دارند که کمتر به آن‌ها پرداخته شده است و از چشممان دور مانده اند. در اين سري مطالب قصد داريم کتاب‌هاي جديد و يا مشهوري را که به تازگي ترجمه و منتشر يا در سال‌هاي اخير تجديد چاپ شده اند، براي شما عزيزان معرفي نماييم. در اين مطلب از سري کتاب بخوانيم چهار اثر ادبي داريم: يک رمان کلاسيک و روسي درباره عشق در ميانه‌ي جنگ و انقلاب؛ يک رمان خواندني از ادبيات يونان درباره زندگي مردي که از يک جوان عياش به قديس تبديل شد؛ نمايشنامه‌اي جذاب درباره يک زن اغواگر از نويسنده‌ي بزرگ نروژي و در نهايت مجموعه شعر‌هايي از شاعري مکزيکي که روي زمين و براي مردم شعر مي‌گفت. يک اثر تحليلي در حوزه جامعه‌شناسي با محوريت جنبش‌هاي اجتماعي نيز براي شما عزيزان انختاب و بررسي نموده‌ايم. با ما همراه باشيد. «دکتر ژيواگو» اثر بوريس پاسترناک بسياري از آثار عاشقانه و درخشان در تاريخ ادبيات، در گونه و ژانرِ سياسي به عنوان بستر و پس‌زمينه طرح شده و به بلوغ رسيده اند. يکي از بهترين نمونه‌هاي آثار سياسي-رمانتيک در تاريخ ادبيات و در ميان کلاسيک‌ها، دکتر ژيواگو اثر بوريس (باريس) پاسترناک است. پاسترناک در ۱۸۹۰ در خانواده‌اي هنري و بورژوا و اهل ذوق متولد شد، مادرش پيانيستي مشهور و پدرش استاد دانشگاه هنر بود. در روسيه تزاري به دليل محدوديت در ظرفيت پذيرش و هزينه بالاي تحصيلات دانشگاهي، افراد زيادي موفق به ورود به دانشگاه نمي‌شدند، اما بخت و اقبال پاسترناک در داشتن خانواده‌اي مرفه و فرهنگي، اين امکان را برايش فراهم ساخت. پاسترناک در دهه دوم قرن بيستم ابتدا در روسيه و بعد‌ها آلمان فلسفه خواند، اما از فلسفه رويگردان شد و به ادبيات و شاعري روي آورد، رشته و حوزه‌اي که بيشتر با طبع هنري و ذوق او سازگاري و تناسب داشت. وي پيش از انقلاب ۱۹۱۷ با انتشار چند دفتر شعر، به شهرتي نسبي دست يافت. در دوران استاليني و دهه ۳۰ ميلادي، «کنگره نويسندگان شوروي» پاسترناک را به طور رسمي «بزرگترين شاعر معاصر روس» برشمرد. پاسترناک اگرچه از حدود سال ۱۹۱۵ طرح و ايده اوليه رمان دکتر ژيواگو را در سر داشت، اما وقايع انقلاب شورري و جنگ داخلي پس از آن بود که باعث شد تا طرح خام پاسترناک، بستر مناسبي براي بسط و روايت خود پيدا کند. وي پس از فراغت از شغل خبرنگاري نظامي در جبهه‌هاي جنگ دوم بين‌الملل، در سال ۱۹۴۶ خلق شاهکار خود را آغاز کرد که يک دهه نوشتن آن به طول انجاميد. واژه «ژيو» در زبان روسي به معناي زندگي است. رمان دکتر ژيواگو داستاني است با محوريت زندگي يک پزشک که طبع لطيف و ظريفي دارد و دستي نيز در شاعري و فلسفيدن. ژيواگو مردي است احساساتي و دلبسته به دو زن، از جمله عاشق لارا، همسر يک انقلابي است؛ احساسات سوزناک ژيواگو با انقلاب ۱۹۱۷ و جنگ داخلي برخورد مي‌کند. در ميان آشفتگي حاصل از انقلاب، ژيواگو خانواده‌اش را از مسکو به نقاط دوردستِ اورال ميبرد تا در پناه از طوفان انقلاب باشند. طبعا سير حوادث تاريخي در کشور، زندگي ژيواگو را دگرگون کرده و مسيري دراماتيک بر او تحميل ميشود. در اين تلاقيِ عشق و سياست است که کتاب به "آيينه‌اي از زندگي شخصي افراد تحت لواي يک حکومت تماميت خواه و متمرکز و انقلابي" تبديل ميشود، اگرچه در نهايت جنبه‌هاي انساني و اخلاقي اثر برجسته‌تر است. پاسترناک برخلاف تمايل رژيم فقط به موضوعات کارگري و رئاليسم سوسياليستي محدود نمي‌ماند، کتاب تاثيرات انقلاب را بر زندگي ثروتمندان به تصوير مي‌کشد. يوري ژيواگو به نوعي خودِ نويسنده است که به عنوان يک انسان با طبع هنري، در برابر يک رژيم انقلابي و خشن، بخت چنداني ندارد و بسيار آسيب پذير است. تنها سلاح او در برابر اين رژيم «شعر» است که به غني‌ترين بخش‌هاي کتاب نيز شکل ميدهد. طبيعتا به دليل مضمون حساسِ اثر و ضديت آن با قرائت‌هاي رسمي در شوروي، امکان انتشار آن در روسيه شوروي وجود نداشت، کتاب به صورت قاچاقي و به سختي به دست ناشري در ايتاليا رسيد و انتشار آن در سال ۱۹۵۷ همه توجهات را به خود جلب کرد تا جايي که آکادمي نوبل در سال ۱۹۵۸ پاسترناک را برنده جايزه نوبل ادبيات اعلام کرد (هرچند بعد‌ها با انتشار اسناد سازمان سيا مشخص شد که فشار زيادي بر آکادمي نوبل آمده تا در اوج جنگ سرد، پاسترناک به عنوان برنده معرفي شود.) پاسترناک به دليل ترس از لغو تابعيت خود، جايزه نوبل را نپذيرفت و کمي بعد در سال ۱۹۶۰ درگذشت. در نهايت پسرش در سال ۱۹۸۹ به نمايندگي از وي جايزه نوبل پدر را دريافت کرد. کتاب بالاخره در سال ۱۹۸۸ و کمي پيش از فروپاشي در شوروي به چاپ رسيد. در سال ۱۹۶۵ ديويد لين کارگردان مشهور، فيلمي اقتباسي از رمان پاسترناک ساخت که بيشتر بر جنبه‌هاي عاشقانه داستان تمرکز داشت و در مجموع اثر قابل قبولي بود و پنج جايزه اسکار را به خود اختصاص داد. دکتر ژيواگو، اين اثر حماسي و تامل برانگيز که بدون شک يکي از مهم‌ترين آثار قرن بيستم به شمار ميرود، در سال‌هاي مختلف چند بار به فارسي ترجمه شده است. سالهاست که صحبت از ترجمه آن به دست «سروش حبيببي» مي‌شود، اما اين نسخه تاکنون منتشر نشده است. در ميان نسخه‌هاي موجود، ترجمه «علي اصغر خبره زاده» نسبتا قابل قبول است. چاپ پانزدهم اين کتاب با ترجمه «علي اصغر خبره زاده» (که از نسخه فرانسوي صورت گرفته است) در سال ۱۳۹۷ توسط نشر نگاه منتشر شده است. اين نسخه در ۸۴۰ صفحه و با قيمت ۱۲۰.۰۰۰ تومان عرضه شده است. -از متن کتاب: "رهگذران کنار مي‌رفتند تا راه را بر مشايعت‌کنندگان باز کنند. تاج گل‌ها را مي‌شمردند و بر خود صليب مي‌کشيدند. کنجکاوان به اين گروه ميپيوستند و ميپرسيدند: چه کسي را به خاک مي‌سپارند؟ جواب مي‌شنديدند: «ژيواگو». درست، ثواب دارد براي اين مرد دعايي بکنيم، مرد نيست زن است، چه فرقي مي‌کند، خدا بيامرزدش، مراسم خوبي است! " نمايش‌نامه «هِدا گابلر» اثر هنريک ايبسن «هنريک يوهان ايبسِن» (۱۹۰۶-۱۸۲۸) نمايشنامه‌نويس مشهور نروژي، يکي از بزرگترين و مهم‌ترين چهره‌هاي ادبيات نمايشي و تئاتر مدرن در اروپا محسوب ميشود. متن‌هاي وي تا به امروز در تمامي نقاط جهان به روي صحنه رفته و نويسندگان زيادي نيز آثاري خلق کرده‌اند که ارجاعات فراواني به آثار ايبسن داشته يا از آن تاثير پذيرفته است. براي علاقمندان به هنر‌هاي نمايشي، "پس از غول‌هاي يوناني و قدمايي مانند يوروپيد و سوفوکل، و شکسپير و مولير در دوران ميانه"، خواندن متن‌هاي ايبسن در دوران جديد اهميت فراواني دارد. از مشهورترين آثار ايبسن ميتوان به «امپراطور و جليلي»، «کمدي عشق»، «خانه عروسک»، «اشباح» و «دشمن مردم» اشاره کرد. ايبسن از جواني تا ميانسالي، حدود سه دهه از زندگي خود را در ايتاليا گذراند و به شدت از فرهنگ و هنر ايتاليا در دوران مختلف تاثير گرفت. واقع گرايي خاص وي با نوعي استهزاء و بدبيني همراه بود که عموما به سنت‌ها و هنجار‌هاي عمومي حمله مي‌کرد و موجب مي‌شد بسياري از مخاطبان و منتقدان، آثار وي را مورد مذمت قرار دهند. به عنوان نمونه «کمدي عشق» به طرز واضحي ازدواج و وفاداري به همسر را مورد تمسخر قرار مي‌داد. «هِدا گابلر»، اما اوج اين مساله بود، هدا زني است در آستانه ۳۰ سالگي و با مشکلات فراوان. او در عين زيبايي، جذابيت و اغواگري در دام يک ازدواج مصلحتي قرار مي‌گيرد در حالي که از زندگي خود رضايتي ندارد. هدا متوجه ميشود معشوق سابق وي با نام لووبِرگ که مردي بود هرزه، با چاپ يک کتاب تبديل به مردي موفق شده است. هدا تصميم مي‌گيرد با اغواگري خود مجددا لووبرگ را تحت سلطه خود بگيرد، اما مسائل جور ديگري پيش مي‌رود و فاجعه‌اي رخ ميدهد. نمايش‌نامه «هِدا گابلر» از جمله آثار متاخر ايبسن است که برخلاف آثار ابتداييش که شاعرانه و نمادين بود، به سمت "صراحت، واقع‌گرايي و جسارت در لحن" حرکت ميکرد. اين اثر در دوران خود به شدت مورد حمله واقع شد و بدنامي را براي نويسنده خود موجب شد، در حالي که امروزه به عنوان يکي از پايه‌هاي ادبيات مدرن شمرده ميشود و شخصيت هدا گابلر را يکي از نمونه‌هاي اعلا و دقيق زن در ادبيات نمايشي ميپندارند. هدا گابلر زني است مورد توجه ديگران که مردان را تحت سلطه خود در مي‌آورد و تا جايي بر آن‌ها نفوذ دارد که شخصيت لووبرگ کتاب خود را با الهام از شخصيت وي نوشته است. گابلر در نمايشنامه ايبسن، زني است که از ديگران اعتراف مي‌گيرد و در جا‌هايي سرنوشت ديگران را هدايت کرده يا رقم ميزند. شخصيت پردازي عميق ايبسن از يک زن با ذکر جزئيات دقيق، از چهره تا تمايلات ظاهري و اجتماعي وي مانند «علاقه به دکوراسيون تيره»، تا خصوصيات اخلاقي و نيات دروني او يکي از درخشان‌ترين و دقيق‌ترين تصوير‌ها در تاريخ ادبيات است. ساير شخصيت‌ها نيز مانند لووبرگ، قاضي و دکتر و ... به تناسب در خدمت متن قرار دارند و موجب بسط مضامين نويسنده شده اند. خود ايبسن درباره اين نمايشنامه گفته است: " قصد من فقط اين بوده است که انسان‌ها را به تصوير درآورم. حالات و سرنوشت انساني و تقدير را که در حصار تنگ محدوديت‌ها و شرايط و باور‌هاي اجتماعي محصور شده اند. " درک عميق نمايشنامه «هدا گابلر» نيازمند آشنايي نسبي با سبک زندگي اجتماعي و احوال فکري مردمان اروپايي در محافل شهرنشين قرن نوزدهم ميباشد. همچنين بايستي آشنايي نسبي با ادبيات رمانتيک اروپايي در دوران گذشته داشت، زيرا ايبسن کاملا در برابر آن‌ها مي‌ايستد و موضع مي‌گيرد. از سويي نميتوان تاثيرات ايبسن از «مکتب اصالت فردي» و فيلسوفي مانند «سورن کيرکگورد» را در نظر نگرفت و تمامي اين‌ها موجب سختي در خوانش اين نمايشنامه ميگردند. اما خواندن اين اثر براي افرادي که هيچ آشنايي با پس‌زمينه اجتماعي و ادبي نيز نداشته باشند، به دليل جذابيت داستان يک تجربه خاص و لذت‌بخش خواهد بود. گفتني است اجراي اين نمايشنامه در ايران در سال‌هاي گذشته بر روي صحنه با مشکلات متعددي مواجه شده است از جمله توقيف. نمايشنامه هدا گابلر در ايران ترجمه‌هاي متفاوتي را به خود ديده است. چاپ سوم از ترجمه درخشان «مينو مشيري» توسط انتشارات علمي فرهنگي در سال ۱۳۹۶ منتشر شد. اين اثر در ۹۵ صفحه و با قيمت ۶.۰۰۰ تومان منتشر شد و يافتن آن کمي دشوار به نظر ميرسد. انتشارات مهرانديش در سال ۱۳۹۷ ترجمه‌اي ديگر از زبان نروژي ارائه کرد که توسط «ميرمجيد عمراني» صورت گرفته و نسخه بسيار باکيفيتي است.. اين نسخه در ۱۳۶ صفحه و با قيمت ۲۳.۰۰۰ تومان به فروش ميرسد. نشر بيدگل نيز به تازگي نسخه‌اي با ترجمه «بهزاد قادري» در ۲۹۵ صفحه و با قيمت ۳۸.۰۰۰ تومان عرضه نموده است. -از مقدمه مترجم: " با ايبسن «زندگي» نمايش شد و «نمايش» زندگي. اين کار يا کارستان او بود. ايبسن در ميدان نمايش از چنان پايگاه و جايگاهي برخوردار است که نه زن نه مرد، نه جوان نه پير، نه دارا نه ندار و ... از خواندن کارهايش بي‌نياز نيست. آن کس که سر و کاري با زندگي دارد، سر و کاري هم با ايبسن خواهد داشت. " «سرگشته راه حق» اثر نيکوس کازانتزاکيس «نيکوس کازانتزاکيس» (۱۹۵۷-۱۸۸۳) نويسنده‌ي مشهور يوناني است که آثار بسيار مهمي از خود به جاي گذاشته است. ميراث ادبي کازانتزاکيس علاوه بر چند سفرنامه و نمايشنامه‌ي خواندني، در حوزه‌ي داستاني بسيار غني و پربار است. از مشهورترين آثار وي ميتوان به «زورباي يوناني»، «آخرين وسوسه مسيح» و «مسيح بازمصلوب» اشاره کرد. کازانتزاکيس علاوه بر آشنايي با مباني فکر فلسفي و يوناني، به دليل ترجمه آثار نويسندگان بزرگي مانند دانته، نيچه، شکسپير و گوته به زبان يوناني، از دانش وسيع و عميقي برخوردار بود که به بهترين وجهي در آثار داستاني و ادبي وي بازتاب يافت. از سوي ديگر کازانتزاکيس به عنوان خبرنگار و جهانگرد به کشور‌هاي مختلفي سفر کرد از جمله چين و ژاپن، بيت‌المقدس، شمال آفريقا و تمامي خاک اروپا. همه اين تجربيات و دانش و بلوغ وي به خوبي در متن‌هاي او به چشم ميخورند. کازانتزاکيس نگاهي خاص به مقوله مسيحيت داشت و به دليل آثارش توسط کليساي کاتوليک و ارتودوکس تکفير شد. تا جايي که به دليل مرتد خوانده شدن، کليساي ارتودوکس يونان اجازه خاک‌سپاري رسميِ جنازه وي را نداد و جسدش در سردخانه افراد گمنام و آواره نگهداري ميشد. در نهايت طرفداران فراوان کازانتزاکيس به صورت خودجوش، جنازه وي را در زادگاهش به خاک سپردند با سنگ قبري حاوي اين جمله از او: " نه آرزويي دارم، نه مي‌ترسم. من آزادم". هرچقدر که زورباي يوناني و آخرين وسوسه مسيح به مثابه رمان، آثاري چندلايه و دشوار محسوب ميشوند، «سرگشته راه حق» داستاني است ساده و در عين حال عميق و جذاب. اين اثر تاثيرگذار به دقت و در قالبي ادبي به شرح زندگي «فرانسيس آسيزي» قديس و بنيانگذار فرقه مسيحي «فرانسيسکن‌ها» از لحظات عياشي و ولگردي وي در جواني تا دگرگوني و در نهايت هنگام مرگ مي‌پردازد. عنوان اصلي کتاب «سنت فرانسيس» است و به دليل اينکه عملا آخرين نوشته کازانتزاکيس پيش از مرگ و پس از يک زندگي ادبي و فکري پرفراز و نشيب مي‌باشد، اهميت دو چنداني مي‌يابد. فرانسيس آسيزي در قرن دوازده ميلادي در ايتاليا و در خانواده‌اي ثروتمند ميزيست. او تک‌فرزندي بود که مورد علاقه مادرش قرار داشت در حالي که رابطه خوبي با پدر تاجر و ثروتمندش نداشت. وي عاشق‌پيشه‌اي بود که در خيابان‌ها به ولگردي و خوشگذراني روزگار ميگذراند، اما ناگهان در اثر حادثه‌اي دگرگون شد، دست از مال ومنال خانوادگي خويش شست و شهر زادگاه خود را ترک نمود. آسيزي تمام پيوند‌هاي اجتماعي خويش را قطع کرد و به زندگي فقيرانه و انزواي کامل در طبيعت روي آورد. با وجود سختگيرانه بودن کيشِ وي، به مرور پيروان و مريدان زيادي يافت، محبوب مردم شد و پاپ نيز او را به رسميت شناخت. فرقه فرانسيسکن که به تبليغ "فقر و نوع دوستي و عشق مسيحي" ميپرداخت به زودي در کنار فرقه دومينيکن به بزرگترين فرقه‌هاي مسيحي تبديل شد. معجزات زيادي از فرانسيس آسيزي نقل شده است و خرقه فقيرانه وي که از دوختن تکه‌پارچه‌هاي مختلف و دور ريخته شده، بافته شده بود امروزه از او باقي مانده است. شهر سن فرانسيسکو در کاليفرنياي آمريکا نيز به احترام وي نامگذاري شده است. قديس فرانسيس بر فلسفه مسيحي و الهيات تاثير گسترده و طولاني مدتي گذاشت که تا به امروز ادامه داشته است. از سويي عشق وي به طبيعت و حيوانات و پرندگان نيز در دوران خود امري ويژه بود که بعضا به عنوان مبنايي براي شکل‌گيري «حقوق حيوانات در دوران مدرن» از آن ياد ميشود. «سرگشته راه حق» از منظر ادبي داستاني است جذاب و دراماتيک که شرح دگرگوني و تبديل يک جوان لاابالي به بزرگترين قديس در دنياي مسيحيت را به خوبي به تصوير ميکشد، ما را با مباني انديشه و احوال قديس فرانسيس آشنا ميکند، وقايع و خرده داستان‌هاي بسياري نيز حول شخصيت قديس فرانسيس شکل ميگيرد که در دوران خود اهميت زيادي داشته و بسياري از آن‌ها به دقت توسط کازانتزاکيس روايت شده است. شخصيت «برادر لئو» به عنوان مريد و همراه هميشگي فرانسيس و البته راوي داستان، يکي از بهترين نمونه‌هاي ادبي از مريدان و همراهان محسوب ميشود که به "طنازيِ لحن، پيشبرد روايت و غناي فرمي داستان" کمک شاياني نموده است. «سرگشته راه حق» اثر نيکوس کازانتزاکيس با ترجمه «منير جزني» در ايران بار‌ها به چاپ رسيده است. چاپ دهم اين کتاب آخرين بار در سال ۱۳۹۴ و در ۳۵۱ صفحه توسط انتشارات اميرکبير عرضه شد و متاسفانه يافتن آن در کتابفروشي‌ها مقداري دشوار و ناممکن است. اما به دليل چاپ گسترده در سال‌هاي مختلف، ميتوان آن را در بازار کتاب دست دوم پيدا نمود. -از متن کتاب: "ما منکر دنيا هستيم، زيرا اين دنيا رسوا و مفتضح، دروغگو و فاسد است. آيا ميتوان اين دنيا را کار خدا دانست؟ نه، دنيا آفريده‌ي شيطان است! خدا تنها جهان روحاني را آفريده است. دنياي مادي که روان ما در آن کدر و تاريک ميشود کار شيطان است. از اين دنياي شيطاني فرار کنيم و به ياري «فرشته نجات بخش» که همانا «مرگ» است خود را رها سازيم. «جنبش‌هاي اجتماعي و دموکراتيزاسيون»، مجموعه مقالات به قلم نويسندگان مختلف "چرا افراد جذب جنبش‌هاي اجتماعي مي‌‎شوند؟ چرا عده‌اي از افراد پس از مدتي از جنبش‌ها خارج شده يا عده‌اي ديگر هستند که همواره بيطرف و ناظر باقي مي‌مانند؟ چگونه جنبش‌ها اوج ميگيرند و در چه شرايطي موجب تغييرات اساسي و بنيادين ميشوند؟ " اين‌ها پرسش‌هايي اساسي است که در نسبت با اعتراضات و جنبش‌هاي اجتماعي در جوامع مختلف در ذهن همگان شکل ميگيرد. در تاريخ انديشه سياسي، نخستين بار ارسطو در کتاب ارزشمند خود يعني «سياست» و در فصل پنجم به موضوع «انقلاب» پرداخت. اما بحث دقيقِ ارسطو مانند بررسي ساير پديده‌هاي سياسي در دستگاه فکري يونانيان، ناظر بر "علت‌ها، هدف‌ها، راه‌هاي انجام و راه‌هاي پيشگيري از انقلاب" بود و بيشتر معطوف به ساختار و حکومت و طبعا کمتر اثري از مردم در آن به چشم ميخورد. با فرآيند تحولات سياسي و اجتماعي در غرب و شکل‌گيري مفاهيمي مانند «جامعه مدني» در دوران جديد، حدود نيم قرن است که شناخت پديده‌هاي اجتماعي و مطالعه و بررسي «جنبش‌هاي اجتماعي» در علوم اجتماعي و جامعه‌شناسي سياسي وارد فاز جديدي شده است. در ايران نيز در دو دهه گذشته فراتر و فارغ از نياز‌هاي آکادميک و پژوهشي در دانشگاه‌ها، تمايل براي شناخت و آشنايي با جنبش‌هاي اجتماعي و دلايل و اهداف و چگونگي بروز آن‌ها روز به روز گسترش يافته است. کتاب «جنبش‌هاي اجتماعي و دموکراتيزاسيون»، که مجموعه مقالاتي است به قلم نويسندگان مختلف، سعي دارد به بررسي جنبه‌هاي مختلفي از جنبش‌هاي اجتماعي بپردازد، به سوالاتي مهم پاسخ دهد و پرسش‌هايي بنيادين نيز طرح کند تا مخاطبان را در نهايت به سمت نقادي هدايت نمايد. مقالات کتاب (در مجموع دوازده مقاله) به دو بخش اصلي تقسيم شده اند. بخش اول شامل ده مقاله است که هر يک ابعاد خاصي از جنبش‌هاي اجتماعي را بررسي ميکنند و ميکوشند با اشاره به تجارب عيني و عملي، تبييني نظري و عملي از جنبش‌ها ارائه کنند. در اين مقالات «سازمان‌هاي جنبش‌هاي اجتماعي» و بخش‌هاي مختلف آن توضيح داده ميشوند، چگونگي ايجاد تغيير در نهاد‌هاي سياسي شرح داده ميشود، تاکتيک‌هاي اعتراضي و قواعد انتخاب تاکتيک که بايد توسط جنبش‌ها رعايت شوند مرور ميگردد، تحليلي روانشناختي از چگونگي جذب و پيوستن افراد به جنبش‌ها و خروج آن‌ها ارائه ميگردد، نسبت موفقيت و شکست جنبش‌ها با سياستِ دولت‌هاي مستقر بررسي ميشود و درباره معيار موفقيت و شکستِ جنبش‌هاي اجتماعي بحث‌هايي مطرح ميگردد. بخش دوم شامل دو مقاله است که مي‌کوشند ضمن توضيح و تبيين مفهوم «دموکراتيزاسيون» و نظريه‌هاي گذارِ دموکراتيک، تجارب مهمي در اين زمينه را نيز انتقال دهند. همچنين مقالات اين بخش، نيم نگاهي نيز به پيوند جنبش‌ها با مدرنيزاسيون و جامعه شناسي تاريخي دارند و در نهايت گزارشي تحليلي از تجربه دموکراتيزاسيون در آمريکاي لاتين را مشاهده ميکنيم. به گفته گردآورنده مجموعه، بيشتر مقالات از کتاب «گودوين و جيمز» با عنوان «جنبش‌هاي اجتماعي؛ نمونه‌ها و چارچوب‌ها» انتخاب شده اند که در سال ۲۰۰۸ منتشر شده است، معيار انتخاب در گزينش مقالات با توجه به سوالات و ابهامات پيرامون تحولات جاري و وضعيت ايران صورت گرفته است. مقالاتي که قرار است از گذشته به ما بياموزند، امروز را تفسير کرده و آينده را بسازند. در نهايت اينکه فارغ از علايق سياسي، مطالعات نظري درباره جنبش‌هاي اجتماعي ضرورتي است براي گشودن پنجره‌اي که به درک واقعياتي که در جامعه مي‌گذرد، کمک بسياري خواهد کرد. مقالات کتاب خواندني «جنبش‌هاي اجتماعي و دموکراتيزاسيون»، توسط مترجمان مختلفي ترجمه شده است و کوشش اصلي در گردآوري آن را «سعيد مدني» به سرانجام رسانده است. چاپ دوم ان کتاب در سال ۱۳۹۶ توسط انتشارات روزنه در ۲۸۴ صفحه و با قيمت ۴۰.۰۰۰ تومان عرضه شد. -از مقدمه کتاب: " شما ممکن است به مطالعه جنبش‌هاي اجتماعي علاقمند شويد، زيرا علاقمند به مباحث سياسي هستيد چرا که جنبش‌ها، منبع اصلي کشمکش و تغيير سياسي هستند. وقتي مردم با برخي مشکلات اجتماعي مواجه ميشوند، خواستار حل آن‌ها شده و عموما از طريق جنبش‌هاي اجتماعي براي حل مشکلات فشار وارد مي‌کنند. در حالي که احزاب سياسي و رهبران به ندرت از اين مسائل ميپرسند يا موضوعات جديدي را مطرح ميکنند. سياستماران و مجموعه‌هاي بوروکراتيک معمولا بيشتر، روزمرگي ميکنند. " «سراشيب شرق» و «شب آب»؛ مجموعه اشعاري از اوکتاويو پاز