سینمای دفاع مقدس ایران با سینمای متداول جنگی جهان متفاوت است
فارس/جبار آذين معتقد است که سينماي دفاع مقدس ايران با سينماي متداول جنگي در جهان از منظر ماهيت، اهداف و حضور رزمندگان متفاوت است و اين همان عناصر اصلي محتوايي اين سينما است که در اغلب فيلمهاي ساختهشده توجه لازم به آنها نشده است. يکي از مهمترين و بزرگترين دستاورهاي انقلاب اسلامي در عرصه فرهنگ، هنر و سينما ايجاد تحولات اساسي در نگرش و توجه به فرهنگ و ادبيات و ديدگاه مخاطب است. در همين رابطه پديدههاي تازهاي از جنس معنا و معرفت که پيوندي جدا نشدني با مفاهيم و ارزشهاي ديني و ملي دارد، وارد ادبيات هنر و سينما شد. به عبارتي سينماي انقلاب و دفاع مقدس بزرگترين دستاورد انقلاب اسلامي است. از همينرو اين نوع سينما بايد بستر اصلي نگاهها، سياستها، اهداف، مديريتها و توليدات سينمايي باشد و بيشک در کنار اين مهم است که ساير گونههاي سينمايي نيز مسير رشد و بالندگي را طي ميکنند. در خصوص ۴۰ سالگي سينماي انقلاب، نقاط ضعف و قوت آن و مقايسه اوضاع و احوال امروز آن با سينماي جهان با جبار آذين، مدرس پيشکسوت و منتقد سينما گفتوگو کردهايم. *** ظهور فيلم سازاني از بطن انقلاب جبار آذين، منتقد و مدرس سينما در خصوص شکليابي سينماي انقلاب گفت: در دهه ۶۰ سينماي ايران دوران تثبيت و شکل يابي را گذراند و اين رويدادها سبب شد تا نگاه به نسبت منسجم به توليدات انقلابي و دفاع مقدسي شکل گرفته و رهاورد آن ظهور فيلمسازاني از بطن انقلاب و دفاع مقدس با توليد آثار دفاع مقدسي و انقلابي باشد. برخي به جاي معيار فرهنگ با ملاک سياست عهدهدار سينما شدند اين مدرس سينما تصريح ميکند: «من معتقدم اين رويداد مهم که بايد در مرکز توجه به سينما قرار ميگرفت، به دليل حضور پررنگ سياست و تجارت و بيتوجهي به ارزشها و آرمانهاي جامعه منجر به ناديده گرفتن فيلمسازان دفاع مقدس توسط کساني شد که به جاي معيار فرهنگ با ملاک سياست عهدهدار سينما شدند.» سينمايي که تنها در حد شايستگي پاي گرفت آذين ادامه داد: متاسفانه اين روند به رغم همتها و فداکاريهاي جمعي از علاقهمندان و هنرمندان متعهد که همچنان با تمام سختيها فيلمهاي دفاع مقدسي ميساختند، به مرور وارد بازيها و چالشهاي سياسي و جناحي شد و سينمايي که ميتوانست منجي و پرچمدار موجوديت و کليت سينماي ايران باشد، توانست در حد شايستگي پاي بگيرد. فلسفه به وجود آمدن جشنواره فيلم مقاومت اين مدرس سينما در ادامه ميگويد: به همين دلايل حيات سينماي دفاع مقدس و در امتداد آن سينماي مقاومت در اثر اهمال و غفلت نامديران سينما در معرض نابودي قرار گرفت. در واقع فلسفه به وجود آمدن جشنواره فيلم مقاومت و همچنين جشنواره فيلم عيار عليرغم کاستيها و کمبودهاي آنها براي نجات و احياي اين سينما بوده است. سينماي دفاع مقدس ايران با سينماي متداول جنگي جهان متفاوت است اين منتقد سينما معتقد است: با اين همه گرچه با کوششهاي هنرمندان و نهادهاي ارزشي هنوز هم کم و بيش در اين زمينه فيلم ساخته ميشود؛ اما کمتر اثري در جايگاه والاي ارزشي سينمايي و مفهومي ميايستد. سينماي دفاع مقدس ايران با سينماي متداول جنگي در جهان از منظر ماهيت، اهداف و حضور رزمندگان متفاوت است و اين همان عناصر اصلي محتوايي اين سينما است که در اغلب فيلمهاي ساخته شده توجه لازم به آنها نشده است. سينماي مقاومت در محاصره طيفهاي ناسلامت آذين همچنين اظهار کرد: در طول ۴۰ سال که از وقوع جنگ تحميلي مي گذرد، سينماي ايران در ارتباط با دفاع مقدس همچنان وامدار آثار به ياد ماندني فيلمسازاني چون زنده ياز رسول ملاقليپور و ابراهيم حاتميکيا است. با آنکه در سالهاي اخير شاهد حرکت هايي در غالب فيلم و سينما از نسل جوان فيلم ساز در اين راستا هستيم اما آثار آنها به عنوان عمدتاً فيلمهايي قابل توجه مطرح شده است وليکن هنوز و همچنان سينماي دفاع مقدس و به ويژه سينماي انقلاب به عنوان يک جريان اصلي و تعيينکننده در سينماي کشور درنيامده است. وي افزود: به عبارت مشخصتر سينماي ايران با تمام فراز و فرودها و عملکردهاي خود نتوانسته است اداي ديني ماندگار در زمينه توليد آثار دفاع مقدس و مقاومت به ظهور رساند. اين سينما که ميبايد راهگشا، پيش آهنگ و تاثيرگذار روند تکاملي سينماي کشور باشد همچنان در محاصره طيفهايي ناسلامت با عناوين نامديران، پولشويان، مافيا و سوداگران سينما قرار دارد و ضرورت تام دارد براي نجات و تعالي آن تمامي صفوف پراکنده دلسوزان سينماي مقاومت در زير لواي تشکلي مانند جشنواره مقاومت براي نشاندن اين نوع سينما و توليدات بر سکوي سينماي ايران گرد هم آيند. عوامل دوام نيافتن بالندگي سينماي دفاع مقدس به اعتقاد آذين؛ عوامل زيادي در دوام نيافتن سينماي دفاع مقدس و مقاومت و بالندگي آن دخالت داشتند. از بيسوادي مديران گرفته تا سوء استفاده برخي از فيلمسازان براي توليد فيلمهايي نه مصداق واقعيتهاي دفاعمقدس که با نگاه به سينماي جنگي خارجي و زد و بندها و نداشتن تخصص و تبهر در فيلم جنگيسازي و نبود پژوهشهاي کافي در مورد رخدادها و وقايع دفاع مقدس و باز گذاشتن ميدان توليد و اکران فيلم براي يکه تازي آثاري سخيف و سطحي بر روي پرده سينماها از جمله موانع و ضعفهاي بالندگي سينماي دفاع مقدس است. تکيه بر آموختههاي دفاع مقدس اين منتقد و مدرس سينما در خاتمه تاکيد ميکند: لازم است که مراکز و تشکلهايي به موازات نهادها و سازمانهايي که همراه با هنرمندان متعهد و متدين به سينماي دفاع مقدس ميپردازند تشکلهايي با عنوان سازمان پژوهش سينمايي دفاع مقدس و انقلاب تاسيس شود تا خبرگان در آنجا با تحقيق مناسب و توليد فيلم نامههاي استاندارد که همچنان بزرگترين ضعف ساختاري فيلمهاي ايران است خود را در اين عرصه صاحب تخصص کنند و آنگاه با تکيه بر دانش سينما، آموختههاي دفاع مقدس، تاريخ و جامعه براي توليد آثار مناسب انقلابي و دفاع مقدسي پاي در ميدان رقابتها بگذارند و در وصل سينما و ارزشها که به دليل غفلتها و بيتوجهيها منفصل شده کوشا باشند.