همه چیز در مورد کیلومتر شمار دیجیتال و آنالوگ خودرو

تسنيم/ کيلومترشمار ماشين يکي از بخش هاي مهم خودرو است که اطلاعات مهمي در مورد کارکرد خودرو ارائه مي‌دهد، که با پيشرفت تکنولوژي کيلومترهاي آنالوگ جاي خود را به کيلومترهاي پيشرفته تر يا ديجيتال داده اند. به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري تسنيم، کيلومترشمار ماشين تقريبا مانند يک بخش داخلي از ساعت آنالوگ است که با يک ميله‌ انعطاف پذير (کابل هم‌محور) به هاب چرخ جلو متصل مي‌‌شود. بد نيست بدانيد که سيستم هاي کنترل سرعت خودرو معمولا بر اساس تکنولوژي ساخت به دو دسته کلي آنالوگ و ديجيتال تقسيم مي‌شوند. توجه به کيلومتر خودرو يکي از عوامل تعيين کننده محاسبه افت قيمت خودرو است.

با پيشرفت بيشتر در طراحي داشبورد و پنل فرمان، امکان نصب چندين نمايشگر (آنالوگ يا ديجيتال) ديگر، مانند مصرف سوخت، در پنل فرمان ايجاد شد. با استفاده از سيگنال‌هاي کيلومترشمار و استخراج اندازه‌گيري‌هاي لازم از ECU، کامپيوتر داخلي خودرو، به راحتي و به دقت، مصرف سوخت را محاسبه مي‌کند و به نمايشگر LCD موجود در پنل فرمان، ارسال مي‌کند. تمام اين اعمال به لطف ريزپردازنده‌ها، به راحتي انجام مي‌شود.در مقايسه با نمونه‌هاي آنالوگ و قديمي، سيستم‌هاي ديجيتالي و مدرن، قطعات بسيار کمتر، کوچک‌تر و سبک‌تر دارند و به ندرت مشکل پيدا مي‌کنند. بنابراين، کيلومترشمارهاي مدرن، با وجود ويژگي‌هايي چون، اندازه‌گيري مسافت حرکت رو به جلو و عقب و دو مسافت‌سنج، بسيار دقيق‌تر و مفيدتر هستند.

---

بازار

---

اگر به شکل و کارکرد کيلومترشمار ماشين در گذشته نگاه کنيد، متوجه مي‌شويد که کيلومتر شمار هاي اوليه يک مجموعه مکانيکي بودند که به کمک دنده‌ها و اعدادي که مي‌چرخيدند، مسافت طي شده را گزارش مي‌دادند. اولين دورسنج براي اندازه گيري سرعت به وسيله مهندس آلماني (Dietrich Uhlhorn) در سال 1817 اختراع شد. اولين استفاده از اين سرعت سنج در سال 1840 براي سنجيدن سرعت و دور چرخش چرخ هاي لوکوموتيو بود. اين دور سنج ها بعدها براي سنجش دور موتور ماشين ها استفاده شدند. دور سنج هاي آنالوگ بر اساس عملکرد چرخش يک شفت يا محور عمودي متصل به فنر سپس صفحه درجه بندي شده کار مي‌کنند. کيلومترهاي آنالوگ يا مکانيکي سيستم اوليه سنجش سرعت خودرو هستند که دقت کافي ندارند؛ اين مدل از کيلومتر هاي با سيم فنري به گيربکس وصل مي شوند. لذا با چرخش چرخ دنده گيربکس سيم فنري هم مي چرخد. اين سيستم به علت اصطحلاک بالا و دقت کم جاي خود را به سيستم ديجيتال داده است. بنابراين امروزه اکثر کيلومترشمارهاي موجود، ديجيتالي هستند. با اين وجود اين دو مدل از کيلومترشمار ماشين از لحاظ ظاهري تفاوت زيادي با هم ندارند. به طوري که حتي با نگاه کردن به کيلومتر هم نمي توان تشخيص داد که سيستم کيلومترشمار ماشين ديجيتال است يا آنالوگ. تقريبا همه خودروهاي انژکتوري ايراني سيستم کنترل سرعت ديجيتال دارند.

احتمالا مي‌دانيد که کيلومترشمار ماشين، با حرکت کردن خودرو و ثبت مسافت، کار مي‌کند. مهمترين عامل مرتبط با کيلومتر شمار، تايرها، خصوصا تايرهاي جلو است. با هر يک چرخش، مسافتي برابر با محيط تاير طي مي‌شود. بر فرض محيط يک تاير دو متر باشد، پس از 50 بار چرخش تاير، خودرو 100 متر يا 0.1 کيلومتر مسافت را طي مي‌کند؛ پس از 500 بار چرخش تاير، مسافت طي شده بالغ بر يک کيلومتر خواهد بود. دستگاه کيلومترشمار، با ثبت چرخش‌هاي تاير، مسافت کلي طي شده را در قالب واحد کيلومتر، به راننده گزارش مي‌‌دهد.

سنسور کيلومترشمار ماشين ( /wheel speed sensor vehicle ) روي گيربکس خودرو نصب مي شود و به وسيله يک سوکت 3 پايه اطلاعات سرعت را به ecu و پشت آمپر مي فرستد. اين سنسور انرژي مکانيکي حاصل از چرخش چرخ دنده را به پالس هاي الکترونيکي تبديل مي‌کند.

چگونه عيوب کيلومتر شمار را تشخيص دهيم ؟

اگر کيلومترشمار ماشين خراب شده است، بايد آن را عيب يابي کنيد تا بتوانيد براي تعمير آن از مسير درست و موثر وارد عمل شويد. براي عيب يابي کيلومترشمار ماشين ابتدا فقط بايد سوکت کيلومترشمار را تميز کنيد و خطا را پاک کنيد. اگر با اين کار مشکل برطرف نشد، سنسور را تعويض کنيد و خطا را پاک کنيد. اگر باز هم مشکل حل نشد، احتمالا مشکل از قطعه چرخ دنده داخل گيربکس و يا سيم کشي خودرو است. بد نيست بدانيد که معمولا سوکت سنسور کيلومتر بر اثر نشتي روغن و آب مي پوسد و خراب مي‌شود. براي اطمينان از اينکه کدام قطعه خراب است، کافي است يک سنسور سالم را به سوکت سنسور کيلومتر وصل کنيد. خودرو را روشن کنيد، چرخ دنده سنسور کيلومتر جديد را بچرخانيد. اگر کيلومتر کار کرد، به اين معني است که سنسور خراب است. اگر کار نکرد سيم کشي خراب است. اگر سنسور را در محل خود بستيد، ولي هنگام حرکت کيلومترشمار ماشين کار نکرد و يا عقربه شلاق زد، يعني چرخ دنده داخل گيربکس خراب است.

دلايل خرابي کيلومترشمار ماشين چيست ؟

احتمالا مي‌دانيد که کيلومترشمار ماشين و سرعت سنج خودرو به کمک يک سنسور سرعت سنج که در زير داشبورد قرار دارد، کار مي‌کنند. برخلاف کيلومتر شمارهاي قديمي که با چرخ دنده کار مي‌کردند، امروزه اکثر خودروهاي مدرن وابسته به سنسورهاي الکترونيکي هستند و بر همين اساس علل خرابي آنها بيشتر الکترونيکي است و نه مکانيکي.

در صورت وجود احتمال دست‌کاري در کيلومترشمار، چه بايد کرد؟

اول از هر چيزي بايد مدرک قانع کننده‌اي داشته باشيد. فقط با ديدن چند خط و خش در پنل فرمان، تصميم‌گيري نکنيد. اگر از وجود دست‌کاري در کارکرد و کيلومترشمار خودرو مطمئن هستيد، بايد از طريق قانوني عمل کنيد. اولين قدم مراجعه به يک وکيل است، هرچند که پس از خريد خودرو، نمي‌توان به راحتي شکايت کرد.

در هر صورت، تا زماني که خودروها در جاده تردد دارند، مسئله‌ي دست‌کاري کيلومترشمار، هميشه وجود خواهد داشت؛ شايد با ورود خودروهاي خودران، اوضاع عوض شود!

آشنايي با سيستم کيلومترشمار ماشين و شناخت علل خرابي آن به شما کمک مي‌کند تا قبل از اينکه خيلي دير شود، براي تعمير اين قسمت از خودروي خود اقدامات لازم را انجام دهيد. علت کار نکردن کيلومتر سرعت هرچه که باشد، يافتن علت از هر چيز ديگري مهمتر است. با توجه به اينکه رانندگي سالم و مطمئن به فاکتورهاي زيادي نياز دارد و يکي از اين فاکتورها دانستن سرعت لحظه اي خودرور است، لذا تعمير به موقع کيلومترشمار ماشين اهميت بسيار زيادي دارد.