خودروهای CNG سوز بمب متحرک هستند؟
تسنيم/ از ابتداي شکل گيري صنعت CNG در کشور ما تا پايان سال ۹۸، حدود ۸۵ مورد انفجار مخزن CNG خودروهاي دوگانه سوز را در کشور داشتهايم که تمامي اين موارد در جايگاهها و در هنگام سوخت گيري رخ داده است. سال 95 بود که «نيره پيروزبخت» رئيس سازمان استاندارد در همايش صنعت CNG، از خودروهاي گازسوز بازرسي نشده با عنوان "بمب متحرک" ياد کرد و گفت: "بايد بعد از مدتي مخازن خودروها بازرسي شوند که متأسفانه هنوز ساز و کاري در مراجع دولتي براي اين امر تعريف نشده است که در اين صورت امکان دارد خودروها تبديل به بمب متحرک شوند." در واقع به گفته اين مقام مسئول، خودروهايي که بازديد دورهاي فني نشوند و يا به صورت غيرمجاز دوگانه سوز شده باشند، به مثابه يک بمب متحرک عمل مي کنند، اما اين بمب متحرک در جادههاي کشور خطرآفرين نيست، بلکه در زمان سوخت گيري مي تواند با انفجار مخزن، فاجعه بيافريند. از ابتداي شکل گيري صنعت CNG در کشور ما تا پايان سال 98، حدود 85 مورد انفجار مخزن CNG خودروهاي دوگانه سوز را در کشور داشتهايم که تمامي اين موارد در جايگاهها و در هنگام سوخت گيري رخ داده است. نکته مهم و قابل توجه اينجاست که تمامي اين موارد انفجار مربوط به خودروهايي بوده که به صورت غيرمجاز کارگاهي از حالت بنزين سوز تبديل به گازسوز شده بودند و يا مخازن آنها با روشهايي چون برشکاري، جوشکاري و ... دستکاري شده بود که اگر تست مخازن خودروها، آنطور که رئيس سازمان استاندارد در سال 95تأکيد کرده بود، به صورت مرتب انجام ميشد و خودروهايي که تست دورهاي آنها انجام نشده بود، اجازه سوختگيري نداشتند، تعداد زيادي از اين انفجارها در سالهاي گذشته رخ نمي داد. حميد قاسمي دهچشمه، معاون مديرعامل شرکت ملي پخش فرآوردههاي نفتي در گفتوگو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري تسنيم با تأييد اين موضوع که تمامي انفجارها در جايگاه هاي سوخت هنگام سوخت گيري خودروي CNG سوز مربوط به خودروهاي تبديل شده غيرمجاز و يا با مخازن دستکاري شده بوده، گفت: با اطمينان ميگويم که 100 درصد حوادث رخ داده در اين حوزه مربوط به تبديل غيراستاندارد در مراکز غيرمجاز است و اگر تبديل به روش صحيح و استاندارد انجام شود، هيچ خطري متوجه خودروهاي گازسوز نخواهد بود و تا امروز به هيچ وجه خودروهايي که در کارخانه به صورت دوگانه سوز توليد شده و يا در مراجع و کارگاههاي رسمي و تأييد شده تبديل به دوگانه سوز شده اند، در صورتي که بعدا مخازن آنها نيز دستکاري نشده باشد، شاهد بروز مشکلات و مخاطراتي چون انفجار و آتش سوزي نشده اند. اين مقام مسئول تأکيد کرد: در واقع سوخت CNG به دليل برخورداري از استانداردهاي بالايي که در خصوص مخزن و ساير مسائل فني خودروها وجود دارد، سوختي ايمن است. طبق بررسيهاي انجام شده از مجموع حدود 85 مورد انفجار رخ داده مخزن CNG خودرو در جايگاههاي سوخت، دليل بروز 53 مورد، دستکاري مخزن بوده است. يعني به هر دليلي در بخشي از نقاط مخزن برشکاري انجام شده بود و دوباره جوشکاري شده و نفر بعد که از اين مخزن استفاده کرده از اين دستکاري يا عواقب آن بي اطلاع بوده و در اولين جايگاه، درهنگام سوختگيري دچار انفجار شده است. پروسه ساخت مخازن CNG به گونهاي است که اين مخازن بايد يکپارچه باشند و هرنوع دستکاري آنها منجر به انفجار مي شود. اين مخازن در دماي 1100 درجه و با ضخامت يک سانتيمتري و با ورق خاصي رول مي شود تا بتواند در مقابل فشار سوخت گاز، ظرفيت کافي را داشته باشد. وقتي به هر دليل اين ضخامت و يکپارچگي بدنه مخزن با دستکاري ها و برشکاري ها، تحت تأثير قرار گيرد، بروز انفجار از همان نقطه برشکاري شده، طبيعي است. تعدادي از حوادث نيز مربوط به وانت بارهاي دو مخزنه بوده که مخزن پاييني آنها در تماس درازمدت با آب و باران و گل و لاي، خوردگي داشته اند. بقيه موارد نيز تبديل غيرمجاز و يا به اصطلاح زيرپلهاي بوده که تبديل خودروي بنزين سوز به گاز سوز بر اساس اصول صحيح و استانداردها صورت نگرفته بود. برخي از خودروهاي تبديل زيرپلهاي که دچار انفجار شدهاند از مخازني که در تستها رد مي شود استفاده کردهاند. اين مخازن به بازار آزاد راه پيدا مي کنند، دوباره همين مخازن برميگردند و به عنوان مخزن، ارزان تر در دسترس مردم قرار مي گيرند. مردم مي بينند مخازني ارزان تر وجود دارد، کسي که کارگاه زيرپلهاي و غيرمجاز تبديل خودرو را نيز اداره ميکند مي خواهد سودي کند، اين مخزن رد شده در تستهاي فني را روي خودروي فرد ناآگاه مي بندد و همين مخزن در اولين سوختگيري منفجر مي شود. اميد است با ادامه فعاليت سامانه gcr.niopdc.ir و همچنين اجراي طرح هوشمندسازي جايگاههاي عرضه سوخت CNG، شاهد به صفر رسيدن تبديل غيرمجاز و توقف انفجارهاي گاه و بيگاه باشيم.