ایلان ماسک، نابغه صنعت خودرو یا ستارهای در حال افول؟
خودرو بانک/ بدون ترديد، ايلان ماسک يکي از خبرسازترين چهرههاي چند سال اخير در صنعت خودرو بوده است. فردي که با پشتيباني از استارتاپهاي نوآورانه، قدمهاي بزرگي براي توسعه سيستم جديد حمل و نقل در سراسر جهان برداشته و خودروهاي ساخته شده توسط شرکت وي، يعني تسلا، موجب ايجاد موج الکتريکي سازي در خودروسازي شدهاند. اما از سوي ديگر، ادعاهاي دروغين وي، به خصوص در زمينه ايمني خودروهايش، موجب شده که بسياري او را به عنوان فردي کلاهبردار بشناسند که دوران اوجش به زودي پايان خواهد يافت. ايلان ماسک متولد 1971 در آفريقاي جنوبي است. وي از نوجواني، به برنامه نويسي کامپيوتر علاقمند شد و در 13 سالگي، نخستين بازي کامپيوتري خود را به فروش رساند. ايلان ماسک براي شکوفا شدن بيشتر تواناييهايش، به آمريکاي شمالي مهاجرت کرد. او در حال حاضر مالک دو شرکت بزرگ تسلا موتورز و اسپيس ايکس بوده و بر روي استارتاپهايي سرمايهگذاري ميکند که دنياي اطراف انسانها را دچار تغييرات عمده ميکنند. بسياري از پروژههاي انجام شده در شرکتهاي تحت نظر وي، شخصا توسط او طراحي شدهاند يا آنکه در طراحي و توسعه اين پروژهها، نقش قابل توجهي داشته است. يکي از جاهطلبانهترين پروژههاي ايلان ماسک، برنامه هايپرلوپ بوده که قرار است به سيستم نوين حمل و نقل آينده تبديل شود. در هايپرلوپ، حمل و نقل با استفاده از کپسولهايي که در لولهها قرار دارند، انجام ميشود. درون اين لولهها، شرايط خلا برقرار بوده و به همين دليل، کپسولها قادر خواهند بود با سرعت بالا در مسيري بدون اصطکاک، حرکت کنند. ايلان ماسک علاوه بر نوآوري و جنجالهاي رسانهاي، با باورهاي ديوانهوارش نيز شناخته ميشود. براي مثال، او اعتقاد دارد که تا سال 2024، ميتواند انسانها را به مريخ فرستاده و در آنجا حکومت ايدهآل خودش را برپا کند. او مرگ در مريخ را به پايان زندگي در زمين ترجيح ميدهد. چندي پيش نيز وي يک تسلا رودستر را سوار بر موشک شرکت اسپيس ايکس با نام فالکون هوي کرده و به فضا فرستاد. اين موشک و خودرو، در مداري به دور خورشيد قرار گرفته و دور آن چرخيدند. اين آزمايش، در حقيقت براي موشک فالکون هوي طراحي شده بود، اما ماسک با سوار کردن يک تسلا بر روي موشک، تلاش کرد اين ماجرا را براي عموم مردم جذاب کند. اين موشک و تسلا رودستر، بارها و بارها به دور خورشيد خواهند چرخيد، تا در نهايت با زمين يا زهره برخورد کنند. ايلان ماسک در زمينه بازاريابي نيز فعاليت دارد. علاوه بر ايجاد هجمههاي رسانهاي مختلف در حمايت از خودروهاي تسلا، که موجب جلب تعداد زيادي از مشتريان خودروهاي درون سوز به سمت محصولات الکتريکي شدهاند، او برنامههاي ديگري را نيز در اين زمينه اجرا کرده است. براي مثال، اخيرا پکيج ارتقا سيستم رانندگي خودکار براي محصولات تسلا عرضه شد، که نصب آن هزينههاي هنگفتي براي مالکين به همراه داشت. ايلان ماسک پس از مدتي، تصميم گرفت که تخفيفي قابل توجه را به افرادي ارايه دهد که خودروهاي جديد تسلا را خريداري ميکردند. تخفيف به اين صورت بود که اگر مالک قبل از تحويل خودرو، تصميم ميگرفت اين پکيج را بر روي خودروي خودش نصب کند، نياز به پرداخت 6000 دلار داشت، اما اگر پس از تحويل خودرو تصميم بگيرد چنين آپشني را نصب کند، ميبايست 8000 دلار بپردازد. اين تخفيف ويژه، موجب شد که تعداد خريداران خودروهاي صفرکيلومتر تسلا، افزايش قابل توجهي پيدا کند. اکثر محصولات تسلا، قيمتهاي نسبتا بالايي دارند و به همين دليل از تخفيفات ويژه دولت آمريکا براي خودروهاي برقي، برخوردار نيستند. به همين دليل، ايلان ماسک مجبور است از مشوقهاي ديگري براي جذب مشتريان استفاده کند. با وجود آنکه ايلان ماسک جز ثروتمندترين افراد حاضر در صنعت خودروسازي محسوب ميشود، همواره نگران حفظ درآمد خودروسازي تحت مديريتش، يعني تسلا است. چندي پيش وي اعلام کرد اگر در مجموعه تحت مديريت وي، يعني تسلا، اقدامات اساسي براي کاهش هزينهها صورت نگيرد، بزودي ديگر پولي نخواهند داشت. هزينههاي سنگين تحقيق و توسعه تسلا، در سالهاي اخير شديدا منابع اين شرکت را تحليل برده است. ايلان ماسک مدتي قبل از اين اعلام نظر، از مديريت هيات مديره تسلا کنارهگيري کرده بود. مشکلات مالي متعدد در ماههاي اخير، موجب شدهاند که ميزان توليد تسلا نيز کاهش قابل توجهي داشته باشد. ايلان ماسک هرکه باشد، يکي از برترين و شجاعترين کارآفرينان حوزه خودروسازي است. سالها بود که کسي يک شرکت خودروسازي بزرگ، در حد و اندازه تسلا راهاندازي نکرده بود، و از اين نظر، ميتوان ايلان ماسک را با موسسان شرکتهاي بزرگي همچون فورد يا جنرال موتورز، مقايسه کرد. نوآوريهاي او نيز قابل مقايسه با زماني هستند که خودروسازان، قصد جايگزيني اسب با چهارچرخههاي متحرک را داشتند. خودروهاي برقي تسلا، پس از گذشت يک قرن، انقلابي جديد را در صنعت حمل و نقل ايجاد کردهاند.