کیفیت پاییزی خودروهای داخلی
دنياي اقتصاد/ در ادامه اعلام يک خط در ميان سطح کيفيت خودروهاي داخلي، گزارش کيفي مربوط به آبان اعلام شد تا مشخص شود ستارهبندي محصولات خودروسازي کشور به جز يک مورد، تغيير ديگري نداشته است. بنابر گزارشي که شرکت بازرسي کيفيت و استاندارد ايران اعلام کرده، بيشتر خودروهاي داخلي سطح کيفي خود را در آبان حفظ کرده و تنها چانگان توانسته يک ستاره به خود بيفزايد. هرچند طي چند ماه گذشته رسم بر اين بود که ابتدا وزارت صنعت، معدن و تجارت گزارش کيفي را منتشر و سپس شرکت بازرسي آن را اعلام عمومي کند، اما اين بار، اين شرکت خود پيشدستي کرده است. البته شرکت بازرسي عملا گزارش کيفي مهر و آبان را بهصورت يکجا اعلام کرده است، اقدامي که در شهريور نيز آن را انجام داده و سطح کيفي خودروها را در اين ماه و مرداد، مشترکا اعلام کرد. در گزارش جديد اما نام ۴۲ خودروي داخلي به چشم ميآيد که در دستههاي قيمتي مختلف تقسيم شدهاند. طبق روش معمول شرکت بازرسي کيفيت و استاندارد ايران در ارزيابي کيفي خودروها، هر محصول بسته به امتيازات کسبشده، بين يک تا پنج ستاره کيفي دريافت کرده و در دسته قيمتي خود جاي ميگيرد. اين در شرايطي است که طبق معمول هيچ خودرويي نتوانسته در ارزيابي کيفي جديد، تمام ستارههاي موجود را به دست بياورد. در گزارش منتشره، اخذ يک ستاره، نشاندهنده حداقل کيفيت يک خودرو بوده و هرچه تعداد ستارهها بالاتر باشد، به معناي آن است که آن خودرو از سطح کيفي بهتري برخوردار است. در گزارش کيفي آبان اما طبق روال ماههاي گذشته، خودروهاي توليد داخل در ۵دسته «بالاتر از ۱۰۰ ميليون تومان»، «بين ۷۵ تا ۱۰۰ميليون تومان»، «۵۰ تا ۷۵ ميليون تومان»، «۲۵ تا ۵۰ ميليون تومان» و «زير ۲۵ميليون تومان» دستهبندي شده و بين يک تا چهار ستاره کيفي بهدست آوردهاند. در ميان ۴۲ خودرويي که طي دومين ماه پاييز امسال مورد ارزيابي کيفي قرار گرفتهاند، ۱۳ خودرو چهار ستاره کيفي را از آن خود کردهاند و اين يعني، حدود ۳۲ درصد از خودروهاي يادشده توانستهاند به کيفيت نسبتا ايدهآل دست پيدا کرده و برترين محصولات خودروسازي کشور در آبان باشند. طبق گزارش منتشره، ۱۳ خودروي داخلي نيز موفق به اخذ سه ستاره کيفي شدهاند تا در مجموع حدود ۳۲درصد از خودروهاي ارزيابيشده در آبان، سه ستاره لقب گرفته و کيفيتي متوسط را ازآن خود کنند. از آن سو، اما ۱۶ خودرو نيز توانستهاند تنها دو ستاره کيفي را در ارزيابي هشتمين ماه سالجاري به دست بياورند. بنابراين حدود ۳۶ درصد از خودروهاي توليد داخل نيز طي آبان امسال دوستاره بودهاند. در گزارش کيفي جديد، هيچ خودروي تکستارهاي به چشم نميآيد. اين در شرايطي است که با آغاز تحريمهاي ايالاتمتحده آمريکا عليه خودروسازي ايران از سه ماه پيش، بيم کاهش کيفيت خودروهاي داخلي طي ماههاي آينده ميرود. با توجه به تحريمهاي جديد، دسترسي خودروسازان به قطعات خارجي اصل محدود شده، بنابراين آنها مجبورند بخشي از نياز خود را از منابع فرعي تامين کنند. اين تغيير مسير تامين ميتواند روي کيفيت خودروهاي داخلي تاثير منفي بگذارد، زيرا معمولا کيفيت قطعات تاميني از منابع فرعي، پايينتر از قطعات اصلي است و اين موضوع کيفيت کلي محصولات را تحتتاثير قرار ميدهد. از سوي ديگر، بهدليل بروز مشکلات نقدينگي در خودروسازي، مطالبات قطعهسازان معمولا سر وقت پرداخت نميشود و اين موضوع نيز ميتواند کيفيت قطعات توليد داخل را متاثر از خود کند. بنابراين سطح کيفي خودروهاي داخلي از دو ناحيه تحت فشار قرار گرفته و بايد منتظر ماند و ديد خودروسازان چه برنامهاي براي مهار اين چالش دارند. نکته ديگر در مورد گزارش کيفي خودروها اينجاست که به احتمال فراوان، دستهبندي قيمتي خودروهاي داخلي به زودي تغيير خواهد کرد. اين تغيير احتمالي، ناشي از ابلاغ قيمت جديد خودروها است که بنا شده بر مبناي حاشيه بازار باشد. طبق فرمول جديد، قيمت خودروها تا ۵ درصد زير نرخ بازار تعيين ميشود بنابراين کف قيمت در خودروسازي به حدود ۳۴ ميليون تومان خواهد رسيد. بهعبارت بهتر، حداقل جابهجايي قيمتي با روش جديد قيمتگذاري، ۱۰ تا ۱۲ ميليون تومان خواهد بود که به پرايد مربوط ميشود و طبعا در مورد خودروهاي ديگر، افزايش قيمتهايي بالاتر و بسيار بالاتر رخ خواهد داد. غيبت مزدا در گزارش کيفي به سراغ جزئيات کيفيت خودروهاي داخلي برويم و ببينيم شرايط کيفي محصولات توليدي در آبان به چه شکل است. طبق روال گزارشهاي قبلي، خودروهاي حاضر در دسته بالاي ۱۰۰ ميليون تومان، چهار ستاره کيفي را بهدست آوردهاند بنابراين تغييري نسبت به گذشته نداشتهاند. در اين گروه، نام دو خودروي مونتاژي به چشم ميآيد که هر دو متعلق به ايرانخودرو هستند. در اين بين، پژو ۲۰۰۸ بهعنوان محصول پسابرجامي ايرانخودرو توانسته چهار ستاره کيفي خود را حفظ کند. هرچند پس از بازگشت تحريمهاي آمريکا عليه ايران، پژو ارتباط خود را با ايرانخودرو قطع کرد، با اين حال مونتاژ پژو ۲۰۰۸ همچنان ادامه دارد. ايرانخودروييها با استفاده از فرصت سه ماههاي که بين اعلام خروج آمريکا از برجام تا بازگشت تحريم داشتند، توانستند حجم زيادي از قطعات ۲۰۰۸ را ذخيره کنند و در حال حاضر مونتاژ اين محصول به واسطه همين ذخيرهسازي، ادامه دارد. با اين حال مشخص نيست پس از اتمام ذخاير قطعات ۲۰۰۸، ايرانخودرو به واسطه تامين قطعات از منابع فرعي و همچنين داخليسازي، باز هم بتواند به مونتاژ آن ادامه دهد. داستان در مورد سوزوکي گرندويتارا نيز به همين شکل است و چون بيشتر قطعات آن از مسير واردات تامين ميشود، ادامه توليد اين محصول هم درهالهاي از ابهام قرار دارد. البته وجود نام ويتارا در گزارش کيفي، گوياي تداوم مونتاژ اين شاسي بلند ژاپني است، اما مشخص نيست با اتمام قطعات ذخيره آن، چه سرنوشتي در انتظارش است. ويتارا در گزارش کيفي آبان، چهار ستاره خود را حفظ کرده و تغييري نسبت به مهر نداشته است. در گروه بالاي ۱۰۰ ميليون تومانيها، پيشتر نام مزدا۳ هم به چشم ميآمد، اما اين محصول در گزارش آبان، غيبت دارد. حذف مزدا۳ از ليست خودروهاي تحت ارزيابي، قطعا با تيراژ ضعيف اين محصول در آبان در ارتباط است و حتي اين امکان وجود دارد که مونتاژ مزدا۳ در گروه بهمن بهدليل اتمام قطعات منفصله، متوقف شده باشد. اين محصول اگر در ليست کيفي آبان قرار داشت، خودرويي چهار ستاره بود. از خودروهاي بالاي ۱۰۰ ميليون تومان بگذريم و نگاهي بيندازيم به گروه بعدي که محصولات ۷۵ تا ۱۰۰ ميليوني را در خود جاي داده است. در اين گروه با هشت محصول مونتاژي مواجه ميشويم که در ميان آنها، کيا سراتو و هيوندايي اکسنت و هيوندايي مدل i۲۰ و هاوال H۲ توانستهاند چهار ستاره کيفي را به دست بياورند. در اين بين، سراتو که در سايپا مونتاژ ميشود، در گزارش کيفي گذشته نيز چهار ستاره کيفي بهدست آورده؛ بنابراين سطح کيفي آن در آبان تغيير خاصي به خود نديده است. سراتو مدتهاست قيمتي بالاي ۱۰۰ ميليون تومان در کارخانه دارد، با اين حال شرکت بازرسي همچنان اين محصول را در گروه ۷۵ تا ۱۰۰ ميليون تومانيها قرار ميدهد. ديگر عضو اين گروه يعني هيوندايي اکسنت با وجود قطع ارتباط خودروساز کرهاي با ايران، کماکان در کرمان موتور مونتاژ ميشود. اکسنت خودرويي چهار ستاره به حساب ميآيد و نسبت به مهر تغيير کيفي خاصي را تجربه نکرده است. ديگر ميهمان کرهاي گروه يعني هيوندايي i۲۰ نيز که در کرمان موتور مونتاژ ميشود، با کم و زياد شدن ستاره کيفي مواجه نشده و بنابراين کيفيت آن در مقايسه با مهر ثابت مانده است. در گروه تحت بررسي اما پنج خودروي چيني نيز به چشم ميآيد و همه آنها با داخليسازي پاييني در کشور مونتاژ ميشوند. در اين بين، هاوال که ميهمان «گروه بهمن» بهشمار ميرود، بدون تغيير نسبت به گزارش قبلي، چهار ستاره کيفي دارد. هاوال ظاهرا به تازگي مشکل توليد پيدا کرده، چه آنکه گروه بهمن به ثبتنامکنندگان آن پيشنهاد دريافت محصول جايگزين داده است. ديگر خودروي چيني اين گروه يعني تيگو ۵ که در مديران خودرو به مونتاژ ميرسد، در گزارش کيفي آبان سه ستاره به دست آورده، بنابراين در مقايسه با گزارش قبلي، تغييري حاصل نکرده است. همچنين جک S۵ نيز بهعنوان محصول مونتاژي کرمان موتور، با کسب سه ستاره، شرايط کيفي مشابهي با ماه گذشته دارد. اين گروه ميزبان هايما S۷ مونتاژي ايرانخودرو نيز هست، خودرويي که بدون تغيير نسبت به گزارش قبلي، سه ستاره کيفي را به دست آورده است. در نهايت عضو ديگر گروه ۷۵ تا ۱۰۰ ميليونيها يعني امويام X۳۳ جديد، تنها دو ستاره کيفي دارد و نسبت به ماه گذشته تغييري حاصل نکرده است. به گروه خودروهاي ۵۰ تا ۷۵ ميليون توماني برويم و ببينيم اوضاع ستارهها در اين دسته قيمتي به چه شکل است. طبق گزارش اعلامي، تمام خودروهاي حاضر در اين گروه، مونتاژيهاي چيني هستند و بهترين آنها بسترن نام دارد. اين محصول مونتاژي گروه بهمن، در ارزيابي جديد، چهار ستاره کيفي به دست آورده و اين نشان ميدهد نسبت به گزارش قبلي، تفاوتي نداشته است. ديگر عضو اين گروه يعني چانگان که در سايپا مونتاژ ميشود ارتقاي ستاره داشته و در حال حاضر محصولي چهار ستاره به حساب ميآيد. همچنين آريزو ۵ نيز کماکان سه ستاره کيفي را به خود ميبيند و با اين حساب تغييري در سطح کيفي اين محصول مونتاژي چيني رخ نداده است. امويام X۲۲ هم ديگر عضو گروه تحت بررسي است که در مديران خودرو مونتاژ ميشود و مانند گزارش قبلي، سه ستاره کيفي دارد. همچنين برليانس H۳۳۰ نيز بهعنوان محصول مونتاژي پارس خودرو، با همان سه ستاره خود در اين گروه جا خوش کرده است. در نهايت تنها عضو دو ستاره گروه ۵۰ تا ۷۵ ميليون تومانيها، ليفان X۶۰ نام دارد که در کرمان موتور مونتاژ ميشود و نسبت به گزارش قبلي تغييري در کيفيت آن ايجاد نشده است. رنو فعلا هست نگاهي هم بيندازيم به دسته ۲۵ تا ۵۰ ميليون تومانيها که بيشترين خودروهاي داخلي را در خود جاي داده است. مانند چند گزارش قبلي، همچنان رنوييها و پژوييها ردههاي ابتدايي اين گروه را به خود اختصاص دادهاند. در اين بين، به نظر ميرسد رنوهاي توليدي آخرين هفتههاي ميهماني خود را در ايران ميگذرانند چه آنکه ارسال قطعات آنها به کشور متوقف شده و بعيد است توليدشان ادامه پيدا کند. طبق آمار اما ساندرو اتومات، تندر-۹۰ پلاس اتومات، تندر-۹۰ پلاس، پژو ۲۰۷ اتومات، پارستندر و پژو ۲۰۷ معمولي شش محصول چهار ستاره اين گروه بهشمار ميروند و نسبت به مهر، تغييري حاصل نکردهاند. در ردههاي هفتم تا سيزدهم اما با تندر-۹۰ پارسخودرو، تندر ايرانخودرو، دنا پلاس، رانا، پژو ۲۰۶ صندوقدار، ۲۰۶ معمولي و دانگ فنگ H۳۰ مواجه ميشويم. خودروهاي مذکور نيز در مقايسه با گزارش مهر، با تغييرات کيفي خاصي مواجه نشده و سه ستاره خود را حفظ کردهاند. در گروه مورد بررسي اما ۹ خودرو دو ستاره نيز به چشم ميآيد و اتفاقا هيچ کدام از آنها در مقايسه با گزارش قبلي، با تغيير ستارهبندي مواجه نشدهاند. در اين بين، ايرانخودرو بيشترين نماينده را دارد؛ بهنحويکه دناي معمولي و پژو پارس توليدي در کرمانشاه و پژو ۴۰۵ توليدي در خراسان، سورن و همچنين سمند توليدي سايت تبريز، با دو ستاره کيفي در ردههاي پانزدهم تا نوزدهم جا خوش کردهاند. از سايپا نيز سه نماينده دو ستاره يعني تيبا۲ و تيبا و ساينا در گروه ۲۵ تا ۵۰ ميليونيها به چشم ميآيد که ردههاي بيستم تا بيست و دوم را به خود اختصاص دادهاند. همچنين امويام۳۱۵ جديد نيز نماينده دو ستاره مديران خودرو بهشمار ميرود و در رده چهاردهم جا خوش کرده است. در نهايت اما گزارش کيفي آبان، کيفيت خودروهاي زير ۲۵ ميليون تومان را نيز در خود جاي داده است، دستهاي قيمتي که به احتمال فراوان در گزارشهاي بعدي جاي خود را به زير ۳۵ميليون تومانيها خواهد داد.طبق گزارش اعلامي، در دسته قيمتي زير ۲۵ميليون تومان، نام چهار خودروي دو ستاره به چشم ميآيد. پرايد ۱۱۱ سايپا، پرايد ۱۳۱ سايپا، پرايد ۱۳۲ سايپا و پرايد ۱۳۱ پارس خودرو، چهار محصول اين گروه هستند که تغييري نسبت به سطح کيفي مهر نداشتهاند.