چرا موتورسیکلت سواران به مراکز معاینه فنی نمی روند؟
اسب بخار/ اکنون ۱۰خط مکانيزه موتورسيکلت در پايتخت وجود دارد ولي متاسفانه ميزان مراجعات بسيار اندک است
مديرعامل ستاد معاينهفني خودروهاي شهر تهران چند روز پيش با اعلام جديدترين آمار مراجعه خودروها و موتورسيکلتها به مراکز معاينهفني مجاز در تهران، تصويري از وضعيت اين مراکز در دروان کرونايي را نشان داد. بر اين اساس، مراجعه راکبان موتورسيکلت تهراني به مراکز مجاز معاينهفني از آغاز سال جاري در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته بهشدت کم شده و نزديک به صفر (تنها حدود ۱۴ دستگاه) رسيده است.
برخي کارشناسان اين حوزه، پيشتر به «دنياي خودرو» گفته بودند بهدليل کسر حدود ۹۹درصدي موتورسيکلتهاي کاربراتوري از بازار موتورسيکلت در ايران و بيفايده بودن اعمال معاينهفني براي اين موتورسيکلتها تنها راهکار؛ تغيير سياستهاي کلان ناظر به توليد و واردات موتورسيکلت است.
درواقع اين همان راهکاري است که رئيس اتحاديه تعميرکنندگان دوچرخه و موتورسيکلت در گفتوگو با «دنياي خودرو» به آن اشاره ميکند و ميگويد بايد استانداردهاي معاينهفني انواع موتورسيکلت، توأم با ورود آنها به خيابان تدوين شود؛ نه پساز آنکه فاجعه آلايندگي موتورسيکلتها شهر را با بحران روبهرو شده است.
مراجعه راکبان موتورسيکلت به مراکز معاينهفني در تهران و احتمالا در سراسر ايران در مدت زمان سپريشده از سال ۱۳۹۹ چيزي نزديک به صفر بوده، اين درحالي است که حتي در مقياس سال ۱۳۹۸ و در دوراني که جامعه ايراني هنوز درگير شيوع بيماري کوويد-۱۹ نشده بود، هم مراجعه موتورسيکلتها به مراکز معاينهفني نزديک به صفر گزارش ميشد. آمارها نشان ميدهند در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۰۰دستگاه موتورسيکلت به مراکز معاينهفني تهران مراجعه کردند، اين در حالي است که امسال و تا اين لحظه تنها ۱۴دستگاه موتورسيکلت به مراکز مجاز در تهران مراجعه کردهاند.
فرار موتورسيکلتها از معاينه فني
حسين مقدم، مديرعامل ستاد معاينهفني خودروهاي شهر تهران پيشتر در اين مورد گفته بود: «متاسفانه راکبان موتورسيلکت برخلاف رانندگان خودرو بهدليل نداشتن معاينهفني روزانه جريمه نميشوند، به نظرم بايد وزارت کشور و پليس راهور تدابيري در اين زمينه بينديشند تا بهمنظور مقابله با آلودگي ايجادشده ازسوي موتورسيکلتسواران اقدام شود . اکنون ۱۰خط مکانيزه موتورسيکلت در پايتخت وجود دارد ولي متاسفانه ميزان مراجعات بسيار اندک است.»
اما چرا راکبان موتورسيکلت، تمايلي براي مراجعه به مراکز معاينهفني ندارند؟ سيدنواب حسينيمنش، مديرعامل سابق ستاد معاينهفني تهران و کارشناس اين حوزه، چندي پيش در گفتوگو با «دنياي خودرو» در اين مورد گفته بود: «معضل عدم مراجعه موتورسيکلتها به مراکز معاينهفني موضوعي است که ديگر نميتوان آن را از طريق ستاد معاينهفني پيگيري کرد، بلکه بايد از سياستگذار کلان و درواقع دولت مطالبه شود.»
او ادامه داد: «بر اساس آمارهايي که ممکن است چندانهم بهروز نباشند، در ايران حدود ۱۳ميليون دستگاه موتورسيکلت وجود دارد و دستکم حدود ۱۰ميليون دستگاه از اين تعداد، موتورسيکلتهاي کاربراتوري هستند که معاينهفني در مورد آنها نافذ نيست و اساسا شايد فايدهاي هم نداشته باشد. موتورسيکلتهاي کاربراتوري از نظر فني بهگونهاي طراحي شدهاند که راکب ميتواند شيب ورودي بنزين به موتورسيکلت را تنظيم کند. بههميندليل، هنگام مراجعه به مراکز معاينهفني، ممکن است با دستکاري شيب ورودي بنزين، استانداردها عملي شوند اما بلافاصله پس از خروج، راکب دوباره شيب ورودي بنزين را به حالت غيراستاندارد تغيير ميدهد.»
ترجيح تعميرگاه به مرکز معاينه فني
اما ازآنسو مصطفي صفرخاني، رئيس اتحاديه تعميرکنندگان دوچرخه و موتورسيکلت دراينخصوص در گفتوگو با «دنياي خودرو» گفت: «موتورسيکلتهاي کاربراتوري آلايندگي بيشتري درمقايسه با موتورسيکلتهاي انژکتوري دارند. اين در حالي است که در داخل نه فقط قادر به توليد موتورسيکلت انژکتوري هستيم، بلکه موتورسيکلتهاي الکتريکي را هم ميتوانيم به شکل صنعتي توليد کنيم. درواقع، موضوع بر سر نگاه سياستگذار به ماجراست و نه چيز ديگر.»
او ادامه داد: «زماني دولت قصد داشت موتورسيکلتهاي دو زمانه را که احتراق آنها با روغن انجام ميشد، از بازار جمع آوري کند اما سياست مناسبي براي جايگزيني اين قبيل موتورسيکلتها وجود نداشت. حالا هم ميبينيم بازار موتورسيکلت ايران پر از انواع و اقسام مدلها از کشورهاي مختلف و با استانداردهاي متفاوت است، بهشکليکه حتي در مراکز معاينهفني هم توانايي فني تعمير تمام اين مدلها وجود ندارد.»
رئيس اتحاديه تعميرکنندگان دوچرخه و موتورسيکلت ادامه داد: «حتي يک نگاه کارشناسي به موضوع موتورسيکلت در بديهيات اين حوزه هم وجود ندارد، به گونهاي که گفته ميشود موتورسيکلت از خودرو آلايندهتر است، در حالي که بايد پرسيد چگونه ممکن است يک وسيله حملونقل چهارسيلندر از يک وسيله نقليه تکسيلندر آلايندگي کمتري داشته باشد؟»
صفرخاني ادامه داد: «موضوع ديگر اينکه راکبان موتورسيکلت ترجيح ميدهند براي تعمير موتورسيکلتهاي خود به تعميرگاه مراجعه کنند، زيرا معتقدند دانشفني تعمير در آنجا وجود دارد. ما هم بهصورت مکتوب با ستاد معاينهفني و همچنين شهرداري تهران مکاتبه و اعلام آمادگي کردهايم که ميتوانيم خدمات فني اين حوزه را پشتيباني کنيم، اما ظاهرا قرار نيست اتحاديه در اين موضوع دخالت داده شود و نتيجه همين ميشود که مراجعه موتورسيکلت به مراکز معاينهفني به صفر ميل ميکند.»