چرا سینمای دینی جای خودش را به سینمای سطحی و سخیف داد؟
باشگاه خبرنگاران/ سينماي ديني و مذهبي که مي تواند علاوه بر مخاطب داخلي، مخاطب جهاني را دربر بگيرد، به دلاليل مختلفي جاي خودش را به سينماي سطحي و سخيف داده است. سينماي راهبردي که ميتواند مفاهيم عميق ديني و مذهبي را به سينماي خارج از اين مرزها صادر کند، به دليل نبود دغدغه از سوي مسئولان و دوري سينماگران و کارشناسان اين حوزه، آينده نامشخصي را تصوير کرده است. در فرهنگ ديني ما رنگ آيين و تفکرات مذهبي نقش مهمي را در زندگي عامه مردم ايفا ميکند. باورها و اعتقادات قاطبهي جامعه از علل مهم دوري مردم از سينما است. سينمايي که شايد به سبب افزايش نرخ بليط ها توانسته باشد رکورد فروش ها را جابه جا کند اما حتما در تعداد مخاطب دچار افت محسوسي در اين سال ها شده است. نگاه عميق به موضوع دوري سينما از آثار فاخر مذهبي، چندوجهي بودن آن را بيش از پيش نمايان مي سازد و بررسي جوانب اين موضوع شايد بتواند حلقهي مفقوده را دوباره به اين چرخه اضافه کند و دغدغه توليد را دوباره در سينماگران زنده کند. فاصله محسوس ميان سينماگران و کارشناسان متخصص ديني جدايي سينما از مراکز اصلي ترويج مباني فرهنگ ديني و نهادهاي اصلي تصميم ساز فقهي موجب شده تا در قدم اول ايجاد زمينه و انگيزه براي هنرمندان در عمل اتفاق نيوفتد و سينماگران الزامي براي انجام اين کار احساس نکنند. آثاري هم که گاهي با ساختار مذهبي و ديني در سينما توليد ميشوند به دليل سطح تماس بسيار کم با کارشناسان صاحب ايده و تاثيرگذار، پس ساخت دچار مشکلات عديده ميشوند. نمونههاي زيادي در اين بين وجود دارد که ميتوان به «رستاخيز» احمدرضا درويش به عنوان مثال بارز آن اشاره کرد. اين آثار و مشکلات آنها خطري به مراتب مهمتر از نبود ساختار درست ديني (دوري گزيني و ترس از نزديک شدن به اين دست از فيلمها) را پديد ميآورد که به طور حتم آسيب بيشتري خواهد زد. امروز که غربيها با ساخت سريالها و فيلمهاي مهاجم تيشه به ريشه اعتقادات و باورهاي ديني جوامع ميزنند حتما ميبايد البته بعضا کارهايي ساخته ميشوند که در داخل مورد توجه قرار ميگيرد، اما به لحاظ بينالمللي درخشش چشمگير و يا حتي بازار مناسبي را فتح نميکنند. به کارگيري برخي مشاوران تخصصي به ضرر آثار تمام مي شود منوچهر اکبرلو منتقد و کارشناس سينما در اين خصوص گفت: نهادهاي دولتي صرفا براي رفع تکليف وارد اين حوزه ميشوند و خروجي اين آثار در نهايت بدون مخاطب و بعضا حتي به اکران هم نميرسند. وي ادامه داد: اتفاقا در يک سال سينمايي آثار مختلف مذهبي توسط نهادهاي گوناگون توليد ميشوند، اما چون از همان اول تفکر عميقي در پشت اين فيلمها وجود ندارد، هيچ بازخوردي هم به دنبال نخواهند داشت. وي تصريح کرد: ورود به اين عرصه نيازمند مطالعه و افزايش بينش جدي است و لازمه اين کار ورود دانشمندان علوم ديني در کنار پروژههاي مذهبي است تا از ابتدا ريشه کار درست کاشته شود. وي اضافه کرد: اما اين نکته مهم است که بايد مشاوران مذهبي را به کار گرفت که براي اين کار تخصص کافي و لازم را داشته باشند و حوزه سينما را تا اندازهاي آشنايي داشته باشند. در برخي از اين آثار ديني اتفاق افتاده است که وجود مشاور به دليل عدم درک مباني سينما به ضرر اثر تمام شده وفيلم از دست رفته است. اکبرلو همچنين بيان کرد: مستندات تاريخي در ژانر فيلمهاي مذهبي و ديني بسيار اهميت دارد، اما ماهيت يک فيلم سينمايي درام است که بايد توسط کارگردان ساخته و پرداخته شود، اين موضوع حتما بايد توجه شود که يک اثر هنري مانند فيلم سينمايي مخاطب را بايد تحت تاثير قرار دهد و بتواند او را جذب کند که اين کار وظيفه کارگردان و فيلم نامه نويس است. وي در پايان اظهار کرد:کالاهاي فرهنگي مانند کتاب و سينما بايد مرجع مشخصي داشته باشد و تعدد نظرات آسيب جدي را به توليد اين گونه آثار ميزند به طوري که اين قبيل فيلمها جاي خودش را به فيلمهاي سطحي و دم دستي خواهد داد و سليقه مخاطب را تغيير ميدهد. در همين ارتباط حبيب الله بهمني کارگردان فيلم «سيب وسلما» درباره نبود نگاه راهبردي در مديران فرهنگي گفت: صاحبان سرمايه و مسئولين اولين کساني هستند که در کمرنگ شدن ساخت چنين آثاري مي توان انگشت اتهام را به سمت آنان گرفت زيرا ما همين حالا هم هنرمندان دغدغه مندي را داريم که مي توانند آثار ارزشمند ماندگاري را توليد کنند. وي عنوان کرد: وضعيت مديران فرهنگي ما به گونه اي شده است که مانند زمان هاي قبل از انقلاب روحيه خودپرستي پيدا کرده اند و خود را عقل کل مي دانند. وي با بيان اينکه اولين قدم در توليد آثار ديني و مذهبي حمايت هاي مالي است، اظهار کرد: زماني که هيچ برنامه اي درباره اين موضوع از جانب بانيان امر وچود ندارد، همين فيلم هايي هم که به توليد مي رسند يا بر اثر اتفاق است يا فيلم هايي هستند که غير حرفه اي توليد شده اند و به ضرر ارزش ها و موضوع فيلم تمام مي شوند. همپنين بهمني کارگردان با سابقه سينما اضافه کرد: وزارت ارشاد، سازمان تبليغات اسلامي و حوزه هنري که از بوجه دولتي استفاده مي کنند، آنها هم در بسياري مواقع در حال غفلت هستند و اولويت بندي هاي اشتباهي را دنبال مي کنند. وي تصريح کرد: به نظزم نبايد از حق بگذريم و تلويزيون را از اين قضيه مستثني بدانيم زيرا سريال هاي ارزشمندي که در اين سازمان توليد شده است حتما از حمايت مديران خود برخوردار بوده اند وگرنه توليد اين فيلم هاي عظيم و سخت هيچوقت اتفاق نمي افتاد. اين کارگردان سينما در پايان گفت:اگر بخواهم خلاصه بگويم، به نظر من حلقه مفقوده در توليد فيلم هاي ديني و ارزشي کج انديشي مديراني است که بدون نگاه صحيح به اين امر مهم، جهت گيري ها و جايگاه خودشان در اولويت قرار دارد.