عادلسوزی، پایان مُبدع یک رؤیای ایرانی!
خبرآنلاين/ حذف «عادل فردوسيپور» از برنامه نود و حذف اين برنامه از کنداکتور شبکه سه، تحليلهاي زيادي داشته و از زواياي مختلفي مي توان به آن نگاه کرد؛ منظر سرمايه اجتماعي، فرهنگ عمومي و رؤياي ايراني يکي از آن زوايا است. در روزهاي اخير اخباري در خصوص حذف فردوسي پور از برنامه نود منتشر شد؛ اخباري که واکنش هاي زيادي را به همراه داشت؛ اجازه دهيد براي درک جايگاه فردوسيپور، او را با برخي از مشهورترين مجريان تلويزيون در دنيا مقايسه کنيم: جان ويليام کارسون: او برنامه The Tonight Show Starring Johnny Carson را از ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۲ (۳۰ سال) اجرا کرد و در سال ۱۹۸۷ به تالار افتخارات تلويزيون پيوست. اپرا وينفري: او برنامه The Oprah Winfrey Show را از ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۱ (۲۵ سال) اجرا کرد، اولين آمريکايي-آفريقايي ميلياردر آمريکاي شمالي شد و حتي عنوان مؤثرترين زن رسانهاي دنيا را نيز به دست آورد. الن ديجنرس: او برنامه The Ellen Degeneres Show را از سال ۲۰۰۳ اجرا کرده است. جرمي کلارکسون: او مشهورترين مجري برنامه فوقالعاده محبوب Top Gear (مخصوص معرفي اتومبيل و گفتوگومحور) است که از ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ اين برنامه را اجرا کرد. ديويد لترمن: او به مدت ۳۳ سال از ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۵ در تلويزيونهاي NBC و CBS برنامههاي Late Night with David Letterman و Late Show with David Letterman را اجرا کرد. جي لنو: او از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۹ برنام The Tonight Show with Jay Leno را اجرا کرد و در سال ۲۰۱۴ هم به تالار مشاهير تلويزيون وارد شد. از سوي ديگر، «مدال آزادي رياست جمهوري» (Presidential Medal of Freedom) و «مدال طلاي کنگره» (Congressional Gold Medal) ارزشمندترين مدالهايي است که به افراد غيرنظامي در آمريکا داده ميشود و اين در حالي است که نام افرادي نظير کارسون، وينفري و الن ديجنرس در بين دريافتکنندگان مدال آزادي رياست جمهوري به چشم مي خورد. عادل فردوسيپور که از ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ تا به امروز حدود ۱۹ سال برنامه نود را اجرا کرده، از نظر طول مدت دوام و اجراي برنامه، با اين مجريان مشهور ذکر شده قابل مقايسه است. او در بيست سال گذشته در جامعهاي ۶۰ تا ۸۰ ميليوني (و نه جامعه ۴۰۰ ميليون نفري آمريکا) دهها ميليون بيننده دست و پا کرده است. او رکورددار دريافت ۷ ميليون پيامک، و اجراي سياسيترين برنامه ورزشي ايران درباره اعمال نفوذ سياسيون و دولت در انتقال باشگاههاي فوتبال است و پشت پردههاي فوتبال، فسادها و بسياري از موضوعات ديگر را رمز زدايي و افشا کرده است. اما شايد مهمترين کار عادل فردوسيپور، از منظر اجتماعي و فرهنگي، ساختن «يک رؤياي ايراني» بود. او به رؤياي مردم براي داشتن برنامه تلويزيوني گفت و گو محور، بدون سانسور و پردهپوشي، تخصصي و شفافکننده جامه عمل پوشاند؛ برنامه نود از جنس فوتبال بود، اما رؤياي داشتن چنين برنامههايي براي سياست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ را هم در ايرانيان پرورش داد. و اينجاست که بايد گفت عادل فردوسيپور، شايسته حذف شدن نيست، بلکه بنا به سهماش در فرهنگ عمومي و خلق رؤيا، اميد و سرمايه اجتماعي، شايسته دريافت مدال و ورود به تالار مشاهير تلويزيون است. مفهوم «بستههاي اثربخشي» (Pockets of Effectiveness) در ادبيات توسعه در يک دهه گذشته بروز کرده است؛ اين مفهوم زماني بهکار ميرود که يک سازمان عمومي اثربخش و کارآمد در دل ساختار و زمينه ناکارآمد، ظهور ميکند. عادل فردوسيپور و برنامه نود، از اين منظر نيز قابل توجه هستند و حتي ميتوان در اندازه يک رساله دکتري هم به بررسي پديده بستههاي اثربخشي به تحليل آن پرداخت. به عبارت ديگر، مناسبتر آن است که عادل فردوسيپور و برنامهاش به مانند برنامههاي مشهور تاريخ تلويزيونهاي جهان باقي بماند، به تالار مشاهير تلويزيون راه يابد، به ساختن «رؤياي ايراني» تلويزيون بيسانسور و شفاف ادامه دهد و پايان يک نخبه رسانهاي نباشد. عادلسوزي، سرمايه اجتماعياي است که سوزانده ميشود؛ پايان يک رؤيا و شايد آغاز يک توهم... * منتشر شده در کانل تلگرامي محمد فاضلي با عنوان «دغدغه ايران»