«کتابباز» مرجع کتابی تلویزیون محسوب میشود
ايرنا/ تهيهکنندۀ برنامه «کتابباز» گفت: چقدر خوب ميشد که پيوندي بين «کتابباز» به عنوان مرجع کتابي تلويزيون با خندوانه يا دورهمي يا برنامههاي موفق شبکههاي ديگر برقرار شود، تا مردم بدانند که کتاب، موضوعي جدي است و استمرار اين حرکات و برنامهها در ناخودآگاه مخاطب نشست کرده و موجب ميشود که مخاطب جايي احساس نياز کند و به سمت آن برود.
محمدرضا رضائيان تهيه کننده برنامه کتاب باز در تشريح اهداف و روند اين برنامۀ کتاب محور شبکۀ نسيم بيان کرد: برنامه کتاب باز در حال تجربه کردن فصل پنجم خودش است و اين چهارمين فصلي است که اجراي آن را سروش صحت برعهده دارد؛ فصل اول را با اميرحسين صديق شروع کرديم و بنا شد که در شبکه نسيم در کنار برنامههاي سرگرم کنندهاي که دارد، برنامهاي هم ساخته شود که کتاب را نه به عنوان صرف يک موجود فرهيخته، دانشگاهي و مطالعات تخصصي معرفي کند و از جهت سرگرمي هم به کتاب نگاه کند.
وي افزود: و اين گونه شد که ۵ سال پيش برنامه کتاب باز متولد شد و شايد امروز دوره پاگرفتنش را طي ميکند و در حال رسيدن به دوره بلوغش است (و شايد هم به آن رسيده باشد؛ که اين را مخاطبان و متخصصان اين امر بايد بگويند.)
اين تهيه کننده ادامه داد: در برنامه کتاب باز بنا را بر اين گذاشتيم که در رابطه با فرهنگ مطالعه کار کنيم و درست است که محور برنامه کتاب است و حتي عنوان کتاب را در خود دارد ولي تمرکز صرف روي کتاب نيست و روي فرهنگ مطالعه کار ميکنيم؛ در اين راستا ديدن فيلم و تئاتر خوب، گوش دادن موسيقي خوب، سفر رفتن و گفت وگو با آدمهاي عميق ارزشمند را جز فرهنگ مطالعه ميدانيم؛ و در اين برنامه به بهانههاي مختلف سراغ تک تک اين موارد رفتهايم و فکر ميکنم که مخاطب سختگير کتاب باز قدم به قدم جلو آمده است و در بسياري از موارد هم به ما جهت داده است.
خاصيت بررسي کتاب سيال بودن آن است
رضاييان در تاييد باز بودن برنامه کتاب باز نسبت به مهماناني که در اين برنامه حضور مييابند و هرکدام سياق و شيوه منحصر به فرد خود را براي برجسته ساختن موضوعات دارند، گفت: اين موضوع، خاصيت کتاب است چرا که کتاب و مطالعه ما را به جهانهاي مختلف ميبرند و اين جهانها سيال هستند؛ وقتي که داريم در مورد چنين موضوعي (کتاب) کار ميکنيم، طبيعتا بايد سيال بودن را حس کنيم، به آن دل بدهيم و با آن همراه شويم و يک بخشي از برنامه جاهايي است که مهمان برنامه رفته و تجربه کرده است، با کتابهايش و تجارب و سير زندگياش و ما هم بايد با اين آدم به جاهايي که رفته است، سفر کنيم.
طبيعتا وقتي ما کتاب را مي خوانيم با قهرمان هايش سفر و زندگي مي کنيم و هرکسي موقعيت ها و تصاويري را در ذهنش تصور و تخيل مي کند. و هرکتاب يکساني که بين دو نفر به اشتراک گذاشته مي شود، هر کدام از آن افراد تصويري مجزا از آن در ذهن دارند، طبيعتا اين ويژگي بايد در برنامه اي که عنوان و محتواي کتاب دارد، وجود داشته باشد. از ابتدا بنا را بر اين گذاشتيم و با يک اتاق فکر بسيار قوي و يک سردبير حاذق و کاربلد از انتخاب مهمان ها تا مجري اين موارد را مدنظر داشتيم.
وي افزود: در حقيقت بخشي از اين موفقيت به دليل سروش صحت است که آدم اهل مطالعهاي است اما صرفا کتابخوان نيست. در گفت وگو با آدمهاي مختلف، اين يکي از ويژگي هاي بارز او است که دوست دارد اين فضا را تجربه کند و صرفا نميآيد که برنامهاي را ضبط کنيم و قراردادي را به پايان برسانيم و به منزله يک پروژه و حرفه و کار به آن نگاه کنيم؛ در نتيجه طبيعتا خود ما از پشت صحنه شروع ميکنيم به لذت بردن با آدمهايي که ميآيند و در نهايت تلاش ميکنيم که حداکثر اين فضاي توليد شده را تا جايي که ميشود به بيننده منتقل کنيم.
رضاييان خاطرنشان کرد: البته بخشهايي هم هست (شايد براي همه مهمانان اين گونه نبوده است) که گاهي در مورد سير مطالعات افراد و کتابهايي که دوست داشتهاند و نحوه کتابخوان شدنشان سووالاتي از اين دست داريم که شايد تکراري به نظر برسند اما داستان تمامي اينها فرق ميکند و همه اينها ميتوانند الگوهايي خيلي خوبي باشد که افراد با سبک زندگيهاي مختلف، بالاخره قلابشان به يکي از اين الگوها گير کند و فکر کنند که ميتوانند کتاب بخوانند از آن لذت ببرند و به اين ترتيب به جرگه همه آدمهايي که با کتاب باز کتاب خوان ميشوند، ميپيودند و اين اتفاق بسيار شيريني براي ما است.
«کتاب باز» پاتوقي براي دوستداران کتاب
تهيه کننده کتاب باز در پاسخ به اين سووال که چرا اولين مجري اين برنامه اميرحسين صديق بود و با چرا با سروش صحت جايگزين شد، ادامه داد: اميرحسين صديق بهترين گزينه براي شروع کتاب باز بود و فصل اول را بسيار خوب و بينقص با هم شروع کرديم؛ زماني که ايشان را دعوت به کار کردم وي گفت: «نميتوانم نقش مجري را بازي کنم، خودم هستم و خود واقعيام اين است که تا حدود هفت سال پيش آدم کتابخواني بودهام اما در اين سالها از آن فاصله گرفتم؛ يک مفهوم و زمينهاي را در نظر بگيريم که اگر با فضايي که ميگويم همخواني داشته باشد، خوشحال ميشوم که همکاري کنم» (اميرحسين را در کتابفروشي هدهد ديده بوديم و مخاطب هم يک شناخت اين گونه از او داشت).
رضاييان افزود: برنامه قرار بود تازه متولد شود و فضاي مدنظر اين بود که سالهاي سال کتاب کنارمان بوده است و با آن کيف ميکرديم اما امروز بسيار در زندگيهايمان کمرنگ شده و حالا کتاب باز پاتوقي است براي بازگشتن به دوران قبلي؛ که کسي قرار است براي آدمهايي که کتاب را دوست دارند، اين پاتوق را راه بياندازد و قوي کند و و دوستان امير حسين که کتاب باز هستند بيايند و اين حال خوبشان را با مردم به اشتراک بگذارند و اين حال خوب را به اميرحسين برگردانند و به هر دليلي اين فاصله اي که پيش آمده کمرنگ شده و اين کتابخواني از سر گرفته شود.
اين زمينهچيني جواب داد و جلوتر که رفتيم انگار اين فضا براي مردم و مخاطب جذابتر شد که چه جالب است و کتاب ترس ندارد و دوباره به سمت آن بروم. هرچه جلوتر آمديم اين توقع از سمت مخاطب پيش آمد که حالا کتاب معرفي کنيم که چه بخوانند و حالا به عنوان مرجعي براي معرفي کتاب خواندن اميرحسين نمي توانست قرار گيرد؛ طبيعتا براي فصل بعدي بايد به کسي مي رسيديم که به عنوان يک کتابخوان حرفه اي، حرفي که مي زند سند باشد و در لحظه بتواند از جهان کتاب، سند رو کرده و کتاب معرفي کند؛ فکر مي کنم در فضاي فرهنگ و هنر ما اگر نگويم اولين که يکي از بهترين ها سروش صحت است؛ کساني که او را مي شناسند، ميدانند که او را بايد يا در کتابخانه ملي پيدايش کنند يا در فرهنگسراي ارسباران؛ ويژگي خوب ديگر او اين است که به شبکه نسيم هم مي خورد؛ شبکه نسيم شعار و محور کارهايش سرگرمي است و سروش را مردم به عنوان يک بازيگر و کارگردان طنز مي شناسند و طبيعتا گارد اوليه نسبت به او براي مخاطب باز بود.
مبحث کتاب جاي کاري زيادي در تلويزيون دارد
رضاييان در ادامه و در پاسخ به اين پرسش که جايگاه کتاب در برنامه سازي تلويزيون تا چه اندازه است و چه جايگاهي بايد داشته باشد، مي بينيم که هر از گاهي در برخي از برنامه ها اين توجه وجود دارد؛ چنانچه در برخي از مسابقه ها و گفت وگوها و ... که محور برنامه ها کتاب نيست، هر از گاهي که يک نفر به دليلي درباره کتاب صحبت مي کند، کتابي هديه ميدهد، کتابي معرفي ميشود، اين اتفاق ميافتد؛ البته طبيعتا خطي پررنگ در برنامههاي مختلف درباره کتاب نيست، اگرچه برنامههاي کتابي، قبل از کتاب باز وجود داشتهاند و هم اکنون هم هستند و بعدا هم خواهند بود و خيلي خوب است که برنامههاي کتابي وجود داشته باشند؛ همچنان که در شبکههايي چون چهار و سه وجود دارد؛ هرچقدر اين برنامهها پررنگتر و تعداشان بيشتر شود، بده و بستان بين اين برنامهها با برنامههاي موفق تلويزيون اتفاق ميافتد؛ طبيعتا تلويزيون در خانه ميليونها ايراني وجود دارد و ما بايد از اين فرصت نهايت استفاده را ببريم.
امروز کتاب باز مرجع کتابي تلويزيون محسوب مي شود و چقدر خوب مي شود که پيوندي بين اين برنامه با خندوانه يا دورهمي يا برنامه هاي موفق شبکه هاي ديگر برقرار شود و اينها سفير داشته باشند و مردم بدانند که اين موضوع کتاب، موضوعي جدي است و استمرار اين حرکات و برنامه ها در ناخودآگاه مخاطب نشست کرده و موجب مي شوند که اين مخاطب جايي احساس نياز کند و به سمت آن برود.
وي افزود: در اين برنامه ماطيف گستردهاي داريم از خانم مصطفيزاده که کارشناس کودک است و از دوره نوزادي حتي از دوره بارداري به خانوادهها کتاب معرفي ميکند و سير مطالعاتي و سبک زندگي کتابي براي خانوادهها ترسيم ميکند تا آقاي کاکاوند و فراستي که در برخي موارد بسيار تخصصي مباحثي را مطرح ميسازند. سعي کردهايم با بضاعتي که کتاب باز دارد، اين موارد را در نظر بگيريم اما هرکدام از اين سرشاخهها که ما به آن ميپردازيم، قابليت يک برنامهريزي مفصل و بسيار جاي کار دارد.
مخاطبان، صاحبان «کتاب باز» هستند
تهيهکننده برنامه کتاب باز يادآور شد: مخاطبي که تا امروز با ما آمده، داراي يک ذائقه است؛ بر اين اساس بازخوردهايي را ميگيريم که نشان ميدهد يک پختگي ايجاد شده است؛ به اين صورت که مخاطبانمان اجازه نميدهند که هر مهماني را به برنامه دعوت کنيم. اين موضوع را ميشود هر شب با نگاهي به کامنتهاي مخاطبان در اينستاگرام برنامه ديد چنانچه اگر حتي ذرهاي بخواهيم به سمت فضاي سلبريتيمحوري برويم که صرفا فردي به دليل چهره بودن دعوت شود و حداقل استانداردي که مخاطب کتابباز از حيث محتوا مدنظرش است را ارائه ندهد، همين مخاطبان بيرحمانه با ما مواجه ميشوند و چون صاحبان برنامه هستند ما را نقد ميکنند و بسيار با اين عبارت مواجه ميشويم که اين تنها برنامهاي است که از تلويزيون ميبينيم (و اين عبارت اصلا براي من خوشحال کننده نيست).
اين فصل پادکست کتاب باز را راه انداخته ايم؛ براي کساني که زمانهايي خالي دارند و دوست دارند در اين زمان ها، فضاي خاص مطالعه و کتاب را داشته باشند؛ که اين بخش هم بازخورد بسيار خوبي دارد.
رضاييان در انتها خبر از بخش جديدي در برنامه کتاب باز داد و گفت:بخش جديد برنامه کتاب باز ويديو پادکستي است که در حال راه اندازي آن هستيم که احسان عبدي پور آن بخش را ميزباني مي کند و قرار است که قصه هاي مردم را که رو به فراموشي است و جايي براي روايتهايشان وجود ندارد از خاک گرفتکي دور کند و اينها روي آنتن بيايد.