فیلمهای توقیفی که سر از بازار قاچاق در آوردند؛ از مارمولک تا رستاخیز
فيلم نيوز/ انتشار نسخه غير قانوني «رستاخيز» به زبان عربي در يوتيوب، با واکنشهاي متفاوتي در فضاي مجازي همراه شده. فيلمي که در جشنواره فجر جوايز مختلفي گرفت، تا پاي اکران پيش رفت و چهار سال در محاق توقيف ماند، حالا اما به راحتي هر سکانس از آن در فضاي مجازي تقطيع ميشود و در اختيار مخاطب قرار ميگيرد! به بهانه اين اتفاق، نگاهي خواهيم داشت به چند فيلم توقيفي که سرنوشتشان به بازار قاچاق گره خورد و غيرقانوني در دسترس عموم قرار گرفتند. «مارمولک» يکي از جنجاليترين فيلمهاي سينماي ايران در دهه ۸۰ است که با وجود مواضع آشکار مخالفان فيلم در آن مقطع، ۱۴ سال بعد از توقيف، در جشنوارهاي با عنوان سينما و روحانيون، يکي از فيلمهاي مهم و پيشتاز در اين زمينه شناخته شد. «مارمولک» پس از سه هفته اکران با مجموع فروش يک و نيم ميليارد تومان از پرده سينما پايين کشيده شد و خيلي زود نسخهاي از فيلم که با کيفيت بسيار پاييني از پرده سينما ضبط شده بود وارد بازار قاچاق شد. «سنتوري» توقيف «سنتوري» يکي از تلخ ترين اتفاقها براي سازندگان فيلم بود. ۴۸ ساعت پيش از اکران فيلم در مرداد ماه ۸۶، جلوي نمايش آن گرفته شد، چند ماه بعد، نسخه بدون سانسور توسط يکي از سايتهاي خارج از ايران در فضاي مجازي توزيع شد و در نهايت فيلم بدون اينکه رنگ اکران را ببينيد به خانهها راه پيدا کرد. از توقيف «سنتوري» بايد به عنوان يک «حسرت تاريخي» در سينماي ايران يا به قول طيبه سياوشي عضو کميسيون فرهنگي مجلس «افتضاح به ياد ماندني» ياد کرد. «عصباني نيستم» محدوديتها از همان زمان نمايش در جشنواره فجر آغاز شد. «عصباني نيستم» که با استقبال بالاي منتقدان و اهل رسانه در جشنواره مواجه شده بود، به دليل برخي حساسيتها و فشارهاي بيروني، از ارزيابي در مرحله نهايي فجر خودداري کرد. فيلم چهار بار تا مرز اکران پيش رفت اما هر بار نمايش آن لغو شد.اما اتفاق عجيبي که براي اين فيلم افتاد انتشار نسخه بدون سانسور آن قبل از اکران در بازار قاچاق بود. چندي بعد هم کاشف به عمل آمد و يکي از خبرگزاريها اعلام کرد که آقازاده وزير وقت در يک مهماني در لندن فيلم را براي دوستانش نمايش ميدهد و دقيقا پس از اين مهماني فيلم لو رفته است! «نقاب» اين فيلم پس از سه سال از زمان ساخت، به دلايل متعدد اجازه اکران نداشت. داستان متفاوت و جسورانه فيلم پيرامون اغفال زنان و دخترها توسط دو جوان، انتقادهاي زيادي در پي داشت. فيلم يک ماه روي پرده بود. اتفاق نادر اما توزيع همزمان نسخه قاچاق فيلم با آغاز اکران آن در سينماها بود. وزير وقت ارشاد محمدحسين صفار هرندي پس از اطلاع از اين اتفاق، بابت نمايش «نقاب»، عذرخواهي و دستور توقف نمايش آن را صادر کرد.او اعلام کرد که نسخهاي از اين فيلم که در جامعه پخش شد بدون حذف موارد مورد نظر شوراي اکران بود. «پنجاه کيلو آلبالو» در روزهاي پاياني اکران از سوي سازمان سينمايي به طور غير مستقيم توقيف شد. ماجراي توقيف «پنجاه کيلو آلبالو» از زمان ديدار وزير ارشاد با يکي از مراجع تقليد کليد خورد و پس از آن، فيلم از پرده سينماها پايين کشيده شد. ازدواج يک دختر با دو پسر و کنايه هاي فيلم به برخي مسائل فقهي دستمايه اعتراضاتي شد که سرانجام وزير ارشاد را به عذرخواهي وا داشت و در ادامه توقيف اکران فيلم در سراسر ايران صادر شد. اما يک روز پس از انتشار خبر توزيع فيلم در شبکه نمايش خانگي، نسخه قاچاق و بي کيفيت که از سالن سينما ضبط شده بود در فضاي مجازي منتشر شد. «زندگي خصوصي» بعد از گذشت يک هفته از اکران، با واکنشهاي منفي از سوي اصولگراها مواجه شد. پس از اعتراضهاي فراوان و همچنين انتقاد احمد خاتمي در نماز جمعه به اين فيلم، مسئولان وقت تصميم به توقيف ساخته محمدحسين فرحبخش و «گشت ارشاد» در نوروز ۹۱ گرفتند. نسخه غيرقانوني اين فيلم جنجالي نيز بلافاصله پس از توقيف، وارد بازار قاچاق شد.