پراید ۳۲ میلیون تومانی؛ سواد رسانه‌ای کیلویی چند؟!

خبرآنلاين/ صنعت خودروي کشور ايرادات فراواني دارد که بايد در مورد آن صحبت کرد. تنها با نقدهايي دقيق، علمي و بي‌پرده است که مي‌شود اين نواقص را نمايان ساخت و براي رفع آن‌ها کوشيد. وقتي نقد به مطالبه عمومي تبديل شود، بي‌ترديد خودروساز نيز مجاب خواهد شد که با اعمال تغيير، در راستاي جلب رضايت مشتري قدم بر دارد. از همين رو، در اين نوشته مي‌خواهيم تيغ نقد به دست بگيريم و در مورد يکي از بزرگ‌ترين مشکلات صنعت خودروي کشور حرف بزنيم. در همين راستا ودر کنار تمام نواقص، مي توان گفت يک از مشکلات موجود در حوزه صنعت خودروسازي و صنايع وابسته، کمبود منتقدان و روزنامه‌نگاراني جدي و متخصص است. به شکلي که بيشتر نقدها در نهايت به «افزايش قيمت فلان خودرو» يا «کمبود قطعه در فلان شرکت» محدود شده و مشکلات بنيادي‌، در زير تيترهاي زرد و جنجالي دفن مي‌شود. براي نمونه؛ چندي پيش شايعه‌اي در فضاي مجازي منتشر شد، که حتي برخي رسانه‌هاي رسمي کشور هم به آن دامن زدند و به بازنشر آن پرداختند. جدا از راست يا دروغ بودن متن خبر (شايعه)، دردناک‌ترين نکته سواد رسانه‌اي، اقتصادي و صنعتي برخي رسانه ها بود، که پيش از بازنشر يک مطلب، از خودشان سوالاتي بسيار ساده و ابتدايي نپرسيدند. اما متن شايعه چه بود؟ بي‌کم‌وکاست نقل مي‌کنيم: «پرايد صفر ۳۲ ميليون تومان. جالبه بدونيد يک جوان صافکار مشهدي سند يک خودروي سوخته پرايد را خريداري کرده و تمام قطعات حتي پيچ و مهره پرايد را از فروشگاه‌هاي لوازم يدکي تهيه کرده و با اجرت سر هم کردن آن ۳۲ ميليون تمام شده است. حال سئوال اين است چرا صافکار مي‌تواند و سايپا نمي‌تواند، چرا پرايد ۶۰ ميليون تومان فروخته مي‌شود؟» يک جست وجوي ساده نشان مي دهد همين چند خط شبه خبر چگونه در تمامي کانال ها و صفحات شبکه هاي اجتماعي دست به دست چرخيد و صافکار ناديده مشهدي به قهرمان توليد مبدل شد و خودروساز ايراني بار ديگر مورد شماتت قرار گرفتند. اما ديري نپائيد که واقعيت ماجرا عيان شد و پيگيري يکي از خبرنگاران مشهدي علاوه بر رد ادعاي مطرح شده، بخشي دلسرد کننده از عملکرد برخي رسانه ها در اين خصوص را نشان داد. او در شرح پيگيري هايش پيرامون اين خبر نوشت است که «با خبرنگار منتشر کننده اين خبر مصاحبه کرديم که گفت: از طريق مکاتبه ايميلي مطلع شده که اين پرايد ۳۲ ميليوني ساخته شده است! عليخاني رئيس اتحاديه صافکارهاي مشهد هم گفته است: ما هم اين خبر را از شبکه هاي اجتماعي ديديم، ولي هيچ کدام از صافکارهاي مشهد اين خبر را تاييد نکردند!» يک روزنامه‌نگار حرفه‌اي به خوبي مي‌داند که اعتبار منبع يکي از مهم‌ترين عناصر خبر است. به همين دليل است که رسانه‌هاي حرفه‌اي معمولا اخبار را ديرتر از ديگران منتشر مي‌کنند. آن‌ها مي‌خواهند از صحت خبر مطمئن شوند. چرا که باور دارند «اعتبار» مهم‌ترين دارايي يک رسانه است. براي اين رسانه‌ها «اولين» بودن مهم نيست. آن‌ها مي‌کوشند که «قابل‌اعتمادترين» باشند. اما برخي رسانه‌ها از جمله رسانه هاي رسمي و معتبر به بازنشر متني مي‌پردازند، که نه قواعد نگارشي را رعايت کرده و نه حتي نشانه‌هاي سجاوندي را، چه برسد به اصول اوليه خبر! اين سطح از سواد رسانه‌اي، چه در رسانه‌هاي رسمي و چه در رسانه‌هاي غيررسمي، موضوعي بسيار نگران‌کننده‌تر است تا قيمت‌گذاري يک خودرو. زيرا بسياري از مشکلات امروز، از جمله همين بحث قيمت‌گذاري خودرو، در نگاه سطحي و انتقادهاي بي‌اساس ريشه دارد. از ته دل آرزو مي‌کنيم که صنعت خودروي کشور روزي بتواند همپاي رقباي خارجي، رضايت کامل مشتري را جلب کند. اما همين آرزو را براي ارتقاي استانداردهاي رسانه‌اي کشور هم داريم. هرگز نمي‌توانيم بگوييم که خبر و رسانه، کم‌تر از خودروسازي اهميت دارد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد