جایگاه ایران در آینده بازار جهانی خودرو کجاست؟

فرصت امروز/ «خودروهاي آينده مشابه خودروهاي امروزي نخواهند بود.» اين جمله پيش بيني بسياري از مديران غول هاي خودروساز جهان از آينده صنعت خودرو است. به اعتقاد اين مديران، خودروهاي آينده از لحاظ شکل و شمايل، فناوري و مصرف سوخت شبيه خودروهاي کنوني نيستند، بنابراين تقاضا براي اين خودروها نيز متفاوت خواهد بود. پيش بيني مديران شرکت هاي بزرگ خودروسازي در شرايطي است که به نظر مي رسد آينده صنعت خودروي جهان با سه عامل پويايي تقاضا، فناوري جديد و مقررات سختگيرانه مصرف سوخت گره خورده است، بنابراين در سال هاي آتي شرکت هايي قادر به ادامه حيات خواهند بود که در تقابل با عوامل مذکور سربلند بوده و توان پاسخگويي به تقاضاي فزاينده مشتريان در توسعه فناوري و مصرف سوخت را داشته باشند. بر اين اساس با توجه به پيش بيني هاي ياد شده از روند خودروسازي جهان، اين سوال مطرح است که با ادامه فعاليت کنوني شرکت هاي توليد کننده خودرو چه سرنوشتي در انتظار خودروسازي کشور است؟ و در نهايت خودروسازي ايران به چه سمت و سويي هدايت خواهد شد؟ در پاسخ به اين سوالات بد نيست که نگاهي به موقعيت جهاني ايران از لحاظ توليد و فروش خودرو بيندازيم. در گزارشي که ارائه کننده آن گروه «PWC ) «price waterhouse coopers) است تأکيد شده که هم اکنون ايران از لحاظ ظرفيت توليد و فروش خودرو در شرايط ممتازي در دنيا قرار گرفته؛ به طوري که در ارزيابي هاي صورت گرفته، پيش بيني مي شود بازار ايران در کنار بازار کشورهايي همچون مصر، آفريقاي جنوبي و نيجريه طي پنج سال آينده از رشد فروش در خاورميانه و آفريقا برخوردار باشد. به اين ترتيب گزارش مذکور مشخص کننده جايگاه ويژه ايران در تحولات آتي صنعت خودروي جهان است و اين در شرايطي است که به نظر مي رسد عملکرد خودروسازان کشورمان با توجه به نقشي که براي آن در تحولات آينده خودروسازي جهان تعريف شده همخواني ندارد. در اين زمينه بسياري از کارشناسان قرار گرفتن در فضاي پسا برجامي را براي صنعت خودروي ايران يک فرصت مي دانند که مي تواند تا حدود زيادي تعيين کننده سرنوشت اين صنعت در تحولات جهاني باشد، حال آنکه برخي ديگر نيز معتقدند تا چالش هاي بي شمار صنعت خودروي ايران به طور ساختاري حل نشود، نمي توان به حضور مؤثر خودروسازي ها دل بست. در هر صورت آنچه مشخص است با توجه به پتانسيل توليد و بازار فروش خودرو در ايران، خودروسازي کشورمان مي تواند نقش مؤثري در تحولات جهاني ايفا کند، حال آنکه دولتي بودن اين صنعت و همچنين انحصار خودرو، مانع از تحقق اهداف بلندپروازانه جهاني شده است. به اين ترتيب از آنجا که صنعت خودرو يکي از صنايع مورد توجه دولتمردان است و اين صنعت اثري جدي در رشد اقتصادي کشور دارد، کارشناسان تأکيد دارند صنعت خودروي ايران بايد در مسيري حرکت کند که خودروسازان خارجي در آن گام گذاشته اند. از آنجا که سرعت تکنولوژي و توسعه محصولات جديد در جهان رو به افزايش است و خودروسازان خارجي نيز در حال تطابق خود با اين سرعت فزاينده هستند؛ بنابراين خودروسازان ايران بايد ضمن بهره بردن از مزيت بازار داخل و توجه به تقاضاي مناسبي که در کشورهاي همسايه وجود دارد، استراتژي توسعه بازار و محصول را دنبال کنند. اين موضوع از آن رو اهميت دارد که امضاي توافق هسته اي موجب شده خودروسازان داخلي بتوانند بار ديگر با شبکه جهاني توليد خودرو ارتباط و همکاري خود را برقرار کنند؛ از آنجا که اين همکاري ها در قالب توليدات مشترک برنامه ريزي شده است، بنابراين حاصل اين مشارکت ها بايد توليداتي همسو با روندهاي جهاني باشد. در اين بين برخي از کارشناسان عنوان مي کنند که دولت نيز بايد با سياست گذاري هاي آينده نگر بتواند زيرساخت هاي لازم به منظور توسعه صنعت خودرو براساس روندهاي جهاني را ايجاد کند.