یک کتاب خوب/ گذشته و آینده واقعی نیستند!

خبرگزاري کتاب ايران/ زمان چيست؟ آيا شما مي‌توانيد تعريف دقيق از زمان داشته باشيد؟ سنت آگوستين فيلسوف مسيحي در پاسخ به اين پرسش مي‌گويد، من مي‌دانم زمان چيست اما نمي‌توانم آن را براي کسي توضيح دهم. تا کنون سوالات پيچيده و عميقي درباره زمان مطرح شده است. فلاسفه درمورد زمان همواره اين پرسش را مطرح مي‌کنند که آيا زمان تنها يک لحظه است يا يک بعد کامل. گفتني است زمان مولفه‌اي است که توجه فيزک‌دانان و فلاسفه را بيش از ديگر انديشمندان به خود مشغول ساخته و تعاريف متعددي از اين پارامتر در متون علمي موجود است. و کتابي ديگر در اين ميان کتاب «مغز شما يک ماشين زمان است» نوشته دين بونومانو با ترجمه ياشار مجتهدزاده به بررسي پرسش‌هايي درباب زمان مي‌پردازد. در واقع اين اثر به کنکاش درباره ديدگاه و پاسخ‌هاي فلاسفه و فيزيکدانان در تعريف زمان پرداخته است. نويسنده براي درک و تفهيم کامل‌تر مخاطبان در بخش نخست کتاب به سوالاتي که از سوي فلاسفه و فيزيک‌دانان درباره زمان مطرح مي‌شود پرداخته است. در اين بخش آمده است؛ «فلاسفه درباره زمان اين ديدگاه را مطرح مي‌کنند که آيا زمان تنها يک لحظه است يا يک بعد کامل؟ فيزيک‌دانان هم به دنيال اين پرسش هستند آيا زمان تنها در يک جهت جريان دارد، آيا سفر در زمان امکان‌پذير است و يا حتي اصلا زمان وجود دارد يا خير. در مقابل دانشمندان علوم اعصاب و روان‌شناسان در تلاش براي درک اين موضوع هستند که احساس گذر زمان به چه مفهومي است. مغز چگونه زمان را تشخيص مي‌دهد و چرا و چگونه انسان‌ها مي‌توانند از نظر ذهني خود را در آينده ببينند.» درباره نويسنده نويسنده اين اثر عصب‌پژوه، روان‌شناس، استاد دانشگاه و نويسنده پرفروش آمريکايي است. وي جزو نخستين دانشمندان علوم اعصاب شناخته شده که پرسش‌هايي را درباب اينکه مغز چگونه زمان را کدگذاري مي‌کند؟ مطرح کرده است. بونومانو معتقد است درک اين مطلب ساده نيست و به همين دليل است که بسياري از محققان از آن غفلت کرده‌اند. هدف اين کتاب بررسي پرسش‌هاي مطرح شده و حتي‌الامکان پيدا کردن پاسخي براي آن‌هاست. هرچند پيش از شروع به مطالعه کتاب بايد اين نکته را مظرح کرد که توان دانشمندان و دانش امروزي براي پاسخ دادن به چنين سوالاتي بسيار محدود است. گرچه مغز ژلاتيني با بيش از صد ميليارد سلول عصبي پيشرفته‌ترين دستگاه شناخته شده در جهان است با اين حال طراحي آن بگونه‌اي نيست که بتواند ماهيت واقعي زمان را درک کند همان‌گونه که يک لپ‌تاب براي براي نوشتن نرم‌افزارهاي خود طراحي نشده است. دين بونومانو (نويسنده) در اين اثر از زيست‌شناسي تکاملي، فيزيک، فلسفه بهره مي‌گيرد تا بتواند نظريه تاثرگذار خود را در باره نحوه درک و تشخيص زملن ارائه کند. وي مغز را سيستم پيچيده‌اي مي‌داند که نه تنها زمان را تشخيص مي‌دهد بلکه احساس گذر زمان را در ما به وجود مي‌آورد؛ هر چند اين حس هم مانند بسياري ديگر از تجربيات ذهني ما مي‌تواند دستخوش توهم و اختلال شود. مي‌دانم اما نمي‌توانم توضيح دهم دويجه‌وله در گفت‌وگويي که با اين نويسنده درباره کتاب داشته است در پاسخ به اين سوال که زمان چيست ايا مي‌توان آن را در يک خط خلاصه کرد؟ نوشته است؛ «نمي‌توان زمان را خلاصه کرد چراکه اگر امکانش بود فلاسفه در طول چند هزار سال چنين کاري را مي‌کردند. در واقع همه ما مي‌دانيم زمان چيست؛ مگر اينکه از ما خواسته شود توضيح دهيم؛ اينجاست که بايد گفت بيش از يک چيز است. بنابراين ما از کلمه زمان به معناي چيزهاي مختلف استفاده مي‌کنيم. از آن براي معني ساعت استفاده مي کنيم و اين ساده‌ترين کاربرد زمان است. من در اين کتاب تلاش کرده‌ام به سوالات عميق‌تري پاسخ دهم اينکه آيا زمان داراي ابعاد ديگري هم هست يا خير؟» گفتني است از ديگر اهداف اين کتاب نگاه به پديده زمان در چارچوب علوم اعصاب و روان‌شناسي است؛ اما به پرسش‌هايي درباره فيزيک زمان هم پرداخته است. قصد نويسنده نه تنها درک برخي از بنيادي‌ترين موضوعاتي است که فيزيک درباره ماهيت زمان آشکار مي‌کند، بلکه فهم اين موضوع است که علوم اعصاب و فيزيک زمان در کجا با يکديگر تلاقي پيدا مي‌کنند. دين بونومانو در بخش ديگري از مصاحبه خود گفته است؛ «فکر مي‌کنم در فيزيک تمايل به پذيرش جاودانگي وجود دارد و شايد نظريه نسبيت باعث شده است که اين تمايل به وجود بيايد. من تمايل دارم از اين نظريه که گذشته و آينده وجود ندارد طرفداري کنم و بگويم که گذشته و آينده واقعي نيستند و زمان کاملا نسبي است و زمان حال من و شما متفاوت است.» کتاب «مغز شما يک ماشين زمان است» به قيمت 44 هزار تومان و با تيراژ چهارصد نسخه از سوي انتشارات سبزان راهي کتابفروشي‌ها شد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar