شوک نرخ مصوب به بازار خودرو
ايران جيب/ اعلام نرخ مصوب جديد کارخانه و سخت تر شدن شرايط قرعه کشي موجب افزايش بيشتر نرخ حاشيه بازار انواع خودروهاي داخلي شد.
با تصويب و ابلاغ کميته قيمتگذاري و ستاد تنظيم بازار خودرو، انتظار خودروسازان براي افزايش رسمي نرخ مصوب محصولاتشان زودتر از موعد سه ماهه تعيين شده شوراي رقابت(شهريورماه امسال) محقق و قيمت انواع خودروهاي پرتيراژ داخلي گراني رسمي 20تا 35درصدي را شاهد بوده است. با اين روند دور تازه عرضه خودروي داخلي با پيششرطهاي اعلام شده و بهصورت قرعهکشي در دستور کار مسئولان ستاد تنظيم بازار و خودروسازان قرار گرفته است. اما ميزان قابلتوجه افزايش رسمي قيمت مصوب اين خودروها نهتنها موجب کاهش شکاف نرخ مصوب و حاشيه بازار خودرو نشده بلکه مسابقه گراني خودرو از کارخانه تا بازار، نرخهايي را براي خودروهاي داخلي رقم زده که شايد در سال گذشته هيچکس تصور آن را نميکرد. با تعيين و ابلاغ دور دوم افزايش رسمي قيمت خودروهاي پرتيراژ داخلي در سالجاري، نوسان نرخ ارز و عرضه قطرهچکاني خودروسازان، نرخ حاشيه بازار انواع خودرو در حالي سير صعودي بهخود گرفته که متوليان تنظيم بازار خودرو تلاش ميکنند تا با سختتر کردن شرايط قرعهکشي شانس واسطهها و دلالها از ثبتنام و دريافت خودروهاي داخلي را کاهش دهند. از سوي ديگر گرچه آمارهاي رسمي از رشد توليد خودرو در 4ماه امسال نسبت بهمدت مشابه سال گذشته حکايت دارد اما تقاضاي انباشته در بازار خودرو و عرضه محدود خودروسازان شرايطي را رقم زده که اين افزايش توليد تأثيري در تثبيت يا کاهش قيمت خودروهاي پرتيراژ داخلي نداشته است.
کورس متوليان تنظيم بازار و شرکتهاي خودروسازي براي افزايش رسمي قيمت مصوب خودروهاي داخلي و اعمال شرايط سختگيرانه ثبتنام و قرعهکشي خريد خودرو در حالي ادامه دارد که بازار بيمشتري خودرو هر روز شاهد افزايش نجومي قيمت خودروهايي است که کمتر مشتري واقعي قدرت خريد آن را دارد. عبور قيمت انواع محصولات رده قيمتي پايين ايرانخودرو از مرز 100ميليون تومان و پرايد و تيبا از مرز 90 ميليون تومان، موجب شده تا نرخ برخي محصولات رده قيمتي بالاي ايران خودرو مانند دنا پلاس به مرز 248ميليون و يا کوئيکآر سايپا به 119ميليون تومان افزايش يابد. اين افزايش قيمت، دستاورد نرخهاي مصوب ابلاغ شدهاي است که در فاصله زماني دو ماه خرداد تا تير99 توسط شوراي رقابت تعيين و با تصويب ستاد تنظيم بازار براي اجرا به شرکتهاي خودروسازي ابلاغ شده است.
ناکارآمدي رشد 4 درصدي توليد خودرو
پيشيگرفتن تقاضاي انباشته از ميزان عرضه خودرو و فروش قطرهچکاني خودروسازان در حالي بهعنوان متهم اصلي افزايش قيمت خودرو در حاشيه بازار قلمداد ميشود که آمارهاي رسمي وزارت صنعت و خودروسازان از رشد 4.3درصدي تيراژ توليد خودروهاي سواري طي 4ماه نخست امسال نسبت بهمدت مشابه سال قبل حکايت دارد. بر اساس آمارهايي که ايرانخودرو، سايپا و پارسخودرو در سامانه کدال ارائه کردهاند، اين سه خودروساز طي 4ماه نخست امسال در مجموع بيش از 263هزارو 500دستگاه خودروي سواري توليد کردهاند که حجم تيراژ آنها در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته ۴.۳درصد افزايش يافتهاست. مجموع تيراژ توليد اين سه شرکت خودروسازي از ۲۵۲هزار و ۵۸۸ دستگاه در 4ماه نخست سال ۹۸ به ۲۶۳هزار و ۵۲۷دستگاه در 4ماه نخست سال۹۹ رسيده است. براساس اين آمار، ايرانخودرو طي 4ماه ابتدايي امسال ۱۳۲هزار و ۳۲۶دستگاه خودروي سواري توليد کرده که در مقايسه با ۹۸هزار و ۵۷۳ خودروي توليد شده در مدت مشابه سال گذشته، رشد ۳۴.۲درصدي داشته است.
همچنين اين شرکت در تيرماه امسال ۳۵هزار و ۸۳۶دستگاه خودروي سواري توليد کرده که نسبت به توليدات مدت مشابه سال گذشته ۲۲.۹درصد رشد داشته است اما حجم فروش اين شرکت در ماه گذشته با کاهش ۲۸.۹درصدي نسبت به ميزان فروش تيرماه ۹۸ به26هزار و 611دستگاه رسيده است. همچنين آمارها نشان ميدهد توليد تجميعي خودروهاي سواري در گروه سايپا(سايپا و پارس خودرو) در 4ماه ابتدايي امسال۱۳۱هزار و ۲۰۱دستگاه بوده که نسبت به ۱۵۴هزار و ۱۵دستگاه خودروي سواري توليد شده در سال۹۸ حدود ۱۵درصد افت کرده است. تيراژ توليد سايپا از ابتداي امسال تا پايان تيرماه نيز به تنهايي ۱۱۷هزار و ۸۰۴دستگاه بوده که در مقايسه با تيراژ توليد اين شرکت در 4ماه سال گذشته (۱۲۲هزار و ۵۶۸دستگاه)۳.۸درصد کاهش يافتهاست. اما سايپا در تيرماه امسال ۳۸هزار و ۲۸۴دستگاه خودروي سواري توليد کرده که اين حجم توليد نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۲۶درصد افزايش يافتهاست. نگاهي به توليدات پارسخودرو نيز نشان ميدهد که اين شرکت از ابتداي امسال تا پايان تيرماه مجموعا ۱۳هزار و ۳۹۷دستگاه خودرو توليد کرده که در مقايسه با مدت مشابه پارسال ۵۷.۳درصد کاهش داشته است اما آمار توليدات اين شرکت در تيرماه امسال حاکي از توليد 9هزار و 964دستگاه خودروي سواري با رشد ۴۴درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
افزايش ميزان گراني رسمي خودرو
با توجه به مجوز چندي پيش شوراي رقابت، قيمت محصولات ايرانخودرو و سايپا در دور جديد فروش و نسبت به مرحله قبلي، افزايش قابلتوجهي داشته است بهنحوي که ايرانخودرو سمند الايکس را با قيمتي حدود ۹۵ميليون تومان، پژو ۲۰۶ تيپ ۵ را با قيمت ۱۰۳ ميليون و ۴۰۰هزار تومان، ۲۰۶ صندوقدار را با قيمتي بالغ بر ۱۰۷ميليونتومان، پارس را با قيمت ۱۰۲ميليون و ۵۰۰هزار تومان و دنا را با قيمت ۱۲۱ميليون و ۶۰۰ هزار تومان عرضه کرده است. همچنين سايپا تيبا را با قيمتي بين ۷۸ تا ۹۱ميليون تومان (بسته به تيپ آن)، ساينا را به نرخ ۷۶ ميليون و ۲۰۰هزار تومان و کوئيک معمولي را با قيمت ۹۴ميليون و ۴۰۰هزار تومان عرضه خواهد کرد.
دو شرط تازه ثبتنام قرعهکشي خودرو
با اعلام فصل دوم قيمت جديد خودروهاي داخلي در سال 99 از سوي شوراي رقابت، دور دوم فروش فوقالعاده خودروسازان نيز از هفته گذشته کليد خورد. در شرايطي که طي دور نخست فروش فوقالعاده 2خودروساز کشور، بهطور هماهنگ و در بازه زماني يکسان نسبت به فروش فوقالعاده خودرو اقدام کردند اما در دور جديد، ايرانخودرو زودتر از سايپا طرح فروش فوقالعاده خودرو را اجرا کرد. همچنين طبق اعلام خودروسازان، بخش اعظم تعهدات مرحله نخست طرح فروش فوقالعاده خودرو اجرايي شده است اما بهنظر ميرسد تأخير سايپا در اجراي مرحله دوم ثبتنام طرح فروش محصولاتش ناشي از نرسيدن ميزان تحويل خودروهاي ثبتنامي اين شرکت به حد نصاب تعيين شده است.
همچنين علاوه بر شروط قبلي، کميته خودرو 2شرط تازه را در فصل دوم فروش فوقالعاده خودرو و لحاظ دايرهشمول متقاضيان داراي صلاحيت براي ثبتنام را محدودتر کرده است. در اين مرحله مدت زمان شرط عدمخريد خودرو از 36به 48ماه افزايش يافته و از سوي ديگر پيششرط نداشتن پلاک فعال که در فصل نخست محدود به فرد متقاضي ثبتنام خودرو بود در اين مرحله به همه اعضاي خانواده تعميم يافته است. بر اين اساس هيچيک از اعضاي خانوادهاي که هر کدام از آنها داراي پلاک انتظامي فعال باشد، امکان شرکت در قرعهکشي فروش فوقالعاده جديد خودروسازان را نخواهند داشت. اما تاکنون خودروسازان و کميته خودرو توضيح ندادهاند که چگونه خانوارهاي متقاضي ثبتنام در طرح فروش فوقالعاده خودرو را که داراي پلاک انتظامي فعال هستند، شناسايي خواهند کرد و با جود اين آنچه مسلم است با اين شروط تازه و تنگتر شدن حلقه ضوابط و شرايط ثبتنام متقاضيان در طرح فروش فوقالعاده خودرو، حجم تقاضاي مشتريان براي اين خودروها نسبت به فصل نخست که بيش از 6ميليون نفر براي دريافت 25هزار خودرو ثبتنام کردند، کاهش خواهد يافت.
شتاب قيمت ها در حاشيه بازار خودرو
برخلاف سياستگذاري متوليان تنظيم بازار و کميته خودرو مبني بر عرضه خودرو به خريداران واقعي براي کاهش تقاضاي انباشته و کمکردن شکاف قيمت کارخانه و حاشيه بازار خودروهاي داخلي، با اتمام فصل نخست قرعهکشي خودرو و اعلام نرخهاي مصوب جديد خودروهاي داخلي توسط شوراي رقابت، افزايش رسمي قيمت اين خودروها نهتنها موجب کاهش فاصله قيمت مصوب و بازار اين خودروها نشده است بلکه قيمت اين خودروها در حاشيه بازار سير صعودي بهخود گرفته است.