بدلکاری؛ بازی با آتش و جان

دنياي خودرو/ ارشا اقدسي، متولد ارديبهشت 1361 بدلکار است اما در سال‌هاي اخير در سريال‌ها و فيلم‌هاي سينمايي نيز به‌عنوان بازيگر ايفاي نقش کرده، او اکنون در مجموعه «عصرجديد» از مربيان شرکت‌کنندگان است، به خصوص کساني که براي شگفت‌زده کردن تماشاچيان روي صحنه مي‌آيند. زمين و آسمان را به هم مي‌دوزد و سقف و کف برايش چندان فرقي ندارد. چنان که زمين صاف و ناهموار. از آسمان به زمين مي‌رسد آن هم باحالتي که انگار آب‌ازآب تکان نخورده، به‌خصوص وقتي همه را به هيجان مي‌آورد و هر لحظه فکر مي‌کني، اين آخرين لحظه است و ديگر تمام. اما «ارشا اقدسي» باز سر بر مي‌آورد و صحنه‌اي ديگر خلق مي‌کند. ارشا اقدسي، متولد ارديبهشت 1361 بدلکار است اما در سال‌هاي اخير در سريال‌ها و فيلم‌هاي سينمايي نيز به‌عنوان بازيگر ايفاي نقش کرده، او اکنون در مجموعه «عصرجديد» از مربيان شرکت‌کنندگان است، به خصوص کساني که براي شگفت‌زده کردن تماشاچيان روي صحنه مي‌آيند. از فيلم‌هاي خارجي او مي‌توان به يوگاي کونگ‌فو(2017)، Bang Bang)2014) و مرگ روشنايي(2014) اشاره کرد و از ميان فيلم‌هاي ايراني هم مي‌توان از «قسم»، «ما همه باهم هستيم»، «شبي که ماه کامل شد» و «قانون مورفي» نام برد. اقدسي جايزه SAG AWARD SCREEN ACTOR GUILD AWARD را در سال 2012 براي فيلم «جيمزباند: سقوط آسماني» دريافت کرد، همچنين مقام نخست در رشته چپ کردن خودرو در روسيه را در prometheus international russian festival car tumbling 2014 به دست آورد. بدلکاران نيز مانند ديگران همه‌فن‌حريف نيستند اما در بين آنها افرادي هستند که انواع تخصص‌ها و هنرها را دارد. ارشا مي‌گويد: «ممکن است برخي بدلکاران در يک شاخه متخصص باشند و تکنيک‌هاي زيادي بدانند اما بدلکار ديگري مسلط به تمام شاخه‌ها باشد. يکي از کارهايي که بدلکاران به‌خوبي با آن آشنا هستند؛ رانندگي، موتورسواري، پرش از ارتفاع، کار با آتش، کار در ارتفاع و بستن وسايل ايمني در ارتفاع است اما شاخه‌ ديگري که در بدلکاري وجود دارد، تصادف کردن يا از پله افتادن است. البته شاخه رزمي هم در حوزه بدلکاري است. درواقع اسب‌سواري، شمشيربازي، کار با ابزارهاي مختلف مانند اسلحه و ... مجموع اين شاخه‌ها از هنرهاي اصلي بدلکاري محسوب مي‌شوند.» تصوير و تصوري که از بدلکارها وجود دارد، بيشتر همراه با پريدن از ارتفاع، خودرو آتش‌گرفته يا اوج گرفتن و فرود آمدن با خودرو است. ارشا مي‌گويد: «اين تصور تا حدودي درست است ولي قبل از شروع کار، طراح بدلکار و طراح صحنه‌هاي اکشن نقش مهمي در اجرا و انجام کار بازي مي‌کنند. طراح بدلکار، علاوه‌بر طراحي صحنه‌ها، بايد ايمني بدلکاران را هم در نظر بگيرد و محاسبات لازم را انجام دهد.» وقتي ارشا مي‌گويد طراحي صحنه‌هاي اکشن مهم‌تر است يعني حتي يک خطاي کوچک بازي با جان بدلکار خواهد بود. ارشا مي‌گويد: «طراحي صحنه‌اي که بدلکاران به آن نياز دارند، به جرأت مي‌توان گفت به مراتب از کارگرداني پيچيده‌تر است. به اين دليل که اکثر صحنه‌ها قابليت تکرار ندارند، به همين دليل بايد محاسبات با دقت انجام شده و همه چيز از قبل در نظر گرفته شود، حتي بايد اتفاقات و حوادث احتمالي را پيش‌بيني کرد. باتوجه به تجربه طراح، دقت پيش‌بيني‌ها بالاتر مي‌رود.» پول و هزينه، خيلي‌وقت‌ها کارها را خراب مي‌کند، به‌خصوص وقتي‌که رقم از پيش‌بيني‌ها بالا بزند. اما در مورد بدلکاري دربرخي موارد مي‌توان از هزينه‌ها کاست به‌طوري‌که به کيفيت آسيب وارد نشود و از آن مهم‌تر با جان بدلکاران بازي نکنند. ارشا درباره نقش پول و سرمايه در بدلکاري مي‌گويد: «طبيعتا صحنه‌اي که در آن بدلکاري اتفاق مي‌افتد، مستلزم هزينه‌هاي خارج از تعارف و عرف است. ازجمله اقداماتي که مي‌توان درزمينه کاهش هزينه‌ها انجام داد، تمرين است. با تمرين بيشتر هزينه کمتري خرج مي‌شود. اين موضوع شامل تمرين عوامل و به‌خصوص تيم فيلمبرداري با کساني است که يا مي‌خواهند صحنه‌هاي بدلکاري را انجام دهند يا بازيگراني که قرار است به جاي آنان بدلکاران بازي کنند. هرچه تمرين بيشتر باشد، قطعا راندمان بالاتري خواهيم داشت. در ديگر کشورها، جلسات متعددي با فيلمبردار، بازيگر و بدلکار تشکيل مي‌شود تا تعداد صحنه‌هاي خراب يا شوتينگ را کاهش دهند.» اما همچنان يکي از صحنه‌هاي جذاب براي تماشاچيان برخورد و تصادف خودروهاست، به‌خصوص اگر زنجيره‌اي باشد. اما فقط جذابيت مهم نيست، بلکه بايد ديد براي اين هيجان مخاطب چقدر قرار است هزينه شود. ارشا دراين‌باره توضيح مي‌دهد: «طبيعتا بودجه در خلق چنين صحنه‌هايي بسيار مهم است. براي انجام اين کار، خودرو نبايد نو باشد. اگر انجام چنين کاري به گروه بدلکاري سپرده شود، طراح مي‌داند صحنه‌ موردنظر به چه شکلي فيلمبرداري مي‌شود و در آن صحنه چه چيزي بيشتر در ديد مخاطب است، بنابراين براي آن وقت بيشتري مي‌گذاريم البته در ايران چنين کاري چندان انجام نمي‌شود، ولي ما در گروه به اين موضوع خيلي اهميت مي‌دهيم و برايمان مهم است. اين که حين بدلکاري، درباره حفظ جان و امنيت بدلکاران نگران باشي و از طرفي‌هم بخواهي صحنه‌اي بي‌نقص اجرا کني، کاري دشوار است به‌خصوص اگر اين نگراني به حفاظت از وسايل صحنه هم برسد. اما گاهي اين اتفاق مي‌افتد.» ارشادر مورد انتظاراتي که از يک بدلکار در کارهاي سينمايي و تلويزيوني دارند، مي‌گويد: «مثلا عجيب‌ترين موردي که مي‌توانم به آن اشاره کنم نگراني عوامل درباره خودرو حين تصادف است. دربرخي موارد مي‌گويند شيشه نشکند و کمترين خسارت به خودرو وارد شود. ازسوي ديگر، گروه لباس هم نگران لباس‌هاست که اگر حين کار پاره شوند، چه اتفاقي مي‌افتد؟ به‌اين‌دليل که همين لباس، پوشاک بازيگر اصلي است پيدا کردن شبيه آن، کار دشواري است. اين نگراني‌ها باعث مي‌شوند تمرکز بدلکار کم‌کم از بين برود و حساسيت بالا برود، کار سخت و سخت‌تر شود و مجبور باشد نکات بيشتري را علاوه‌بر کار تخصصي خود رعايت کند، موضوعي که اصلا به چشم تماشاچي نمي‌آيد. اما به‌نظر من توقعي که وجود دارد و بدلکار هم بايد به آن‌ها توجه کند، رعايت نکات ايمني و فراهم کردن محيطي است که عوامل با آرامش‌خاطر کارشان را انجام دهند.» #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد