کدام خودروهای قدیمی ایران پتانسیل بدل شدن به کلاسیکهایی تراز اول دارند؟
عصر خودرو/ در دهه هفتاد شمسي، با قوت گرفتن واردات و مونتاژ خودرو در ايران، بازار پر از محصولات مدرني شد که سبب شدند خودروهاي قديمي واردشده در دهه پنجاه و چهل شمسي مورد بيمهري قرار بگيرند و اصطلاحاً از چشم بي افتند. درنهايت اين وضعيت با اجراي طرح تعويض خودروهاي فرسوده به اوجش رسيد. بااينحال بافرهنگ سازي و تأسيس نهادها متولي خودروهاي کلاسيک، بهتدريج از دهه هشتاد بيمهري نسبت به خودروهاي قديمي کاهش يافت. دراينبين برخي خودروهاي ارزش مادي و معنوي زيادي پيدا کردند و موردتوجه قرار گرفتند. وضعيت براي برخي خودروها چندان مناسب نبود و نهايتاً متأسفانه تعداد زيادي نابود و يا اسقاط شدند. اين روزها برخي از خودروهايي که تا چندي پيش مورد بيمهري بودند، موردتوجه علاقهمندان و متخصصان داخلي قرارگرفتهاند و از آنها ميتوان بهعنوان گزينههاي آتي براي کلاسيکهاي تمامعيار يادکرد. فيات 131/132 شرکت ديزل اتوپارت در دهه پنجاه واردات دو محصول پرفروش فيات به ايران را بر عهده داشت. اين دو سدان خانوادگي 132 و 131 نام داشتند. طراحي ظاهري و مشخصات فني هر دو به هم نزديک بود، هرچند 132 به لطف کابين لوکستر، پيشرانههاي بهتر و ابعاد بزرگتر، نمونه بهتر محسوب ميشد. اين دو برادر تا دهه هفتاد در معابر ايران بهوفور يافت ميشدند تا آنکه بيشتر نمونههايشان از بين رفتند. اين روزها دوباره 132 و 131 موردتوجه عدهاي از علاقهمندان قرارگرفته. خصوصاً با افزايش قيمت محصولات کلاسيک ايتاليايي و کميابي نمونههاي خاص فيات، ميتوان متصور بود که در يک دهه آينده توجه بيشتري بهسوي اين دو سدان جلب خواهد شد. خصوصاً اينکه رقباي 132 همانند ب ام و 518 امروزه کلاسيک محسوب ميشوند و طرفداران خاص خودشان رادارند. ولوو 240 سري 240 ولوو در سطحي جهاني به يک خودرو محبوب و موردتوجه بدل شده است. خودرويي بادوام، سختجان و ايمن که فروش خوبي تجربه کرد و توانست ولوو را در بازارهاي آمريکاي شمالي و اروپا تثبيت کند. اين خودرو براي اولين بار در سال 1974 راهي خط توليد شد و از همان ابتدا نيز به ايران راه يافت و موردتوجه برخي اقشار خاص قرار گرفت. سري آخر اين مدل نيز در ابتداي دهه هفتاد شمسي نيز به ايران وارد شد، هرچند واردات آن دوره بسيار محدودتر بود. تعداد قابلتوجهي از انواع سري 240 ولوو در ايران باقيمانده، اما اين خودرو کمتر بهعنوان يک خودرو کلاسيک و باارزش تاريخي موردتوجه بوده است. با توجه به افزايش ارزش مادي و معنوي اين خودرو در سطح جهاني، ميتوان انتظار داشت بهزودي اين موج به ايران نيز برسد و اقبال عمومي نسبت به اين مدل خاص افزايش يابد. تويوتا کورونا/کارينا/کراون هنوز هم در بسياري از معابر شهرهاي کشورمان، در گوشه و کنار ميتوان تويوتاهاي دهه هفتاد ميلادي را مشاهده کرد که به لطف دوام و کيفيت خوبشان، هنوز هم مورداستفاده مالکين هستند. خصوصاً مدل کورونا که با امکانات رفاهي خوب، ابعاد مناسب، کابين جادار و قيمت خوبش توانست به يک موفقيت بزرگ براي واردکننده وقت تويوتا يعني شرکت ايرتويا بدل شود. بااينوجود هنوز کمتر کسي به اين خودروها بهعنوان يک محصول کلاسيک نگاه ميکند و ارزش مادي و معنوي آنها چندان قابلتوجه نيست. بهتازگي موجي از توجه به سو خودروهاي کلاسيک ژاپني در سطح جهاني ايجادشده و ايران نيز از اين قضيه در امان نمانده و مدلهايي همانند سليکا و داتسون Z موردتوجه قرارگرفتهاند. قطعاً اين موج به محصولاتي همانند کورونا، کارينا و کراون نيز خواهد رسيد. هرچند چندوچون و زمان بالا رفتن ارزش معنوي و مادي اين تويوتاهاي بادوام و سختکوش مشخص نيست! فولکسواگن ترانسپورتر T2/T3 شرکت سهامي ايران فولکس يا همان ثابت پاسال، در دهههاي چهل و پنجاه شمسي واردات نسلهاي دوم و سوم ون محبوب فولکسواگن را بر عهده داشت. اين خودرو از همان زمان موردتوجه صنايع، مغازهداران و صاحبان ساير مشاغل قرار گرفت و بهعنوان يک خودرو کاري ارزان و بادوام شناخته شد. همين استفاده مکرر تا اواخر دهه هفتاد و حتي در دهه هشتاد، جان بسياري از ترانسپورترهاي ايراني را گرفت. در يک دهه اخير نيز استفاده از اين فولکسها بهعنوان کافههاي سيار بسيار مرسوم شده. متأسفانه در بيشتر موارد، تغييرات اساسي و بريدن سقف اين فولکسواگنها سبب ميشود تا خودرو بهتدريج نابود شود. بااينوجود برخي علاقهمندان بهتازگي نسبت به اين خودرو رو خوشنشان دادهاند و بازسازي و نگهداري T2 و T3 بهعنوان خودرو کلکسيوني مرسوم شده است. در آينده نزديک اين وضعيت قطعاً به افزايش ارزش اين خودروها خواهد انجاميد. فورد کاپري شرکتهاي اتوپارس، تاپ اتومبيل و ديزل اتوپارت در چند دوره مختلف سريهاي مختلف نسل اول فورد کاپري را به ايران آوردند. کاپري در آن زمان با الهام از موفقيت استثنائي ماستنگ و براي بازار اروپا طراحي و ساختهشده بود. همانند ماستنگ، کاپري نيز قابليت دستکاري و بدل شدن به يک خودرو همهفنحريف را داشت و به لطف آپشنها و لوازميدکي متنوع، کاستومايز کردن آن کار دشواري نبود. کاپري از دهه پنجاه در مسابقات اتومبيلراني ايران شرکت داشت و تا اوايل دهه هشتاد توانست رانندگان متعددي را صاحبمقام کند. بااينحال واردات نسبتاً محدود در کنار از بين رفتن بيشتر نمونهها در مسابقات و حتي خيابان، سبب شده تا کاپري کمتر موردتوجه باشد و بيشتر زير سايه محصولات آمريکايي فورد قرار گيرد. بهتازگي تعدادي از علاقهمندان و افراد صاحبنام در عرصه خودروهاي کلاسيک ايران به کاپري روي خوشنشان دادهاند و احتمالاً در يک دهه آينده، کاپري به جايگاه بهتري دست خواهد يافت. خصوصاً اينکه قيمت ماستنگ نيز سر به فلک کشيده است.